سرطان کولون (روده بزرگ) یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان و مردان است. بر اساس جدیدترین دستورالعمل‌های پزشکی، سن آغاز غربالگری برای افراد با خطر متوسط از ۵۰ به ۴۵ سال کاهش یافته است. این تغییر مهم، بازتابی از افزایش بروز سرطان کولورکتال در سنین پایین‌تر نسبت به گذشته است.
🔍 غربالگری منظم می‌تواند تا بیش از ۶۰٪ مرگ‌ومیر ناشی از این سرطان را کاهش دهد. در این مقاله به دلایل اهمیت غربالگری، روش‌های مرسوم، و توصیه‌های علمی مربوط به آن در زنان می‌پردازیم.
چرا غربالگری سرطان کولون برای زنان مهم است؟
زنان نیز مانند مردان در معرض خطر ابتلا به سرطان کولون هستند. عوامل مؤثر عبارتند از:
-
افزایش سن
-
سبک زندگی کم‌تحرک
-
رژیم غذایی پرچرب و کم‌فیبر
-
سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال
📌 نکات کلیدی:
-
سرطان کولون در مراحل اولیه معمولاً بدون علامت است.
-
تشخیص زودهنگام می‌تواند نرخ بقاء را به بیش از ۹۰٪ برساند.
-
اغلب موارد از پولیپ‌های پیش‌سرطانی آغاز می‌شوند که در غربالگری قابل برداشت هستند.
-
غربالگری مؤثر، بسیاری از موارد سرطان را قابل پیشگیری می‌سازد.
چه کسانی باید از ۴۵ سالگی غربالگری را شروع کنند؟
مطابق با دستورالعمل‌های American Cancer Society (ACS) و سایر نهادهای بین‌المللی:
-
زنان با خطر متوسط باید از ۴۵ سالگی غربالگری را آغاز کنند.
-
افراد پرخطر باید زودتر و با فواصل کوتاه‌تر غربال شوند.
گروه‌های پرخطر:
-
سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا پولیپ‌های پیش‌سرطانی
-
بیماری‌های التهابی روده (کولیت اولسراتیو، کرون)
-
سندرم‌های ارثی (Lynch، FAP)
-
سابقه سرطان رحم در سن زیر ۵۰ سال
روش‌های رایج غربالگری سرطان کولون
۱. کولونوسکوپی (هر ۱۰ سال)
-
دقیق‌ترین روش تشخیص و پیشگیری
-
امکان برداشت پولیپ و نمونه‌برداری در همان جلسه
-
نیاز به آمادگی روده و اغلب بی‌حسی
۲. تست مدفوع (FIT یا iFOBT) – سالانه
-
بررسی وجود خون مخفی در مدفوع
-
غیرتهاجمی و ساده
-
در صورت مثبت بودن، کولونوسکوپی ضروری است
۳. تست DNA مدفوع (مانند Cologuard) – هر ۳ سال
-
بررسی ترکیبی از خون مخفی و جهش‌های DNA
-
دقت بیشتر نسبت به FIT
-
هزینه بالاتر
۴. سیگموئیدوسکوپی منعطف (هر ۵ سال)
-
بررسی بخش پایین‌تر روده بزرگ
-
ارزان‌تر از کولونوسکوپی
-
ممکن است پولیپ‌های بخش‌های بالاتر را نادیده بگیرد
پرسش‌های متداول (FAQ)
۱. آیا غربالگری در زنان با مردان متفاوت است؟
خیر. دستورالعمل‌ها برای هر دو جنس یکسان است؛ اما آگاهی زنان معمولاً کمتر است و نیاز به افزایش آموزش عمومی وجود دارد.
۲. آیا تست FIT می‌تواند جایگزین کولونوسکوپی شود؟
برای افراد با خطر متوسط، بله. اما اگر نتیجه مثبت باشد، کولونوسکوپی برای بررسی دقیق‌تر الزامی است.
۳. اگر هیچ علامتی نداشته باشم، باز هم باید غربالگری کنم؟
قطعاً بله. بسیاری از مبتلایان تا مراحل پیشرفته بی‌علامت هستند. غربالگری برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام طراحی شده است.
جمع‌بندی
غربالگری سرطان کولون از ۴۵ سالگی برای تمام زنان با خطر متوسط توصیه می‌شود—even بدون علامت. انتخاب روش مناسب، پیروی از فواصل زمانی، و شناسایی فاکتورهای خطر با مشورت پزشک، می‌تواند به‌طور چشمگیری احتمال بقاء، پیشگیری و کیفیت زندگی را افزایش دهد.
📣 زنان باید غربالگری را جزئی از مراقبت‌های منظم سلامت خود بدانند، نه صرفاً اقدامی تشخیصی در زمان بروز علائم.
منابع:
Mayo Clinic – Colon Cancer Screening
American Cancer Society – Colorectal Cancer Guidelines
CDC – Colorectal Cancer Screening
No. 32
۰۴/۰۳
