گاستروانتریت ویروسی، که به آن آنفولانزای معده نیز می‌گویند، یک عفونت روده‌ای است که علائمی مانند اسهال آبکی، کرامپ‌های معده، تهوع، استفراغ و گاهی تب ایجاد می‌کند. این بیماری معمولاً از طریق تماس با فرد آلوده یا مصرف غذای آلوده گسترش می‌یابد. اگرچه بیشتر افراد سالم بدون مشکل بهبود می‌یابند، اما نوزادان، سالمندان و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
علائم گاستروانتریت ویروسی
گاستروانتریت ویروسی معمولاً به آنفولانزای معده شناخته می‌شود، اما باید توجه داشته باشیم که این بیماری متفاوت از آنفولانزای تنفسی است که به سیستم تنفسی بدن آسیب می‌زند. گاستروانتریت بر روده‌ها تأثیر می‌گذارد و علائم آن شامل موارد زیر است:
- اسهال آبی (غیر خونی): اسهال خونی معمولاً نشان‌دهنده عفونت شدیدتری است.
- تهوع و استفراغ
- کرامپ و درد معده
- گاهی درد عضلانی یا سردرد
- تب پایین‌مرتبه
علائم گاستروانتریت ویروسی معمولاً ظرف ۱ تا ۳ روز پس از ابتلا ظاهر می‌شوند و می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند. بیشتر موارد تنها یک یا دو روز طول می‌کشند، اما در برخی از افراد ممکن است تا ۱۴ روز ادامه یابند.
علل گاستروانتریت ویروسی
افراد معمولاً با خوردن یا نوشیدن غذای آلوده به گاستروانتریت ویروسی مبتلا می‌شوند. همچنین، تماس مستقیم با فرد آلوده یا استفاده از وسایل مشترک می‌تواند ویروس را به دیگران منتقل کند.
ویروس نوروا
ویروس نوروا یکی از شایع‌ترین علل گاستروانتریت است که می‌تواند هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد. این ویروس در مکان‌های بسته مانند مدارس یا خانه‌های سالمندان شیوع دارد و به راحتی از یک فرد به فرد دیگر منتقل می‌شود.
ویروس روتا
ویروس روتا یکی از عوامل اصلی گاستروانتریت در کودکان است. این ویروس اغلب از طریق انگشتان یا اشیاء آلوده به دهان منتقل می‌شود و در کودکان خردسال شدیدتر است.
عوامل خطر گاستروانتریت ویروسی
گاستروانتریت ویروسی می‌تواند افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد، اما برخی گروه‌ها بیشتر در معرض خطر هستند. این گروه‌ها شامل:
- کودکان خردسال: کودکان به دلیل سیستم ایمنی در حال تکامل بیشتر در معرض این بیماری هستند.
- افراد مسن: سیستم ایمنی افراد مسن ضعیف‌تر است و این افراد در خانه‌های سالمندان آسیب‌پذیرتر هستند.
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند: افرادی که به دلایل مختلف سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به گاستروانتریت ویروسی هستند.
عوارض گاستروانتریت ویروسی
گاستروانتریت ویروسی معمولاً باعث کم‌آبی بدن می‌شود؛ زیرا بدن مقدار زیادی آب و مواد معدنی از دست می‌دهد. اگر این وضعیت را به‌موقع درمان نکنید، ممکن است به مشکلات جدی‌تری منجر شود.
در افراد سالم، کم‌آبی معمولاً با مصرف مایعات جبران می‌شود، اما برای نوزادان، افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، این مشکل می‌تواند جدی‌تر باشد.
پیشگیری از گاستروانتریت ویروسی
برای پیشگیری از گاستروانتریت ویروسی، بهداشت فردی را رعایت کنید و از تماس با افراد آلوده دوری کنید. برای جلوگیری از گسترش بیماری، اقدامات زیر را انجام دهید:
- واکسن: در برخی کشورها، کودکان واکسن ویروس روتا دریافت می‌کنند که شدت بیماری را کاهش می‌دهد. اگر در کشور شما موجود است، حتماً از آن استفاده کنید.
- دست‌های خود را به‌طور منظم با آب و صابون بشویید، به‌ویژه پس از استفاده از توالت و پیش از صرف غذا.
- از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های مشکوک خودداری کنید و تا حد امکان از تماس مستقیم با افراد بیمار بپرهیزید.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
برای بزرگسالان در صورت برخورد با یکی از علائم زیر ، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- قادر به نگهداری مایعات به مدت ۲۴ ساعت نیستید
- بیش از دو روز استفراغ یا اسهال دارید
- استفراغ خونی دارید
- دچار کم‌آبی شده‌اید که شامل علائم خشکی دهان، تشنگی شدید، ادرار کم یا بدون ادرار، و سرگیجه است
- خون در مدفوع خود مشاهده می‌کنید
- درد شدید معده دارید
- تب بالای ۱۰۴ درجه فارنهایت (۴۰ درجه سانتی‌گراد) دارید
برای نوزادان و کودکان، در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر فوراً با پزشک مراجعه کنید:
- تب بالای ۱۰۲ درجه فارنهایت (۳۸.۹ درجه سانتی‌گراد)
- خستگی یا تحریک‌پذیری شدید
- درد شدید یا ناراحتی
- اسهال خونی
- علائم کم‌آبی مانند خشکی دهان یا گریه بدون اشک
نتیجه‌گیری
گاستروانتریت‌ویروسی یا آنفولانزای معده می‌تواند با علائم ناخوشایندی مانند اسهال، تهوع و استفراغ همراه باشد. اگرچه بیشتر افراد بدون مشکل بهبود می‌یابند، برای نوزادان و افراد مسن این بیماری می‌تواند خطرناک باشد. رعایت نکات بهداشتی به پیشگیری از این بیماری کمک می‌کند.
منبع: