آزمایش HBcAb یکی از تستهای کلیدی در بررسی وضعیت آلودگی به ویروس هپاتیت B است. نتیجه این آزمایش به پزشک کمک میکند تشخیص دهد آیا فرد در گذشته یا حال با ویروس هپاتیت B تماس داشته، عفونت فعال دارد، یا ایمنی ناشی از واکسن دارد. دیدن نتیجه «مثبت» یا «منفی»HBcAb میتواند سوالبرانگیز باشد، اما تفسیر درست آن در کنار سایر مارکرهای هپاتیت B بسیار مهم است.
در این مقاله، بهصورت دقیق و قابلفهم توضیح میدهیمHBcAb چیست، افزایش یا منفی بودن آن چه مفهومی دارد و چگونه باید نتایج را تفسیر کرد.
HBcAbچیست و چه چیزی را نشان میدهد؟
آنتیبادی علیه آنتیژن هستهای هپاتیت B، توسط سیستم ایمنی بدن پس از تماس واقعی با ویروس هپاتیت B ساخته میشود.
نکته بسیار مهم:
- HBcAb پس از تزریق واکسن هپاتیت B مثبت نمیشود
- وجود آن نشاندهنده تماس طبیعی بدن با ویروس است
HBcAb به دو شکل گزارش میشود:
- HBcAb IgM
- HBcAb IgG (یا Total HBcAb)
HBcAbمثبت به چه معناست؟
HBcAbمثبت یعنی فرد در گذشته یا حال، به ویروس هپاتیت B مبتلا شده یا با آن تماس داشته است.
تفسیر HBcAbمثبت بر اساس نوع آن
۱. HBcAb IgMمثبت
نشاندهنده:
- عفونت حاد و اخیر هپاتیت B
یا
- فعال شدن مجدد عفونت مزمن
این وضعیت معمولاً با افزایش آنزیمهای کبدی همراه است.
۲. HBcAb IgG(یا Total) مثبت
نشاندهنده:
- عفونت قدیمی هپاتیت B
- یا هپاتیت B مزمن
در این حالت، برای تشخیص دقیق باید سایر تستها بررسی شوند.
HBcAbمثبت در کنار سایر مارکرها چه مفهومی دارد؟
تفسیر HBcAb همیشه باید همراه باHBsAg وHBsAb انجام شود:
-
HBcAbمثبت + HBsAgمثبت
عفونت فعال (حاد یا مزمن)
-
HBcAbمثبت + HBsAbمثبت
بهبودی از هپاتیت B و ایمنی طبیعی
-
HBcAbمثبت تنها (HBsAgمنفی، HBsAbمنفی)
ممکن است نشاندهنده:
- عفونت قدیمی بهبودیافته
- عفونت مخفی هپاتیت B
- نتیجه کاذب
نیازمند بررسی بیشتر است
HBcAb منفی به چه معناست؟
HBcAb منفی نشان میدهد:
- فرد تاکنون تماس طبیعی با ویروس هپاتیت B نداشته است
در این حالت ممکن است:
- فرد کاملاً سالم و بدون تماس باشد
- یا فقط واکسن هپاتیت B دریافت کرده باشد
نکته مهم:
- در افراد واکسینهشده،HBsAb مثبت و HBcAb منفی است
آیا افزایش HBcAb خطرناک است؟
HBcAb بهتنهایی شدت بیماری را نشان نمیدهد. مهمترین عوامل تعیینکننده خطر:
در بسیاری از افراد،HBcAb مثبت بدون هیچگونه آسیب فعال کبدی دیده میشود.
چه کسانی باید HBcAb را بررسی کنند؟
- افراد با افزایش آنزیمهای کبدی
- زنان باردار
- اهداکنندگان خون
- افراد قبل از شروع داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی
- افراد با سابقه تماس پرخطر
- بیماران دیالیزی یا پیوندی
جمعبندی
- HBcAbمثبت یعنی تماس واقعی بدن با ویروس هپاتیت B
- HBcAbمنفی یعنی عدم تماس قبلی یا ایمنی ناشی از واکسن
- این آزمایش بهتنهایی کافی نیست و باید همراه با سایر مارکرهای هپاتیت B تفسیر شود
- HBcAbمثبت لزوماً به معنی بیماری فعال یا واگیردار بودن نیست
پرسشهای متداول
آیا HBcAbمثبت یعنی حتماً هپاتیت مزمن دارم؟
خیر، ممکن است عفونت قدیمی و بهبودیافته باشد.
آیا واکسن هپاتیت B باعث مثبت شدنHBcAb میشود؟
خیر، واکسن فقطHBsAb را مثبت میکند.
آیا HBcAbمثبت نیاز به درمان دارد؟
فقط در صورت وجود شواهد عفونت فعال یا آسیب کبدی درمان لازم است.
منابع
- Cleveland Clinic – Hepatitis B Blood Tests
https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/14419-hepatitis-b
- LabTestsOnline (Testing.com) – Hepatitis B Core Antibody
https://www.testing.com/tests/hepatitis-b-core-antibody-hbcab
No. 73
۰۴/۰۹