ایمونوگلوبولین A یا IgA یکی از مهم‌ترین آنتی‌بادی‌های موجود در بدن است که نقش اصلی آن محافظت از سطوح مخاطی مانند دستگاه تنفسی، گوارشی و مجاری ادراری تناسلی است. این آنتی‌بادی غالباً در بزاق، اشک، ترشحات بینی، شیر مادر و ترشحات روده وجود دارد و به عنوان خط دفاعی اولیه در برابر عوامل بیماری‌زا عمل می‌کند. سنجش سطح IgA در خون به پزشکان کمک می‌کند تا سلامت سیستم ایمنی بررسی شود و اختلالات مرتبط با نقص ایمنی یا بیماری‌های خودایمنی شناسایی گردد.
ایمونوگلوبولین A چیست و چه نقشی دارد؟
– تشکیل حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل ایمونوگلوبولین‌های سرم
– حضور عمده در ترشحات بدن برای جلوگیری از ورود میکروب‌ها از راه سطوح مخاطی
– نقش کلیدی در جلوگیری از عفونت‌های دستگاه تنفسی و گوارشی
– حمایت از نوزادان از طریق انتقال IgA موجود در شیر مادر
کاربردهای بالینی تست IgA
– تشخیص نقص ایمنی انتخابی IgA: شایع‌ترین نوع کمبود ایمونوگلوبولین اولیه
– کمک به تشخیص بیماری سلیاک (به همراه آنتی‌بادی‌های اختصاصی ضد ترانس‌گلوتامیناز)
– بررسی بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید
– ارزیابی عفونت‌های مکرر دستگاه تنفسی یا گوارشی
بررسی بیماری‌های مزمن کبدی یا کلیوی که می‌توانند سطحIgA را تغییر دهند
انواع سنجش IgA
– IgA کلی: اندازه‌گیری مجموع IgA در خون برای ارزیابی وضعیت کلی ایمنی
– IgA اختصاصی: سنجش آنتی‌بادیIgA علیه عوامل بیماری‌زا یا آنتی‌ژن‌های خاص (مانندIgA ضد ویروس خاص یا گلوتن)
روش انجام و آمادگی پیش از تست
نمونه‌گیری : خون‌گیری از ورید بازو
آمادگی خاص: معمولاً نیاز به ناشتایی نیست، ولی اطلاع به پزشک درباره داروها یا مکمل‌ها ضروری است
زمان آماده شدن نتیجه: معمولاً یک تا چند روز کاری
تفسیر نتایج تست IgA
– سطح بالا: ممکن است در بیماری‌های خودایمنی، برخی عفونت‌های مزمن، بیماری‌های کبدی (مانند سیروز)، مولتیپل میلوما یا نفروپاتیIgA دیده شود
– سطح پایین یا عدم وجود IgA: می‌تواند نشانه نقص ایمنی اولیه (مانند کمبود انتخابیIgA) یا برخی بیماری‌های ارثی باشد
تفسیر باید همراه با سایر آزمایش‌ها و معاینه بالینی انجام شود
محدودیت‌های تست
– اندازه‌گیریIgA به تنهایی کافی برای تشخیص قطعی نیست
– سطحIgA با سن و وضعیت سلامتی فرد متفاوت است
– نتایج باید همراه با شرح حال بیمار و سایر تست‌ها بررسی شوند
پرسش‌های متداول
۱. آیا کمبودIgA خطرناک است؟
بسیاری از افراد با کمبود IgA بدون علامت هستند، ولی برخی ممکن است دچار عفونت‌های مکرر یا بیماری‌های خودایمنی شوند.
۲. آیا این تست می‌تواند بیماری سلیاک را تشخیص دهد؟
به‌تنهایی خیر، اما همراه با آنتی‌بادی‌های اختصاصی ضد ترانس‌گلوتامینازIgA می‌تواند به تشخیص کمک کند.
۳. آیا سطح بالایIgA همیشه نشانه بیماری است؟
خیر، سطح بالا می‌تواند موقتی و ناشی از عفونت‌های گذرا باشد، اما در صورت ماندگار بودن نیاز به بررسی دارد.
جمع‌بندی
تست سنجش ایمونوگلوبولین A یکی از تست های مهم برای بررسی سلامت سیستم ایمنی، تشخیص برخی بیماری‌های خودایمنی و ارزیابی علت عفونت‌های مکرر است. این آزمایش زمانی بیشترین ارزش را دارد که همراه با سایر تست‌ها و در چارچوب ارزیابی کامل پزشکی انجام شود.
منبع :
– [LabTestsOnline – ایمونوگلوبولین‌ها]
No.104
۰۴/۰۶
