آیا می‌دانستید کلیه‌ها می‌توانند سال‌ها بدون علامت آسیب ببینند؟
یکی از بهترین روش‌ها برای شناسایی این آسیب در مراحل اولیه، تست میکروآلبومینوری است. این آزمایش به‌ویژه برای افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی توصیه می‌شود.
میکروآلبومینوری چیست؟
میکروآلبومینوری به وجود مقدار کمی آلبومین (نوعی پروتئین خون) در ادرار گفته می‌شود؛ بین ۳۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم در ۲۴ ساعت. در حالت عادی، کلیه‌ها نباید اجازه عبور آلبومین به ادرار را بدهند، اما اگر سد فیلترکننده آن‌ها آسیب دیده باشد، این پروتئین وارد ادرار می‌شود.
چه کسانی باید این تست را انجام دهند؟
افراد مبتلا به دیابت (نوع ۱ و ۲)
بیماران با فشار خون بالا
افرادی با سابقه خانوادگی بیماری کلیه یا قلب
بیماران قلبی با خطر بالا
مصرف‌کنندگان داروهای آسیب‌زننده به کلیه (مثل NSAIDs)
روش‌های انجام تست میکروآلبومینوری
۱. نمونه تصادفی ادرار با محاسبه ACR
-
رایج‌ترین روش
-
محاسبه نسبت آلبومین (mg) به کراتینین (g)
-
دقت بالا و نیازی به جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته ندارد
۲. جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته
-
دقیق‌ترین روش
-
پرزحمت‌تر و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق برای جمع‌آوری کامل ادرار
۳. نمونه ادرار اول صبح
-
ساده‌تر از روش ۲۴ ساعته
-
مناسب برای غربالگری‌های اولیه
تفسیر نتایج تست
| سطح آلبومین در ادرار | تفسیر پزشکی |
|---|---|
| کمتر از ۳۰ mg/g ACR | طبیعی |
| ۳۰ تا ۳۰۰ mg/g ACR | میکروآلبومینوری (آسیب اولیه کلیه) |
| بیشتر از ۳۰۰ mg/g ACR | آلبومینوری آشکار (آسیب پیشرفته کلیه) |
در صورت نتیجه غیرطبیعی، لازم است آزمایش طی ۳ تا ۶ ماه تکرار شود تا از صحت تشخیص اطمینان حاصل گردد.
اگر نتیجه تست مثبت بود، چه باید کرد؟
- تنظیم قند خون در بیماران دیابتی
- کنترل دقیق فشار خون با داروهای ACE یا ARB
- تغییر رژیم غذایی (کاهش مصرف نمک و پروتئین)
- ترک سیگار و الکل
- پرهیز از داروهای کلیه‌آسیب‌زا (مثل برخی مسکن‌ها)
- پیگیری منظم آزمایش‌ها طبق توصیه پزشک
سؤالات متداول
آیا میکروآلبومینوری نشانه قطعی بیماری کلیه است؟
خیر. این وضعیت می‌تواند موقتی باشد (مثلاً بعد از ورزش شدید، عفونت یا تب). برای تأیید، نیاز به تکرار تست وجود دارد.
آیا می‌توان میکروآلبومینوری را درمان کرد؟
در بسیاری از موارد، با اصلاح سبک زندگی، کنترل قند و فشار خون، و مصرف داروی مناسب قابل کنترل و حتی برگشت‌پذیر است.
آیا برای این آزمایش باید ناشتا بود؟
خیر. ناشتایی لازم نیست. اما بهتر است نمونه‌گیری در شرایط پایدار و ترجیحاً از ادرار اول صبح انجام شود.
جمع‌بندی
تست میکروآلبومینوری یک ابزار حیاتی برای شناسایی زودهنگام آسیب کلیوی به شمار می‌رود، به‌ویژه در افرادی که در معرض خطر بالاتری قرار دارند مانند بیماران دیابتی یا مبتلا به فشار خون بالا. شناسایی به‌موقع این وضعیت، این فرصت را می‌دهد که با اقدامات ساده و اصولی مانند کنترل قند و فشار خون، رژیم غذایی مناسب و پرهیز از داروهای مضر، از پیشرفت به سمت نارسایی کلیه جلوگیری کنیم.
💡 پایش منظم با آزمایش‌های ساده می‌تواند از عوارض جدی و پرهزینه جلوگیری کند. پس اگر جزو گروه‌های پرخطر هستید، از پزشک خود در مورد این تست مشاوره بگیرید.
منابع :
Mayo Clinic – Microalbumin Test
LabTestsOnline – Urine Albumin Test
No. 78
۰۴/۰۳