سرطان در کودکان با وجود نادر بودن نسبت به بزرگسالان، همچنان یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های حوزه سلامت است. برخلاف سرطان‌های دوران بزرگسالی که بیشتر به سبک زندگی وابسته‌اند، سرطان‌های کودکان معمولاً به عوامل ژنتیکی و رشدی مربوط می‌شوند. شناخت دقیق انواع سرطان‌های شایع در کودکان ، نرخ شیوع و الگوهای درمانی می‌تواند به خانواده‌ها و پزشکان در مدیریت بهتر این بیماری کمک کند.
سرطان‌های شایع در کودکان چیست؟
۱. لوسمی (Leukemia)
لوسمی شایع‌ترین نوع سرطان در کودکان است و حدود یک‌سوم کل موارد را شامل می‌شود.
- لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) بیشترین شیوع را دارد؛ معمولاً در سنین ۲ تا ۵ سالگی و بیشتر در پسران دیده می‌شود. خوشبختانه، امروزه بیش از ۹۰٪ کودکان مبتلا به ALL بهبود پیدا می‌کنند.
- لوسمی میلوئید حاد (AML) نوع دیگری است که شیوع کمتری دارد اما درمان آن چالش‌برانگیزتر است.
۲. تومورهای مغزی و نخاع (CNS tumors)
دومین سرطان شایع در کودکان، تومورهای سیستم عصبی مرکزی است. این گروه شامل:
- مدولوبلاستوما: شایع‌ترین تومور بدخیم مغز در کودکان
- گلیوما: از خوش‌خیم تا نوع بسیار خطرناک DIPG
- اپاندیموما: اغلب در کودکان خردسال
پیش‌آگهی تومورهای مغزی بسیار متفاوت است؛ برخی با بیش از ۹۰٪ بقا و برخی دیگر مثل DIPG با نرخ بقای زیر ۱۰٪.
سرطان غدد لنفاوی در نوجوانان بیشتر دیده می‌شود.
- لنفوم هوچکین: درمان‌پذیرتر با بقای بالای ۹۸٪
- لنفوم غیرهوچکین: با انواع مختلف از جمله بورکیت و لنفوبلاستیک
۴. سایر سرطان‌ها
- نوروبلاستوما: بیشتر در نوزادان دیده می‌شود و شدت آن بسته به مرحله بیماری متغیر است.
- تومور ویلمز: سرطان کلیه در کودکان، با درمان موفق در بیش از ۹۰٪ موارد.
- تومورهای استخوانی مانند استئوسارکوما و سارکوم یوینگ، بیشتر در نوجوانان شایع‌اند اما درمان آنها همچنان دشوار است.
سرطان در کودکان چگونه با سن، جنس و قومیت مرتبط است؟
- در نوزادان، نوروبلاستوما و لوسمی شایع‌ترند.
- در نوجوانان، لنفوم و تومورهای مغزی بیشتر گزارش می‌شود.
- آمار نشان می‌دهد کودکان اسپانیایی‌تبار و سیاه‌پوست در برخی انواع مانند ALL و استئوسارکوما نرخ ابتلای بیشتری دارند.
- توزیع جغرافیایی هم تأثیرگذار است؛ به عنوان مثال، در برخی مناطق آمریکا، نرخ ALL بالاتر از میانگین است.
درمان
با پیشرفت‌های علمی و معرفی داروهای نوین، نرخ بقای بیشتر سرطان‌ها در کودکان به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است.
- ALL از بقا ۸۰٪ در دهه ۹۰ به بالای ۹۰٪ رسیده
- AML با کمک داروهای هدفمند مانند FLT3 inhibitors بهبود یافته
- در مقابل، تومورهای مغزی پیشرفته و تومورهای استخوانی هنوز چالش بزرگی هستند
جمع‌بندی
اگرچه درمان بسیاری از سرطان‌های کودکان پیشرفت زیادی کرده، برخی انواع هنوز با نرخ بقای پایین مواجه‌اند. درک تفاوت‌های سنی، قومی و منطقه‌ای و سرمایه‌گذاری در تحقیقات ژنتیکی و محیطی می‌تواند کلید موفقیت آینده باشد.
منابع:
No. 58
۰۴/۰۲