پروفیلین یک نوع پروتئین مشترک در بسیاری از گرده‌های گیاهان و برخی میوه‌ها و سبزیجات است. بعضی افراد به این پروتئین حساسیت دارند و بدن آن‌ها نوعی آنتی‌بادی به نام IgE اختصاصی پروفیلین تولید می‌کند. این واکنش می‌تواند باعث ایجاد آلرژی‌های متقاطع شود؛ یعنی فرد به چندین نوع گرده یا خوراکی واکنش نشان دهد. یکی از شایع‌ترین شکل‌های آن سندروم آلرژی دهانی است که باعث خارش یا سوزش دهان و لب‌ها بعد از خوردن میوه یا سبزی خام می‌شود.
پروفیلین چیست و چرا مهم است؟
-
پروتئینی که تقریباً در همه گیاهان و گرده‌ها یافت می‌شود.
-
بیشتر باعث واکنش‌های خفیف مثل خارش دهان یا گلو می‌شود.
-
حساسیت به پروفیلین معمولاً به شکل آلرژی شدید بروز نمی‌کند، اما می‌تواند باعث آزار روزمره شود.
چه کسانی به این تست نیاز دارند؟
این آزمایش معمولاً برای افرادی تجویز می‌شود که:
-
به گرده گیاهان حساسیت دارند و با خوردن میوه یا سبزی خام دچار علائم می‌شوند.
-
در تست‌های آلرژی نتایج مثبت متعددی دارند، اما علائم آن‌ها خفیف یا پراکنده است.
-
پزشک مشکوک است که آلرژی فرد ناشی از واکنش متقاطع است، نه حساسیت شدید به یک ماده خاص
تست IgE پروفیلین چگونه انجام می‌شود؟
-
یک نمونه خون ساده از شما گرفته می‌شود.
-
در آزمایشگاه میزان آنتی‌بادی IgE علیه پروفیلین اندازه‌گیری می‌شود.
-
گاهی این تست بخشی از بررسی دقیق اجزای آلرژن (Component-Resolved Diagnostics) است
تفسیر نتیجه آزمایش
-
نتیجه مثبت: احتمالاً حساسیت شما به دلیل واکنش متقاطع است و علائم معمولاً خفیف هستند. پرهیز کامل از خوراکی‌ها لازم نیست، اما پختن یا پوست‌گیری می‌تواند کمک کند.
-
نتیجه منفی: ممکن است حساسیت شما به دلیل اجزای پایدارتر (مثل LTPها) باشد که می‌توانند واکنش‌های شدیدتری ایجاد کنند. در این صورت باید بررسی‌های بیشتری انجام شود.
مزایا و محدودیت‌ها
مزایا:
-
کمک به تشخیص علت واقعی آلرژی
-
جلوگیری از رژیم‌های غذایی غیرضروری
-
ارائه توصیه‌های دقیق‌تر برای کنترل علائم
محدودیت‌ها:
-
نتیجه مثبت همیشه به معنای آلرژی جدی نیست.
-
عدد IgE به تنهایی شدت بیماری را مشخص نمی‌کند.
نکات مهم برای بیماران
-
اگر با خوردن میوه یا سبزی خام دچار خارش دهان می‌شوید اما با پختن مشکلی ندارید، احتمال حساسیت به پروفیلین بالاست.
-
در صورت داشتن سابقه واکنش شدید، حتماً با پزشک مشورت کنید و خودسرانه خوراکی‌ها را حذف یا اضافه نکنید.
-
تست پروفیلین تنها بخشی از فرایند تشخیص آلرژی است و باید همراه با شرح‌حال و معاینه پزشک تفسیر شود.
پرسش‌های متداول
آیا نتیجه مثبت یعنی آلرژی غذایی دارم؟
خیر. بیشتر اوقات این حساسیت به واکنش‌های خفیف و گذرا منجر می‌شود.
آیا نتیجه منفی یعنی مشکل برطرف شده؟
نه همیشه. ممکن است به اجزای دیگری حساسیت داشته باشید که نیاز به بررسی دارد.
جمع‌بندی
تست IgE اختصاصی پروفیلین ابزاری مفید برای تشخیص علت واکنش‌های آلرژیک خفیف و متقاطع است. این تست به پزشک کمک می‌کند تا از پرهیز غذایی بی‌دلیل جلوگیری شود و توصیه‌های شخصی‌سازی‌شده ارائه دهد. اما تفسیر نتیجه بدون بررسی بالینی می‌تواند گمراه‌کننده باشد، پس همیشه نظر متخصص آلرژی را جویا شوید.
منابع:
World Allergy Organization – Component-Resolved Diagnosis in Allergy
Cleveland Clinic – Allergy Testing and Interpretation
No. 54
۰۴/۰۵