تأثیر داروهایی مانند متوپرولول، آتنولول و پروپرانولول بر نتایج تست استرس قلبی
تست ورزش قلبی یا تست استرس ابزاری حیاتی برای تشخیص بیماری‌های عروق کرونر، بررسی ریتم قلب و ارزیابی ظرفیت عملکردی قلب است. این تست معمولاً با دستگاه تردمیل یا دوچرخه و تحت مانیتورینگ نوار قلب (ECG) انجام می‌شود.
اما مصرف برخی داروها مانند بتابلاکرها پیش از تست می‌تواند باعث کاهش دقت تشخیص و نتایج منفی کاذب شود. در این مقاله به‌صورت علمی و کاربردی بررسی می‌کنیم چرا پزشکان پیش از تست، توصیه به قطع موقت این داروها دارند.
بتابلاکرها چگونه بر قلب اثر می‌گذارند؟
داروهایی مانند متوپرولول (Metoprolol)، پروپرانولول (Propranolol) و آتنولول (Atenolol) با مهار گیرنده‌های بتا در قلب، اثرات زیر را ایجاد می‌کنند:
-
کاهش ضربان قلب و فشار خون
-
کاهش نیاز به اکسیژن در عضله قلب
-
استفاده در درمان بیماری‌هایی مانند:
-
آنژین صدری
-
آریتمی‌ها
-
پیشگیری از سکته قلبی مجدد
چرا مصرف بتابلاکر پیش از تست ورزش خطر ایجاد نتایج گمراه‌کننده دارد؟
| اثر دارو | توضیح بالینی |
|---|---|
| کاهش ضربان قلب | رسیدن به ۸۵٪ از حداکثر HR (ضربان هدف) سخت می‌شود |
| سرکوب علائم ایسکمیک | درد قفسه سینه یا تنگی نفس ممکن است ظاهر نشود |
| کاهش حساسیت ECG | تغییرات الکتریکی مربوط به کم‌خونی عضله قلب ممکن است ثبت نشوند |
| افزایش احتمال نتیجه منفی کاذب | بیمار ممکن است دچار بیماری عروق کرونر باشد، اما تست ورزش نتیجه طبیعی نشان دهد |
توصیه‌های قبل از تست ورزش در مصرف‌کنندگان بتابلاکر
🔹 قطع موقت دارو
-
معمولاً توصیه می‌شود ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از تست، بتابلاکر با نظر پزشک قطع شود
-
در بیماران پرریسک (مثلاً با سابقه سکته قلبی)، این کار باید بسیار محتاطانه انجام شود
🔹 استفاده از تست جایگزین
اگر قطع دارو ممکن نباشد، پزشک ممکن است روش‌های زیر را توصیه کند:
-
اکوکاردیوگرافی استرسی با داروی دوبوتامین
-
اسکن پرفیوژن میوکارد (MPI)
-
تست استرس دارویی به‌جای تست تردمیل
پرسش‌های متداول (FAQ)
آیا می‌توان تست ورزش را با وجود مصرف بتابلاکر انجام داد؟
بله، اما کارایی تشخیصی آن کاهش می‌یابد. ممکن است تنها برای ارزیابی توان فیزیکی انجام شود، نه بررسی عروق کرونر.
آیا قطع ناگهانی بتابلاکر خطر دارد؟
بله. قطع ناگهانی ممکن است موجب برگشت علائم مانند فشار خون بالا یا آنژین شود. این کار فقط با تجویز پزشک انجام شود.
اگر نتوانم دارو را قطع کنم، آیا تست ارزش دارد؟
در این موارد استفاده از تست‌های تصویربرداری یا دارویی مانند اکو استرس بهتر است.
جمع‌بندی
-
بتابلاکرها پاسخ طبیعی قلب به استرس را کاهش می‌دهند و ممکن است باعث نتایج کاذب در تست ورزش شوند
-
قطع موقت دارو با نظر پزشک متخصص قلب، پیش از انجام تست توصیه می‌شود
-
در صورت عدم امکان قطع دارو، استفاده از تست‌های جایگزین تصویربرداری راهکار ایمن‌تری خواهد بود
-
اطلاع کامل بیمار از داروهای مصرفی و همکاری با پزشک، در بهبود دقت تشخیص اهمیت زیادی دارد
منابع :
Mayo Clinic – Cardiac Stress Test Preparation
No. 74
۰۴/۰۴