آزمایش ANA (آنتی‌بادی ضدهسته‌ای) یکی از آزمایش‌های مهم در تشخیص بیماری‌های خودایمنی است. در این آزمایش، وجود آنتی‌بادی‌هایی بررسی می‌شود که برخلاف عملکرد طبیعی سیستم ایمنی، به جای حمله به عوامل بیماری‌زا، به سلول‌های خود بدن حمله می‌کنند—به‌ویژه به هستهٔ سلول‌ها.
چرا آزمایش ANA انجام می‌شود؟
این آزمایش معمولاً زمانی تجویز می‌شود که پزشک به وجود بیماری‌هایی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)، آرتریت روماتوئید یا اسکلرودرمی مشکوک باشد. علائمی مانند درد مفاصل، خستگی مزمن، تب و بثورات پوستی می‌توانند نشانه‌هایی از بیماری‌های خودایمنی باشند.
نکته مهم این است که تست ANA به تنهایی نمی‌تواند تشخیص قطعی بدهد، اما در کنار سایر آزمایش‌ها و معاینه‌های بالینی، به پزشک در تشخیص کمک می‌کند.
آیا مثبت بودن آزمایش ANA همیشه به معنی بیماری است؟
خیر. نتایج مثبت ANA لزوماً به معنای ابتلا به بیماری نیست. بسیاری از افراد سالم—به‌خصوص زنان بالای ۶۵ سال—ممکن است ANA مثبت داشته باشند، بدون اینکه علامت خاصی داشته باشند.
همچنین برخی عفونت‌ها، داروها و حتی سرطان‌ها می‌توانند باعث بالا رفتن سطح ANA شوند. بنابراین همیشه باید نتیجه این آزمایش در چارچوب علائم بالینی و آزمایش‌های دیگر تفسیر شود.
نحوه آمادگی برای آزمایش ANA
- تنها نیاز به نمونه خون دارید.
- در اکثر موارد نیازی به ناشتا بودن نیست، مگر اینکه هم‌زمان آزمایش‌های دیگری نیز انجام شود.
- فهرست داروهایی که مصرف می‌کنید را همراه داشته باشید، چون برخی داروها ممکن است روی نتیجه تست تأثیر بگذارند.
هنگام انجام آزمایش چه اتفاقی می‌افتد؟
کارشناس آزمایشگاه یا پرستار، یک نمونه خون از ورید بازوی شما می‌گیرد. فرایند تنها چند دقیقه طول می‌کشد و معمولاً بدون درد یا با درد بسیار خفیف است. بعد از آن می‌توانید به فعالیت‌های روزمره‌تان ادامه دهید.
نتیجه آزمایش چه چیزی به ما می‌گوید؟
- ANA مثبت: نشان می‌دهد که در بدن شما آنتی‌بادی ضدهسته‌ای تولید شده، اما برای نتیجه‌گیری نهایی به آزمایش‌های تکمیلی نیاز است.
- ANA منفی: احتمال بیماری‌های خودایمنی کمتر است، اما همیشه ردکننده کامل نیست.
جمع‌بندی
آزمایش ANA یکی از ابزارهای مفید در ارزیابی اختلالات خودایمنی است، اما نتیجه آن باید با دقت و همراه با دیگر اطلاعات بالینی تفسیر شود. اگر پزشک این تست را درخواست کرده، نگران نباشید؛ ممکن است تنها بخشی از روند تشخیص اولیه باشد.
منابع:
No. 56
۰۴/۰۲