سقط مکرر، مرده‌زایی یا زایمان زودرس می‌توانند تجربه‌هایی سخت و تکرارشونده برای زنان باشند. یکی از علل پنهان اما مهم این مشکلات، وجود آنتی‌بادی‌های ضد فسفولیپید (aPL) است که با سندرم آنتی‌فسفولیپید (APS) در ارتباط‌اند. این سندرم با افزایش ریسک لخته شدن خون (ترومبوز) و اختلال در خون‌رسانی جفتی، عامل بروز بارداری‌های ناموفق محسوب می‌شود.
تست Anti-Phospholipid Antibodies چیست؟
این تست برای شناسایی آنتی‌بادی‌هایی در خون انجام می‌شود که به فسفولیپیدها یا پروتئین‌های متصل به آن‌ها حمله می‌کنند و موجب اختلال در تعادل طبیعی سیستم انعقاد خون می‌شوند. وجود این آنتی‌بادی‌ها می‌تواند منجر به:
-
ترومبوز وریدی یا شریانی (DVT، آمبولی، سکته)
-
سقط‌های مکرر یا اختلالات جفتی در بارداری شود.
🔍 آنتی‌بادی‌های مهم بررسی‌شده در این تست:
-
Anticardiolipin (aCL): ایزوتایپ‌های IgG و IgM
-
Anti-β۲ Glycoprotein I: ایزوتایپ‌های IgG و IgM
چه کسانی باید این آزمایش را انجام دهند؟
🔹 زنانی با شرایط زیر، نامزدهای اصلی تست Anti-Phospholipid هستند:
-
دو یا چند سقط مکرر، به‌ویژه در سه‌ماهه اول یا دوم
-
مرده‌زایی بدون علت واضح پزشکی
-
پره‌اکلامپسی شدید یا IUGR (رشد ناکافی جنین)
-
سابقه ترومبوز در پا، ریه یا مغز
-
بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس
تفسیر نتایج تست آنتی‌فسفولیپید
| نتیجه | تفسیر بالینی |
|---|---|
| 🔺 IgG/IgM aCL مثبت | افزایش ریسک سقط یا ترومبوز |
| 🔺 LA مثبت | شاخص قوی تشخیص APS |
| 🔺 Anti-β2GPI مثبت | مرتبط با اختلالات جفت و مرده‌زایی |
| ✅ تشخیص قطعی APS | نیازمند ۲ تست مثبت با فاصله ≥ ۱۲ هفته + علائم بالینی |
❗ تنها وجود آنتی‌بادی، بدون علائم بالینی، برای تشخیص APS کافی نیست.
نقش تست در مدیریت بارداری پرخطر
در صورت مثبت بودن تست:
-
بیمار به‌عنوان بارداری پرخطر در نظر گرفته می‌شود.
-
درمان پیشگیرانه معمولاً شامل:
-
آسپرین با دوز پایین (Baby Aspirin)
-
هپارین با وزن مولکولی پایین (LMWH)
-
-
این درمان‌ها احتمال حاملگی موفق و تولد نوزاد سالم را به‌طور چشمگیر افزایش می‌دهند.
نکات بالینی مهم
-
تست باید در دو نوبت با فاصله حداقل ۱۲ هفته تکرار شود.
-
برخی عفونت‌ها یا داروها ممکن است باعث مثبت کاذب شوند.
-
تشخیص نهایی باید توسط متخصص زنان یا روماتولوژی صورت گیرد.
-
سندرم آنتی‌فسفولیپید می‌تواند در زنان بدون سابقه بیماری خودایمنی نیز رخ دهد.
جمع‌بندی
تست Anti-Phospholipid Antibodies یک ابزار تشخیصی حیاتی برای شناسایی سندرم آنتی‌فسفولیپید در زنانی با سقط‌های مکرر، مرده‌زایی یا اختلالات جفتی است. تشخیص زودهنگام و شروع درمان پیشگیرانه با داروهای ضدانعقاد می‌تواند به‌طور چشمگیری شانس یک بارداری موفق و تولد نوزاد سالم را افزایش دهد. این تست باید بخشی از بررسی استاندارد زنان با سابقه بارداری‌های ناموفق بدون علت مشخص قرار گیرد.
منبع :
Mayo Clinic – Antiphospholipid Syndrome (APS)
No. 37
۰۴/۰۴
