استرادیول (Estradiol یا E2) یکی از مهم‌ترین هورمون‌های استروژنی در بدن انسان است که نقش کلیدی در باروری، چرخه قاعدگی، سلامت استخوان‌ها و عملکرد سیستم تولیدمثل دارد. اندازه‌گیری سطح این هورمون در خون می‌تواند اطلاعات مهمی درباره وضعیت هورمونی زنان و مردان ارائه دهد و به تشخیص برخی اختلالات کمک کند.
نقش استرادیول در بدن
-
در زنان: این هورمون عمدتاً در تخمدان‌ها تولید می‌شود و در موارد زیر نقش دارد:
-
تحریک رشد پوشش داخلی رحم (اندومتر)
-
آماده‌سازی بدن برای بارداری
-
در مردان: اگرچه در مقادیر بسیار کمتر، اما استرادیول در بیضه‌ها نیز تولید می‌شود و در موارد زیر اهمیت دارد:
-
تنظیم میل جنسی
-
حفظ سلامت استخوان‌ها
-
حمایت از عملکرد شناختی و عصبی
-
چه زمانی آزمایش استرادیول تجویز می‌شود؟
پزشک ممکن است این آزمایش را در شرایط زیر درخواست کند:
-
بررسی عملکرد تخمدان‌ها و ارزیابی علل ناباروری
-
تشخیص اختلالات قاعدگی یا یائسگی زودرس
-
پایش درمان‌های تحریک تخمک‌گذاری (مانند IVF)
-
بررسی عملکرد غده هیپوفیز
-
تشخیص بلوغ زودرس یا دیررس در کودکان
-
پایش درمان‌های هورمونی سرطان‌های وابسته به هورمون، مانند سرطان پستان
نحوه انجام آزمایش
-
روش نمونه‌گیری: از طریق گرفتن خون از ورید بازو انجام می‌شود.
-
آمادگی قبل از آزمایش:
-
نیازی به ناشتایی نیست.
-
پزشک ممکن است برای دقت بیشتر، زمان مشخصی از چرخه قاعدگی را برای نمونه‌گیری توصیه کند.
-
تفسیر نتایج آزمایش استرادیول
مقادیر نرمال استرادیول بسته به جنسیت، سن و مرحله چرخه قاعدگی متفاوت است:
در زنان:
| مرحله چرخه | سطح نرمال (pg/mL) |
|---|---|
| فاز فولیکولی | ۳۰ تا ۱۰۰ |
| اوج تخمک‌گذاری | ۲۰۰ تا ۴۰۰ |
| فاز لوتئال | ۱۰۰ تا ۱۵۰ |
| پس از یائسگی | کمتر از ۳۰ |
در مردان:
-
مقدار نرمال: ۱۰ تا ۵۰ pg/mL
توجه: این مقادیر ممکن است در آزمایشگاه‌های مختلف کمی متفاوت باشد.
چه عواملی بر سطح استرادیول تأثیر می‌گذارند؟
افزایش سطح استرادیول ممکن است نشان‌دهنده‌ی موارد زیر باشد:
-
تومورهای تخمدان یا بیضه
-
هیپرپلازی آدرنال
-
مصرف داروهای حاوی استروژن
کاهش سطح استرادیول ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
-
نارسایی تخمدان یا یائسگی
-
اختلال در عملکرد غده هیپوفیز
-
بی‌اشتهایی عصبی یا کاهش وزن شدید
-
استفاده از داروهای ضد هورمونی
پرسش‌های متداول
آیا زمان آزمایش اهمیت دارد؟
بله. در زنان، سطح استرادیول در طول چرخه قاعدگی تغییر می‌کند، بنابراین انتخاب زمان مناسب می‌تواند دقت آزمایش را افزایش دهد.
آیا داروها می‌توانند نتیجه آزمایش را تغییر دهند؟
بله. داروهای هورمونی (استروژن، ضد استروژن) ممکن است سطح استرادیول را افزایش یا کاهش دهند. حتماً پزشک را از داروهای مصرفی خود مطلع کنید.
آیا مردان نیز باید این آزمایش را انجام دهند؟
در برخی موارد بله. این آزمایش می‌تواند به تشخیص تومورهای بیضه، مشکلات هورمونی یا علل ناباروری در مردان کمک کند.
جمع‌بندی
آزمایش استرادیول یکی از تست های مهم در تشخیص و پایش اختلالات هورمونی در زنان و مردان است. این تست می‌تواند اطلاعات دقیقی درباره عملکرد تخمدان‌ها، بیضه‌ها، غدد درون‌ریز و وضعیت باروری ارائه دهد. تفسیر نتایج این آزمایش باید توسط پزشک متخصص و با در نظر گرفتن سایر فاکتورها انجام شود.
منابع:
MedlinePlus – Estradiol Blood Test
Lab Tests Online – Estrogens TestMedlinePlusTesting.com
No. 86
۰۴/۰۲