آیا می‌دانستید که یک آزمایش خون ساده میتواند به شناسایی بیماری به نام سارکوئیدوز کمک کند؟ سارکوئیدوز یک اختلال التهابی است که گاهی به‌دلیل علائم گمراه‌کننده‌اش، مدت‌ها تشخیص داده نمی‌شود. آزمایش ACE (آنزیم مبدل آنژیوتانسین) میتواند در شناخت این بیماری کمک کند. این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند تا فعالیت التهابی بدن را ارزیابی کرده و احتمال درگیری با این بیماری را بررسی کنند .
سارکوئیدوز چیست و چرا آزمایش ACE مهم است؟
سارکوئیدوز یک بیماری التهابی است که به صورت یک ضایعه پاتولوژیک ، ارگان‌های مختلف بدن را درگیر می کند. به همین دلیل بیماران برای تشخیص و درمان این بیماری به پزشک های مختلفی مراجعه می کنند . این بیماری به طور شایع ریه و دستگاه تنفس را درگیر می کند اما در عین حال به سایر ارگان های مختلف بدن مثل قلب ، مغز ، چشم ، کلیه ، مفاصل و پوست هم آسیب می رساند .
چه کسانی باید این آزمایش را انجام دهند؟
در صورتی که فردی دارای برخی علائم خاص باشد، پزشک ممکن است انجام آزمایش ACE را توصیه کند. این علائم شامل سرفه‌ی مزمن و خشک که بهبود نمی‌یابد، تنگی نفس به‌ویژه هنگام فعالیت، بثورات پوستی به رنگ قرمز یا بنفش، تاری دید یا افزایش حساسیت به نور، تورم غدد لنفاوی، و همچنین خستگی شدید و مداوم است.
نحوه انجام آزمایش
۱. یک نمونه خون از ورید بازو گرفته میشود
۲. نیاز به ناشتایی ندارد (مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد) و نتیجه معمولاً طی ۲-۳ روز آماده میشود
تفسیر نتایج آزمایش
سطح طبیعی ACE در بزرگسالان معمولاً کمتر از ۴۰ میکروگرم در لیتر است. نتایج ممکن است به این صورت تفسیر شود:
– بالا: احتمال سارکوئیدوز فعال (البته سایر بیماریها هم میتوانند باعث افزایش ACE شوند)
– سطح طبیعی: ردکننده قطعی سارکوئیدوز نیست (حدود ۳۰% بیماران سطح ACE طبیعی دارند)
– پایین: ممکن است نشاندهنده بیماری کبدی یا کلیوی باشد
علل ایجاد سارکوئیدوز چیست؟
علت دقیق بروز سارکوئیدوز هنوز مشخص نیست. سیستم ایمنی بدن با کمک گلبول‌های سفید به شناسایی و مقابله با هر عامل خارجی یا ناشناخته‌ای که وارد بدن میشود، می‌پردازد و آن را از بین می‌برد.
این واکنش سیستم ایمنی معمولاً موجب التهاب و قرمزی در محل درگیری میشود. بر اساس نظریات موجود، سارکوئیدوز زمانی بروز می‌کند که سیستم ایمنی بدن به طور غیرطبیعی و بیش از حد فعال شود و به اندام‌های داخلی نیز واکنش نشان دهد.
در نتیجه، التهاب ناشی از این واکنش به صورت گرانولوم در اندام‌های مختلف بدن ظاهر میشود. این بیماری شباهت زیادی به بیماری‌های خودایمنی نظیر آرتریت روماتوئید و لوپوس دارد. سارکوئیدوز بیماری عفونی نیست، به همین دلیل امکان انتقال آن از فردی به فرد دیگر وجود ندارد. با این حال، عواملی چون جنسیت، نژاد و ژنتیک میتوانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
افرادی که در خانواده‌شان سابقه سارکوئیدوز وجود دارد، خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند. با این حال، جالب است که سارکوئیدوز یک بیماری ارثی نیست و به ندرت در کودکان مشاهده میشود. علائم این بیماری معمولاً در افراد بین ۲۰ تا ۴۰ سال بروز می‌کند.
اگر جواب آزمایش مثبت باشد چه کنیم؟
اول از همه نگران نباشید! سارکوئیدوز در بسیاری از موارد خود به خود بهبود مییابد. پزشک شما ممکن است این اقدامات را توصیه کند:
– انجام سی تی اسکن ریه
– معاینه چشم توسط چشم پزشک
– بیوپسی از بافت درگیر
– آزمایش های تکمیلی دیگر
درمان و مدیریت سارکوئیدوز
درمان بستگی به شدت بیماری دارد:
– خفیف: فقط نیاز به پایش دارند
– متوسط تا شدید: ممکن است کورتون درمانی نیاز باشد
– مقاوم به درمان: داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده میشود
سوالات متداول
آیا سارکوئیدوز مسری است؟
خیر، این بیماری اصلاً مسری نیست.
آیا این بیماری ارثی است؟
اگرچه استعداد ژنتیکی ممکن است نقش داشته باشد، اما الگوی وراثت مشخصی ندارد.
آیا سارکوئیدوز کشنده است؟
در اکثر موارد خیر، اما درگیری برخی اعضا مانند قلب یا سیستم عصبی میتواند جدی باشد.
جمع بندی
آزمایش ACE ابزار ارزشمندی در تشخیص و پایش سارکوئیدوز است. اگر علائم مشکوک دارید یا نتیجه آزمایش شما غیرطبیعی است، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید. تشخیص زودهنگام میتواند از عوارض جدی پیشگیری کند.
به یاد داشته باشید:
– سارکوئیدوز بیماری نادری نیست
– تشخیص آن اغلب به تأخیر میافتد
– درمانهای مؤثری وجود دارد
– کیفیت زندگی خوب با این بیماری کاملاً ممکن است
منابع: