آغاز سال تحصیلی جدید بهترین زمان برای بررسی کامل سلامت جسمی و ذهنی کودکان است. انجام برخی آزمایش‌های پزشکی قبل از مدرسه می‌تواند به شناسایی زودهنگام مشکلات پنهان کمک کرده و آمادگی کودک برای یادگیری در محیط آموزشی را افزایش دهد.
در این مقاله، مهم‌ترین تست‌های آزمایشگاهی و غربالگری‌های عمومی که پزشکان برای کودکان در آستانه ورود به مدرسه توصیه می‌کنند را بررسی می‌کنیم.
آزمایش‌های خون رایج پیش از مدرسه
۱. CBC (شمارش کامل سلول‌های خونی)
برای بررسی کم‌خونی، عفونت‌های پنهان یا اختلالات خونی
کمک به تشخیص ضعف، رنگ‌پریدگی یا خستگی مفرط
۲. آزمایش آهن و فریتین
تشخیص کم‌خونی ناشی از فقر آهن
کمبود آهن با کاهش تمرکز، یادگیری ضعیف و خستگی همراه است.
۳. آزمایش ویتامین D
ویژه کودکانی که تحرک کمی دارند یا نور خورشید کمی دریافت می‌کنند
برای پیشگیری از ضعف عضلانی، درد استخوان و تقویت سیستم ایمنی
۴. قند خون ناشتا (FBS)
در کودکانی با اضافه‌وزن یا سابقه خانوادگی دیابت
غربالگری اولیه مشکلات متابولیک و مقاومت به انسولین
۵. پروفایل چربی (لیپید)
شامل کلسترول، تری‌گلیسرید، LDL و HDL
ضروری برای کودکان دارای چاقی یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی
۶. آزمایش تیروئید (TSH و FT4)
برای بررسی عملکرد غده تیروئید در کودکان با رشد کند، اضافه‌وزن یا مشکلات یادگیری
تشخیص زودهنگام کم‌کاری یا پرکاری تیروئید
غربالگری‌های غیربالینی ضروری
۱. تست شنوایی
برای اطمینان از عملکرد مناسب گوش‌ها، که بر گفتار و یادگیری تأثیرگذار است
۲. تست بینایی (ویژن تست)
بررسی عیوب انکساری، تنبلی چشم (آمبلیوپی) یا نیاز به عینک
کودکی که خوب نمی‌بیند، ممکن است از یادگیری عقب بماند.
۳. بررسی وضعیت واکسیناسیون
اطمینان از تکمیل واکسن‌های ضروری مانند:
دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، سرخک، سرخجه، فلج اطفال و واکسن‌های جدیدتر
بررسی کارت واکسن کودک توسط پزشک ضروری است.
نکات مهم برای والدین
-
پزشک کودکان با توجه به سن، جنس، سابقه خانوادگی و علائم ظاهری، آزمایش‌های مناسب را تجویز می‌کند.
-
برخی مدارس فرم‌های رسمی برای تأیید سلامت یا گزارش پزشکی نیاز دارند؛ زودتر برای آنها اقدام کنید.
-
پیشگیری از مشکلات یادگیری، رفتاری یا رشد جسمی با یک چکاپ ساده ممکن است.
جمع‌بندی
آزمایش‌های قبل از مدرسه یکی از گام‌های حیاتی در آماده‌سازی کودک برای ورود موفق به محیط آموزشی است. این ارزیابی‌ها می‌توانند مشکلات خاموش مانند کم‌خونی، اختلالات تیروئیدی، مشکلات بینایی و شنوایی را قبل از ایجاد اختلال در تحصیل شناسایی کنند. توصیه می‌شود والدین حداقل یک بار پیش از شروع مدرسه به پزشک کودک مراجعه کرده و بررسی‌های لازم را انجام دهند.
منابع :
CDC – School Health Guidelines
AAP – Bright Futures Pediatric Preventive Care
No. 112
۰۴/۰۴
