بیماریهای قلبی-عروقی همچنان یکی از علل اصلی مرگومیر در جهان هستند. با پیشرفت فناوری و دانش پزشکی، ابزارهای تشخیصی دقیقتری برای پایش سلامت قلب توسعه یافتهاند که میتوانند به تشخیص زودهنگام بیماریهای قلبی کمک کرده و از عوارض شدید آن پیشگیری کنند. در این مقاله با مهمترین آزمایشهای جدید بیوشیمیایی، ژنتیکی و تصویربرداری قلب آشنا میشوید.
چرا تشخیص زودهنگام بیماریهای قلبی مهم است؟
-
پیشگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی
-
امکان درمان مؤثر در مراحل ابتدایی
-
کاهش هزینههای درمانی
-
افزایش طول عمر با کیفیت
آزمایشهای تخصصی برای بررسی بیماریهای قلبی-عروقی
۱. آزمایش hs-CRP (C-Reactive Protein حساس)
-
نشانگر التهاب مزمن در بدن
-
مناسب برای: افراد بدون علائم بالینی که در معرض خطر بیماری عروق کرونر هستند
-
تفسیر نتایج: سطوح بالای hs-CRP با گرفتگی عروق و افزایش خطر قلبی همراه است
۲. آزمایش لیپوپروتئین(a) یا Lp(a)
-
نوعی کلسترول LDL با قدرت آترواسکلروتیک بالا
-
نقش ژنتیکی: معمولاً سطح بالا ارثی است
-
با حمله قلبی زودرس مرتبط
-
قابل درمان نیست، اما گاهی داروهای خاص یا درمانهای هدفمند نیاز است
۳. تست hs-Troponin (تروپونین فوق حساس)
-
اندازهگیری دقیق مقادیر پایین تروپونین خون
-
تشخیص حمله قلبی خفیف یا زودهنگام
-
حساسیت بالا برای شناسایی آسیب به عضله قلب
۴. تست BNP و NT-proBNP
-
نشانگرهای حیاتی برای نارسایی قلبی
-
افزایش این هورمونها = فشار زیاد به بطنها
-
کاربرد: تشخیص، درمان و پایش بیماران با نارسایی قلبی مزمن یا حاد
۵. آزمایش ژنتیکی برای ارزیابی ریسک قلبی
-
بررسی پلیمورفیسمهای ژنی مرتبط با بیماری قلبی
-
شخصیسازی برنامه درمانی بر اساس ژنتیک فردی
-
شامل ژنهایی که در کنترل کلسترول، فشار خون و پاسخ به دارو مؤثرند
ترکیب آزمایشها با تصویربرداری پیشرفته
در کنار آزمایشهای خون و ژنتیک، ابزارهای تصویربرداری مانند:
-
سیتی آنژیوگرافی کرونر (CT-CA): نمایش دقیق عروق قلب با استفاده از اشعه ایکس
-
اکوکاردیوگرافی سهبعدی: بررسی دقیق عملکرد دریچهها و دیوارههای قلب
این ابزارها به پزشکان کمک میکنند تا دیدی جامع از عملکرد قلب داشته باشند و بهترین تصمیم درمانی را اتخاذ کنند.
چه کسانی باید این آزمایشها را انجام دهند؟
-
افراد با سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی
-
مبتلایان به دیابت، فشار خون بالا یا چربی خون
-
سیگاریها یا افراد با سبک زندگی کمتحرک
-
بیماران با علائم مبهم مانند تنگی نفس یا درد قفسه سینه غیر مشخص
-
افرادی که مایل به پیشگیری دقیقتر هستند
جمعبندی
آزمایشهای تخصصی قلب به پزشکان کمک میکنند بیماریهای قلبی را زودتر و دقیقتر تشخیص دهند. با ترکیب این آزمایشها با تصویربرداریهای نوین، میتوان گام بلندی در مسیر پیشگیری و درمان مؤثرتر برداشت.
سؤالات پرتکرار
آیا همه افراد به این تستها نیاز دارند؟
خیر. فقط در صورت داشتن عوامل خطر یا علائم مشکوک، پزشک این تستها را توصیه میکند.
hs-CRP چه تفاوتی با CRP معمولی دارد؟
hs-CRP برای تشخیص التهابهای خفیف مزمن طراحی شده و بسیار دقیقتر از CRP معمولی است.
آیا Lp(a) بالا قابل درمان است؟
بهراحتی نه، اما در برخی موارد پزشک داروهای خاص یا تغییرات سبک زندگی را پیشنهاد میکند.
منابع :
Mayo Clinic – Heart Disease Diagnosis
No. 69
۰۴/۰۳