آیا می‌دانستید که ناخن هایتان می‌توانند اطلاعات مهمی درباره سلامت شما ارائه دهند؟ تغییرات در ظاهر ناخن ها می‌تواند نشانه‌هایی از مشکلات پزشکی باشد که نباید آنها را نادیده بگیرید. در این مقاله به بررسی مشکلات رایج ناخن و علائم آنها پرداخته‌ایم. اگر تغییرات ذکر شده را مشاهده کردید، بهتر است با تیم بهداشتی خود مشورت کنید.
۱. ناخن حفره دار (Nail Pitting)
ناخن حفره دار زمانی رخ می‌دهند که فرورفتگی‌ها یا شکاف‌های کوچکی در سطح ناخن‌ها ظاهر شوند. این مشکل در افرادی که دچار اختلالات پوستی مانند پسوریازیس و اگزما هستند، شایع است. همچنین، حفره‌های ناخن ممکن است به بیماری آلوپسیای آره‌آتا، یک بیماری خودایمنی که باعث ریزش مو می‌شود، مرتبط باشند.
۲. چماقی شدن ناخن‌ها (Nail Clubbing)
چماقی شدن ناخن‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که نوک انگشتان بزرگ‌تر می‌شوند و ناخن‌ها دور انگشتان خم می‌شوند. این تغییر معمولاً طی چند سال به تدریج ایجاد می‌شود.
دلایل احتمالی چماقی شدن ناخن‌ها عبارتند از:
- کمبود اکسیژن در خون
- بیماری‌های ریوی
- مشکلات قلبی
- سیروز کبدی
- مشکلات گوارشی
۳. ناخن‌های قاشقی (Spoon Nails)
ناخن‌های قاشقی یا کویولونیشیا زمانی رخ می‌دهند که ناخن‌ها در لبه‌ها به سمت بالا خم می‌شوند و نرم می‌شوند. این وضعیت معمولاً به عنوان نشانه‌ای از کمبود آهن (کم‌خونی) شناخته می‌شود، یا ممکن است به یک مشکل کبدی به نام هموکروماتوز مربوط باشد. در این بیماری، بدن از غذا بیش از حد آهن جذب می‌کند.
۴. ناخن‌های تری (Terry’s Nails)
ناخن‌های تری، وضعیتی هستند که در آن بیشتر ناخن سفید به نظر می‌رسد به جز یک نوار باریک قرمز یا صورتی در بالای ناخن. این تغییر ممکن است به دلیل پیری طبیعی رخ دهد، اما در برخی موارد، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی پزشکی مانند بیماری‌های کبدی، نارسایی قلبی یا دیابت باشد.
۵. خطوط بئو (Beau’s Lines)
خطوط بئو، شیارهایی هستند که به صورت افقی در سطح ناخن‌ها ظاهر می‌شوند. این خطوط زمانی بوجود می‌آیند که رشد ناخن به‌طور موقت به علت آسیب یا بیماری متوقف شود.
دلایل احتمالی خطوط بئو عبارتند از:
- عفونت‌ها
- دیابت کنترل نشده
- بیماری‌هایی که باعث کاهش جریان خون به دست‌ها و پاها می‌شوند (بیماری شریان محیطی)
- بیماری‌هایی که تب بالا ایجاد می‌کنند، مانند تب مخملک، سرخک، اوریون و ذات‌الریه
- کمبود روی
- برخی داروها، از جمله رتینوئیدها و شیمی‌درمانی
۶. جدا شدن ناخن‌ها (Nail Separation)
در شرایطی به نام اونیکولیز، ناخن‌ها از بستر ناخن جدا می‌شوند و قسمت جدا شده ممکن است به رنگ سفید، زرد یا سبز تغییر کند.
گاهی اوقات این جدا شدن به دلیل آسیب یا عفونت است، اما در موارد دیگر، ممکن است واکنشی به داروها یا محصولات مصرفی مانند مواد آرایشی ناخن یا چسب‌ها باشد. بیماری‌های تیروئیدی و پسوریازیس نیز می‌توانند باعث جدا شدن ناخن‌ها شوند.
۷. سندروم ناخن زرد (Yellow Nail Syndrome)
در سندروم ناخن زرد، ناخن‌ها ضخیم‌تر شده و رشد کندتری دارند که منجر به تغییر رنگ ناخن‌ها به زرد می‌شود. ناخن‌های آسیب‌دیده ممکن است فاقد کوتیکول بوده و از بستر ناخن جدا شوند.
سندروم ناخن زرد ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های ریوی مانند برونشیت مزمن باشد. همچنین این وضعیت ممکن است با تورم دست‌ها، بازوها، پاها و ساق‌ها (لیفدم) مرتبط باشد.
مواجهه با مواد شیمیایی و محصولات مراقبت از ناخن
محصولات شیمیایی از جمله لاک ناخن، پاک‌کننده‌های لاک و دیگر مواد مراقبتی می‌توانند آسیب‌های زیادی به ناخن‌ها وارد کنند. استفاده مکرر از این محصولات می‌تواند ناخن‌ها را خشک کرده و باعث شکنندگی آنها شود. همچنین، برخی مواد شیمیایی موجود در سالن‌های آرایشی می‌توانند ناخن‌ها را ضعیف کرده و باعث پوسته‌پوسته شدن یا تغییر شکل آنها شوند.
برای پیشگیری از آسیب ناشی از مواد شیمیایی، بهتر است از محصولات مراقبتی ملایم استفاده کنید و از تماس مکرر با مواد شیمیایی خشن جلوگیری کنید.
راه‌های پیشگیری از آسیب به ناخن‌ها
برای جلوگیری از آسیب به ناخن‌ها، می‌توانید از چندین روش ساده و مؤثر استفاده کنید:
- استفاده از دستکش: در هنگام شستشوی دست‌ها، استفاده از دستکش می‌تواند ناخن‌ها را در برابر مواد شیمیایی و رطوبت بیش از حد محافظت کند.
- مرطوب نگه داشتن ناخن‌ها: استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده مناسب و روغن کوتیکول بعد از شستشو به حفظ رطوبت ناخن‌ها کمک کرده و از خشکی آنها جلوگیری می‌کند.
- مراقبت مناسب از ناخن‌ها: ناخن‌ها را به‌طور مرتب کوتاه کرده و از ابزارهای مناسب برای سوهان کشیدن استفاده کنید تا از آسیب‌های فیزیکی جلوگیری شود.
- تغذیه سالم: رعایت یک رژیم غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی به ویژه آهن، روی و بیوتین می‌تواند به تقویت ناخن‌ها و جلوگیری از مشکلات آنها کمک کند.
- مراجعه به پزشک: در صورت مشاهده تغییرات غیرطبیعی در ناخن‌ها مانند رنگ غیرطبیعی، ترک‌های عمیق، یا لکه‌های سیاه و سفید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا مشکل شناسایی و درمان شود.
نتیجه‌گیری
آسیب به ناخن‌ها از عوامل مختلفی ناشی می‌شود که شامل تأثیرات محیطی، آسیب‌های فیزیکی، بیماری‌های سیستمیک، مواد شیمیایی و فرآیندهای فیزیولوژیکی طبیعی است. با رعایت تدابیر پیشگیرانه مناسب و مراقبت روزانه از ناخن‌ها، می‌توان از مشکلات جدی جلوگیری کرده و سلامت ناخن‌ها را حفظ کرد. در صورتی که شما یا فردی در اطراف شما تغییرات غیرطبیعی در ناخن‌ها مشاهده کردید، مشاوره با پزشک ضروری است تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.
منابع: