بیوپسی یا پاتولوژی بافت، یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای تشخیص سرطان‌ها، ضایعات مشکوک و بسیاری از بیماری‌های مزمن است. در این روش، بخش کوچکی از بافت بدن برداشته شده و در آزمایشگاه پاتولوژی به‌صورت میکروسکوپی بررسی می‌شود. این بررسی اطلاعات مهمی درباره نوع سلول‌ها، وجود بیماری، و مرحله پیشرفت آن ارائه می‌دهد.
بیوپسی چیست و چرا اهمیت دارد؟
بیوپسی (Biopsy) به معنای برداشت قسمتی از بافت برای بررسی دقیق‌تر در آزمایشگاه است. این بررسی به پزشک کمک می‌کند تا:
-
وجود یا عدم وجود سلول‌های سرطانی را مشخص کند
-
نوع بافت و ماهیت ضایعه را تشخیص دهد
-
شدت بیماری یا مرحله پیشرفت آن را تعیین کند
-
درمان مناسب و هدفمند را انتخاب کند
انواع روش‌های نمونه‌برداری
۱. بیوپسی با سوزن نازک (FNA)
-
استفاده از سوزن ظریف برای برداشت سلول
-
مناسب برای توده‌های سطحی یا با هدایت تصویربرداری
-
بدون نیاز به جراحی و با حداقل درد
۲. بیوپسی سوزنی ضخیم (Core Needle)
-
برداشت یک ستون کامل از بافت
-
بررسی بهتر ساختار بافت
-
کاربرد در پستان، کبد، کلیه و غدد لنفاوی
۳. بیوپسی جراحی (باز یا بسته)
-
با برش کوچک یا در اتاق عمل انجام می‌شود
-
می‌توان کل توده یا بخشی از آن را برداشت
-
مناسب ضایعات عمقی یا توده‌های بزرگ
۴. بیوپسی حین آندوسکوپی یا کولونوسکوپی
-
همراه با مشاهده مستقیم داخل بدن
-
کاربرد در دستگاه گوارش، ریه و رحم
مراحل بررسی پاتولوژی بافت
-
نمونه‌گیری توسط پزشک
-
ثابت‌سازی در محلول فرمالین
-
آماده‌سازی در آزمایشگاه (برش و رنگ‌آمیزی)
-
بررسی میکروسکوپی توسط پاتولوژیست
-
ارائه گزارش نهایی شامل نوع سلول‌ها، شدت و پیشنهاد درمان
آیا نمونه‌برداری دردناک است؟
-
معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و درد خفیف دارد
-
در روش‌های جراحی ممکن است نیاز به بیهوشی باشد
پرسش‌های رایج درباره بیوپسی
▪️ آیا بیوپسی باعث پخش شدن سرطان می‌شود؟
خیر، این یک باور غلط است. بیوپسی با روش‌های ایمن انجام می‌شود.
▪️ چقدر طول می‌کشد تا نتیجه بیوپسی آماده شود؟
معمولاً بین ۲ تا ۵ روز کاری، بسته به نوع نمونه.
▪️ بعد از نمونه‌برداری نیاز به استراحت دارم؟
در بیشتر موارد نیازی به بستری نیست و فرد همان روز مرخص می‌شود.
جمع‌بندی
بیوپسی بافت یکی از ارکان تشخیص دقیق بیماری‌ها، به‌ویژه سرطان‌ها است. این روش کمک می‌کند پزشک نوع بیماری، شدت آن، و بهترین گزینه درمانی را مشخص کند. نترسیدن از بیوپسی و اعتماد به فرآیند تشخیصی، گام مهمی در مسیر سلامت شماست.
منابع
Mayo Clinic – Skin biopsy و دیگر انواع بیوپسی مانند پروستات یا کلیه
No. 3
۰۴/۰۵