تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم تخمک (Intracytoplasmic Sperm Injection – ICSI) یکی از روش‌های نوین در درمان ناباروری است که طی آن یک اسپرم زنده مستقیماً با استفاده از میکروپیپت به درون تخمک تزریق می‌شود. لقاح میکروسکوپی با ICSI به‌طور خاص در شرایطی به کار می‌رود که ناباروری از سمت مرد باشد، به‌ویژه زمانی که تعداد اسپرم کم، تحرک آن پایین یا شکل اسپرم غیرطبیعی است.
مراحل انجام لقاح میکروسکوپی با ICSI
فرآیند ICSI از چند مرحله تخصصی تشکیل شده که در یک سیکل درمانی کامل انجام می‌گیرند:
-
تحریک تخمک‌گذاری: با استفاده از داروهای هورمونی، تخمدان زن تحریک می‌شود تا چند تخمک بالغ تولید کند.
-
جمع‌آوری تخمک: تخمک‌ها با کمک سونوگرافی و از طریق سوزن واژینال از تخمدان‌ها برداشت می‌شوند.
-
آماده‌سازی اسپرم: نمونه اسپرم از مرد گرفته شده و اسپرم‌های زنده و سالم از آن جداسازی می‌شوند.
-
تزریق اسپرم: با استفاده از میکروسکوپ پیشرفته، یک اسپرم به طور مستقیم به داخل سیتوپلاسم تخمک تزریق می‌شود.
-
کشت جنین: تخمک‌های لقاح‌یافته در محیط آزمایشگاه به مدت چند روز رشد می‌کنند تا به مرحله مناسب برای انتقال برسند.
-
انتقال جنین به رحم: یک یا چند جنین آماده، به رحم منتقل می‌شود. در صورت موفقیت، جنین در رحم لانه‌گزینی کرده و بارداری آغاز می‌شود.
در چه شرایطی از ICSI استفاده می‌شود؟
روش ICSI معمولاً در موارد زیر توصیه می‌شود:
-
وجود اختلالات مردانه مانند تعداد کم اسپرم، اسپرم بی‌تحرک یا با شکل غیرطبیعی
-
عدم موفقیت در لقاح در چرخه‌های IVF پیشین
-
استفاده از اسپرم منجمد یا استخراج‌شده از بیضه یا اپیدیدیم
-
ناباروری با علت نامشخص که سایر روش‌ها نتیجه‌بخش نبوده‌اند
مزایا و محدودیت‌های روش ICSI
مزایا:
-
افزایش احتمال لقاح حتی با تعداد بسیار کم اسپرم
-
امکان استفاده از اسپرم‌های استخراج‌شده از بافت بیضه
-
گزینه مناسب در مواردی که IVF سنتی موفق نبوده است
معایب:
-
هزینه بالاتر نسبت به روش‌های معمول باروری
-
نیاز به تجهیزات بسیار پیشرفته و تیم تخصصی آزمایشگاه
-
احتمال اندکی از بروز ناهنجاری‌های ژنتیکی به دلیل انتخاب دستی اسپرم‌ها (در صورت عدم غربال‌گری)
اقدامات و توصیه‌های قبل از شروع ICSI
پیش از آغاز فرایند لقاح میکروسکوپی با ICSI، لازم است زوج‌ها مشاوره کامل با پزشک باروری داشته باشند. بررسی علت ناباروری، انجام آزمایش‌های هورمونی، سونوگرافی، و بررسی سلامت رحم و تخمدان‌ها از الزامات اولیه هستند. همچنین اصلاح سبک زندگی شامل کاهش استرس، تغذیه مناسب، و پرهیز از سیگار و الکل می‌تواند نتایج درمان را بهبود بخشد.
جمع‌بندی
تزریق اسپرم به سیتوپلاسم تخمک (ICSI) یکی از پیشرفته‌ترین و موفق‌ترین روش‌های کمک‌باروری است که به‌ویژه در ناباروری مردانه نتایج بسیار مثبتی داشته است. با این حال، انتخاب این روش باید پس از بررسی دقیق علل ناباروری، انجام آزمایش‌های لازم و مشاوره تخصصی صورت گیرد. این تکنیک می‌تواند دریچه‌ای تازه از امید برای زوج‌هایی باشد که سال‌ها در انتظار فرزند مانده‌اند.
منابع:
Cleveland Clinic – Intracytoplasmic Sperm Injection
No. 121
۰۴/۰۲