برونشیت عفونی به التهاب لوله‌های تنفسی (برونش‌ها) گفته می‌شود که بیشتر به دلیل ویروس‌ها و گاهی باکتری‌ها ایجاد می‌شود. اغلب موارد، حاد و خودمحدودشونده هستند، اما در بیماران دارای بیماری ریوی زمینه‌ای یا ضعف سیستم ایمنی، تشخیص دقیق و افتراق از بیماری‌های جدی‌تر مانند ذات‌الریه اهمیت زیادی دارد.
مراحل تشخیص برونشیت عفونی توسط پزشک
۱. شرح‌حال و معاینه بالینی
پزشک ابتدا علائم بیمار را بررسی می‌کند:
سرفه (اغلب همراه با خلط)
خس‌خس سینه یا تنگی‌نفس خفیف
تب خفیف یا احساس خستگی
شنیدن صداهای غیرطبیعی ریه با استتوسکوپ
۲. آزمایش‌ها و بررسی‌های پاراکلینیک (در صورت نیاز)
در بیشتر موارد برونشیت حاد ساده، آزمایش خاصی نیاز نیست. اما در صورت علائم شدید یا طولانی، پزشک از موارد زیر استفاده می‌کند:
عکس قفسه سینه (Chest X-ray): برای رد کردن ذات‌الریه یا عوارض ریوی.
آزمایش خلط (Sputum culture / Gram stain): بررسی وجود باکتری یا ویروس خاص.
آزمایش خون (CBC): تشخیص تفاوت بین عفونت باکتریایی و ویروسی.
تست‌های ویروسی (PCR یا رپید تست): شناسایی آنفلوآنزا، RSV یا کرونا.
تست عملکرد ریوی (Spirometry): بیشتر در بیماران مبتلا به برونشیت مزمن یا COPD.
افتراق برونشیت عفونی از بیماری‌های مشابه
سرماخوردگی ساده: علائم خفیف‌تر و بدون خس‌خس یا تنگی‌نفس.
آسم: سرفه و خس‌خس مزمن، بدون تب و علائم عفونی.
پنومونی: تب بالا، لرز، درد قفسه سینه و یافته‌های غیرطبیعی در عکس قفسه سینه.
جمع‌بندی
پزشک معمولاً برونشیت عفونی را با شرح‌حال و معاینه بالینی تشخیص می‌دهد و در بیشتر موارد نیازی به آزمایش نیست. تنها زمانی که علائم شدید، طولانی یا غیرمعمول باشند، از عکس قفسه سینه، آزمایش خون یا کشت خلط برای افتراق از سایر بیماری‌ها کمک گرفته می‌شود. درمان بیشتر موارد حمایتی است و آنتی‌بیوتیک فقط در صورت تشخیص عفونت باکتریایی تجویز خواهد شد.
پرسش رایج درباره برونشیت عفونی
آیا برونشیت عفونی همیشه نیاز به آزمایش دارد؟
خیر. در بیشتر موارد نیازی به آزمایش نیست و پزشک با معاینه ساده آن را تشخیص می‌دهد. آزمایش‌ها فقط در بیماران پرخطر یا برای رد بیماری‌های جدی‌تر انجام می‌شوند.
منابع:
Mayo Clinic – Bronchitis: diagnosis & treatments
Verywell Health. (n.d.). How bronchitis is diagnosed
No. 89
۰۴/۰۵
