آزمایش Anti‑TG (آنتیتیروگلوبولین) یکی از تستهای مهم در بررسی بیماریهای تیروئید، بهویژه اختلالات خودایمنی تیروئید است. بسیاری از افراد زمانی با این آزمایش روبهرو میشوند که نتیجه TSH یا T4 آنها غیرطبیعی شده یا پزشک به هاشیموتو، گریوز یا سابقه سرطان تیروئید مشکوک است.
در این مقاله بهصورت دقیق اما قابلفهم توضیح میدهیم Anti‑TG چیست، بالا یا پایین بودن آن چه معنایی دارد و چه زمانی نیاز به پیگیری پزشکی دارد.
Anti‑TG چیست؟
تیروگلوبولین (TG) پروتئینی است که فقط توسط سلولهای تیروئید ساخته میشود و ماده اولیه تولید هورمونهای T3 و T4 است.
Anti‑TG آنتیبادیای است که سیستم ایمنی بهاشتباه علیه این پروتئین تولید میکند و نشانهای از فعال شدن پاسخ ایمنی علیه تیروئید است.
مقدار نرمال Anti‑TG
- در اغلب آزمایشگاهها: کمتر از ۴ IU/mL
(محدوده مرجع ممکن است بسته به روش آزمایش متفاوت باشد)
علت بالا بودن Anti‑TG
۱. تیروئیدیت هاشیموتو (شایعترین علت)
- شایعترین بیماری خودایمنی تیروئید
- اغلب همراه با کمکاری تیروئید
- Anti‑TG در کنار Anti‑TPO بالا میرود
- تخریب تدریجی بافت تیروئید
علائم شایع:
خستگی مداوم، افزایش وزن، ریزش مو، افسردگی، یبوست، سرمایی بودن
۲. بیماری گریوز
- شایعترین علت پرکاری تیروئید
- Anti‑TG ممکن است مثبت باشد (هرچند آنتیبادی اصلی TRAb است)
علائم شایع:
تپش قلب، کاهش وزن، اضطراب، تعریق زیاد، لرزش دست
۳. تیروئیدیت پس از زایمان
- التهاب خودایمنی تیروئید پس از بارداری
- Anti‑TG و Anti‑TPO اغلب مثبت هستند
- ممکن است فاز پرکاری و سپس کمکاری ایجاد شود
۴. افزایش Anti‑TG بدون اختلال هورمونی
در برخی افراد:
- TSH، T3 و T4 طبیعی هستند
- اما Anti‑TG بالا است
این وضعیت نشاندهنده ریسک بالاتر اختلال تیروئید در آینده است و نیاز به پیگیری دورهای دارد.
۵. پیگیری سرطان تیروئید
در بیماران با سابقه سرطان تیروئید پاپیلری یا فولیکولار:
- Anti‑TG بالا میتواند تفسیر سطح تیروگلوبولین را دشوار کند
- بههمین دلیل اندازهگیری آن اهمیت بالینی ویژه دارد
۶. سایر بیماریهای خودایمنی
- دیابت نوع ۱
- لوپوس
- آرتریت روماتوئید
- کمخونی پرنیشیوز
- بیماری سلیاک
Anti‑TG بالا دقیقاً چه چیزی را نشان میدهد؟
- نشاندهنده وجود پاسخ ایمنی علیه تیروئید است
- شدت عدد Anti‑TG لزوماً با شدت بیماری یا کمکاری تیروئید ارتباط مستقیم ندارد
- تصمیم درمانی بر اساس TSH، Free T4 و علائم بالینی گرفته میشود، نه صرفاً Anti‑TG
علت پایین یا منفی بودن Anti‑TG
۱. وضعیت طبیعی
- نشانه عملکرد طبیعی سیستم ایمنی
- شایعترین و مطلوبترین حالت
۲. بیماریهای غیرخودایمنی تیروئید
- کمبود ید
- مصرف داروها (مانند آمیودارون یا لیتیوم)
- اختلالات هیپوفیز
- ندولها یا بزرگی غیرخودایمنی تیروئید
۳. کاهش Anti‑TG در اثر زمان یا درمان
- در برخی بیماران سطح Anti‑TG کاهش مییابد
- اما کاهش آن به معنی درمان قطعی بیماری خودایمنی نیست
Anti‑TG در بارداری
- Anti‑TG مثبت در بارداری میتواند با:
- کمکاری تیروئید بارداری
- افزایش خطر اختلالات پس از زایمان
مرتبط باشد
✅ پایش منظم TSH در این افراد توصیه میشود.
چه زمانی آزمایش Anti‑TG درخواست میشود؟
- بررسی علت کمکاری یا پرکاری تیروئید
- شک به تیروئیدیت هاشیموتو
- پیگیری بیماران با سابقه سرطان تیروئید
- وجود بیماریهای خودایمنی
- نتایج غیرطبیعی TSH بدون علت مشخص
پرسشهای متداول
آیا Anti‑TG بالا خطرناک است؟
بهتنهایی خطرناک نیست، اما نشانه استعداد یا وجود بیماری خودایمنی تیروئید است.
آیا Anti‑TG بالا نیاز به درمان دارد؟
خیر، درمان بر اساس اختلال هورمونی و علائم است، نه خود Anti‑TG.
آیا ممکن است Anti‑TG بالا باشد ولی تیروئید سالم باشد؟
بله، اما این افراد باید بهطور دورهای بررسی شوند.
جمعبندی
Anti‑TG یک شاخص مهم در تشخیص و پیگیری بیماریهای خودایمنی تیروئید است.
- افزایش Anti‑TG اغلب با هاشیموتو، گریوز یا تیروئیدیت پس از زایمان مرتبط است
- منفی یا پایین بودن آن معمولاً نشانه وضعیت طبیعی است
تفسیر صحیح این آزمایش همیشه باید در کنار TSH، T4 آزاد و علائم بالینی انجام شود.