قرص‌های آرامبخش مانند دیازپام، آلپرازولام، لورازپام و کلونازپام از رایج‌ترین داروهای ضداضطراب و خواب‌آور هستند. اما از آنجا که این داروها در کبد متابولیزه می‌شوند، این سؤال مهم مطرح است: آیا مصرف بنزودیازپین ها می‌تواند باعث تغییر نتایج آزمایش کبدی شود؟
در این مقاله، به بررسی علمی این موضوع می‌پردازیم.
بنزودیازپین‌ها چگونه در کبد تجزیه می‌شوند؟
-
بیشتر بنزودیازپین‌ها توسط آنزیم‌های CYP450 در کبد متابولیزه می‌شوند
-
متابولیت‌های حاصل معمولاً از طریق ادرار دفع می‌شوند
-
عواملی که بر متابولیسم تأثیر می‌گذارند:
-
سن بالا
-
بیماری کبدی زمینه‌ای (مثل سیروز یا هپاتیت)
-
مصرف همزمان الکل یا داروهای دیگر
-
تفاوت‌های ژنتیکی در عملکرد آنزیم‌های کبدی
-
تأثیر مصرف بنزودیازپین بر نتایج آزمایش کبدی
| نوع تست | تغییر احتمالی در مصرف مزمن یا سوءمصرف |
|---|---|
| ALT و AST | افزایش خفیف در برخی افراد با بیماری کبدی |
| ALP | معمولاً بدون تغییر |
| بیلی‌روبین | در مصرف همزمان با داروهای کبدی‌سم ممکن است بالا رود |
| آلبومین | در مصرف طولانی یا بیماری مزمن ممکن است کاهش یابد |
✅ در افراد سالم، مصرف معمول این داروها به‌تنهایی معمولاً باعث تغییر واضح در تست‌های کبدی نمی‌شود.
چه زمانی مصرف بنزودیازپین می‌تواند نگران‌کننده باشد؟
-
در صورت مصرف مزمن یا دوز بالا
-
اگر فرد دچار بیماری زمینه‌ای کبد (مثل هپاتیت مزمن، سیروز، کبد چرب) باشد
-
در افراد دارای سوءمصرف الکل یا داروهای متعدد
-
زمانی که افزایش پیشرونده آنزیم‌های کبدی در آزمایش‌ها مشاهده شود
نکات کلیدی برای تفسیر درست آزمایش‌های کبدی در مصرف‌کنندگان بنزودیازپین
-
حتماً پزشک و آزمایشگاه را از مصرف دارو مطلع کنید
-
تفسیر نتایج باید با در نظر گرفتن مدت مصرف، دوز و سابقه پزشکی انجام شود
-
در صورت غیرطبیعی بودن نتایج، ممکن است پزشک:
-
تست را تکرار کند
-
سونوگرافی کبد درخواست کند
-
علل دیگر افزایش آنزیم‌ها را بررسی کند
-
پرسش‌های پرتکرار (FAQ)
آیا دیازپام باعث آسیب کبدی می‌شود؟
در دوز درمانی معمول، خیر. اما مصرف طولانی، دوز بالا یا مصرف همزمان با الکل می‌تواند خطرناک باشد.
آیا قبل از آزمایش کبد باید مصرف بنزودیازپین را قطع کرد؟
معمولاً نیازی به قطع نیست، ولی پزشک باید مطلع باشد.
مصرف بنزودیازپین با الکل چه عوارضی دارد؟
افزایش خطر سمیت کبدی، کما، اختلال تنفس و نارسایی کبدی
جمع‌بندی
-
مصرف بنزودیازپین‌ها در دوز درمانی معمول، به‌تنهایی باعث اختلال در تست‌های کبدی نمی‌شود
-
اما در مصرف طولانی‌مدت یا در افراد دارای بیماری کبدی یا سوءمصرف دارو/الکل، ممکن است تغییراتی در نتایج دیده شود
-
بهترین رویکرد: اطلاع‌رسانی به پزشک، پیگیری منظم تست‌ها و پرهیز از مصرف خودسرانه
منابع :
FDA – Liver injury and medications
MedlinePlus – Liver panel test
No. 64
۰۴/۰۴