تست اسید ارگانیک ادرار (Organic Acids Test – OAT) یک آزمایش پیشرفته و جامع است که از طریق تحلیل ادرار می‌تواند بیش از ۷۰ متابولیت حاصل از مسیرهای بیوشیمیایی بدن را بررسی کند. این متابولیت‌ها اطلاعات مهمی درباره عملکرد میتوکندری، وضعیت تغذیه‌ای، اختلالات نورولوژیک، رشد مخمرها و قارچ‌ها و میزان استرس اکسیداتیو ارائه می‌دهند.
OAT به‌ویژه در بررسی کودکانی با اوتیسم، اختلالات یادگیری، تأخیر رشدی یا مشکلات رفتاری، و نیز بیماران دچار خستگی مزمن، افسردگی، ADHD یا بیماری‌های متابولیک ارثی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تست OAT چه چیزی را اندازه‌گیری می‌کند؟
این آزمایش با نمونه ادرار صبحگاهی انجام می‌شود و گروه‌های زیر را بررسی می‌کند:
- اسیدهای ارگانیک ناشی از متابولیسم انرژی (ATP)
- متابولیت‌های آمینواسیدها
- شاخص‌های استرس اکسیداتیو و آسیب سلولی
- متابولیت‌های نوروتاکسیک و نشانگرهای اختلالات نورولوژیک
- نشانگرهای رشد بیش‌ازحد قارچ‌ها و مخمرها (مانند کاندیدا)
- کمبودهای تغذیه‌ای از جمله ویتامین‌های B1، B6، B12، C و بیوتین
کاربردهای بالینی تست OAT
اختلالات عصبی و روانی:
- اوتیسم (ASD): عدم تعادل متابولیک، اختلال در مسیر دوپامین، رشد کاندیدا
- بیش‌فعالی (ADHD): کمبود ویتامین B6، اختلال نوروترنسمیترها
- افسردگی و اضطراب: اختلال در متابولیسم نوراپی‌نفرین، سطوح پایین اسیدهای عصبی
بیماری‌های متابولیک ارثی:
- شناسایی اسیدوری‌های ارگانیک (Organic acidurias)
- بررسی عملکرد آنزیم‌های مسیر کربوهیدرات، چربی و آمینواسیدها
- تشخیص نارسایی میتوکندریایی
رشد بیش از حد قارچ‌ها و باکتری‌ها:
- متابولیت‌هایی مانند Arabinose، Citramalic acid، Tartaric acid
- علائمی مانند خستگی، نفخ، مه‌آلودگی ذهنی، بی‌قراری
کمبودهای تغذیه‌ای پنهان:
- شناسایی کمبود ویتامین‌ها و کوآنزیم‌های حیاتی در سطح عملکرد متابولیک
- کمک به شخصی‌سازی مکمل‌درمانی در بیماران خاص
مزایای تست OAT
- غیرتهاجمی (نیاز به نمونه ادرار)
- جامع و چندبعدی
- مناسب برای غربالگری کودکان با علائم پیچیده عصبی یا رفتاری
- کمک به تشخیص مشکلات میتوکندری، رشد قارچی یا کمبود تغذیه‌ای
محدودیت‌ها و نکات تفسیری
- تفسیر نتایج باید توسط پزشک متخصص تغذیه یا متابولیسم انجام شود.
- ممکن است برخی نتایج تحت تأثیر رژیم غذایی، دارو یا شرایط غیربیمارگونه تغییر کنند.
- این تست ابزار مکمل است و جایگزین MRI، آزمایش ژنتیک یا سایر تست‌های بالینی نیست.
پرسش‌های پرتکرار
آیا تست OAT برای همه توصیه می‌شود؟
خیر. این تست بیشتر در شرایط خاص مانند اوتیسم، تأخیر رشدی، خستگی مزمن، ADHD یا شک به بیماری‌های متابولیک ارثی کاربرد دارد.
آیا OAT می‌تواند وجود قارچ‌ها یا سموم آن‌ها را نشان دهد؟
بله. متابولیت‌هایی مانند Arabinose و Tartaric acid نشانگر رشد مخمرها مانند کاندیدا هستند.
آیا تست OAT جایگزین MRI یا آزمایش ژنتیک است؟
خیر. این آزمایش مکمل است و برای تکمیل تشخیص بالینی به کار می‌رود، نه جایگزین آن.
جمع‌بندی
تست اسید ارگانیک ادرار (OAT) یک ابزار پیشرفته و چندمنظوره برای تحلیل متابولیسم بدن است که در شناسایی اختلالات نورولوژیک، نارسایی میتوکندری، رشد قارچی و کمبودهای تغذیه‌ای پنهان نقش کلیدی دارد. با وجود کارایی بالا، تفسیر صحیح آن نیازمند تخصص است و باید در کنار یافته‌های بالینی و سایر تست‌ها بررسی شود.
منبع :
NHS – South Tees Hospitals Pathology Handbook
No. 25
۰۴/۰۴
