آسپرین (Aspirin) دارویی پرکاربرد با خواص ضدالتهابی، مسکن، ضدتب و مهم‌تر از همه، ضدپلاکتی است که برای پیشگیری از سکته‌های قلبی و مغزی تجویز می‌شود.
اما مصرف این دارو قبل از جراحی می‌تواند خطرناک باشد، زیرا روی عملکرد پلاکت‌ها و فرایند انعقاد خون اثر می‌گذارد و احتمال خونریزی حین یا پس از عمل را افزایش می‌دهد.
در این مقاله، بررسی می‌کنیم:
-
چگونه آسپرین بر آزمایش خون تأثیر می‌گذارد
-
چرا باید قبل از جراحی قطع شود
-
چه بیمارانی نباید آن را قطع کنند
تأثیر آسپرین بر آزمایش‌های خون و عملکرد پلاکت‌ها
آسپرین‌با مهار آنزیم COX-1، از تولید ترومبوکسان A2 جلوگیری کرده و در نتیجه، از تجمع پلاکتی جلوگیری می‌کند. این مکانیسم باعث:
-
کاهش چسبندگی پلاکت‌ها
-
افزایش زمان خونریزی (BT)
-
تداخل با تست‌های تخصصی مثل آزمایش عملکرد پلاکت (Platelet Aggregation)
⚠️ نکته مهم: تعداد پلاکت‌ها در آزمایش CBC ممکن است نرمال باشد، اما عملکرد آن‌ها کاهش‌یافته است.
چرا قبل از جراحی باید آسپرین را قطع کرد؟
-
افزایش خطر خونریزی کنترل‌نشده در حین یا پس از جراحی
-
اختلال در ترمیم زخم
-
افزایش خطر هماتوم (تجمع خون زیر پوست)
-
خطر بیشتر در جراحی‌های پرریسک مانند جراحی قلب، مغز، چشم، گوش، پروستات
چه مدت قبل از جراحی باید آسپرین را قطع کرد؟
-
معمولاً ۷ تا ۱۰ روز قبل از جراحی
-
علت: عمر پلاکت‌ها حدود ۷ روز است؛ قطع دارو فرصت جایگزینی پلاکت‌های تازه را فراهم می‌کند
-
تصمیم نهایی بسته به نوع جراحی و دلیل مصرف آسپرین توسط پزشک انجام می‌شود
چه کسانی نباید آسپرین را خودسرانه قطع کنند؟
-
افرادی با سابقه سکته قلبی یا مغزی اخیر
-
بیماران دارای استنت قلبی یا دریچه مصنوعی
-
کسانی که آسپرین‌را برای پیشگیری ثانویه بیماری‌های قلبی مصرف می‌کنند
✅ در این موارد، تصمیم‌گیری باید با مشورت پزشک قلب و جراح انجام شود؛ در برخی جراحی‌های کم‌ریسک، ممکن است ادامه مصرف توصیه شود.
توصیه‌های بالینی برای بیماران مصرف‌کننده آسپرین
-
هرگز آسپرین‌را خودسرانه قطع نکنید
-
پزشک و تیم جراحی را کاملاً در جریان مصرف دارو قرار دهید
-
اگر آسپرین‌برای پیشگیری اولیه مصرف می‌شود، قطع آن معمولاً بی‌خطر است
-
زمان دقیق آخرین دوز مصرفی باید ثبت و هماهنگ با زمان جراحی باشد
پرسش‌های پرتکرار (FAQ)
آیا آسپرین‌بچه (۸۱ میلی‌گرم) هم باید قبل جراحی قطع شود؟
بله. حتی دوزهای پایین آسپرین هم عملکرد پلاکت را مختل می‌کنند.
آیا آسپرین‌روی آزمایش‌های خون معمولی تأثیر دارد؟
روی شمارش پلاکت‌ها (CBC) نه، اما بر زمان خونریزی و تست‌های عملکرد پلاکتی تأثیر می‌گذارد.
اگر قطع آسپرین‌را فراموش کنم، آیا باید جراحی لغو شود؟
بستگی به نوع جراحی دارد. در برخی موارد جراحی با احتیاط انجام می‌شود یا به تعویق می‌افتد.
جمع‌بندی
-
آسپرین با مهار تجمع پلاکتی نقش مهمی در پیشگیری از لخته ایفا می‌کند
-
اما در شرایط جراحی، همین ویژگی می‌تواند خطر خونریزی ایجاد کند
-
برای بیشتر جراحی‌ها، قطع آسپرین ۷ تا ۱۰ روز پیش از عمل ضروری است
-
تصمیم‌گیری در مورد ادامه یا قطع مصرف، باید با نظر پزشک متخصص باشد
منابع :
American College of Cardiology – Perioperative Antiplatelet Management
LabTestsOnline – Platelet Function and Antiplatelet Drugs
No. 65
۰۴/۰۴