نارسایی قلبی (Heart Failure) یکی از علل شایع بستری و مرگ‌ومیر قلبی در دنیاست. در سال‌های اخیر، استفاده از بیومارکرهای نوین برای تشخیص، پیش‌آگهی و پایش درمان اهمیت بیشتری یافته است.
یکی از این نشانگرهای زیستی، ST2 (Suppression of Tumorigenicity 2) است؛ یک مارکر التهابی و فیبروتیک که اطلاعاتی مکمل و مستقل از BNP یا NT-proBNP ارائه می‌دهد.
ST2 چیست و چه نقشی در نارسایی قلبی دارد؟
-
ST2 از خانواده گیرنده‌های اینترلوکین-۱ (IL-1R) است.
-
در پاسخ به استرس مکانیکی عضله قلب، نسخه محلول آن به‌نام sST2 وارد خون می‌شود.
-
sST2 با مهار اثر حفاظتی IL-33 باعث افزایش فیبروز و بازسازی غیرطبیعی قلب می‌شود.
-
در نتیجه، سطح sST2 با شدت و پیشرفت نارسایی قلبی ارتباط مستقیم دارد.
چرا آزمایش ST2 اهمیت دارد؟
- پیش‌آگهی قوی برای خطر مرگ‌ومیر قلبی یا بستری مجدد
- اطلاعات مکمل BNP و تروپونین؛ با عملکرد مستقل
- کمتر تحت‌تأثیر چاقی، سن یا نارسایی کلیه قرار می‌گیرد
- مناسب برای پایش روند درمان در بیماران با نارسایی قلبی
مقادیر نرمال و هشداردهنده ST2
| سطح sST2 | تفسیر بالینی |
|---|---|
| کمتر از ۳۵ ng/mL | خطر پایین، پیش‌آگهی مطلوب |
| ۳۵ ng/mL و بیشتر | افزایش خطر مرگ یا بستری ناشی از نارسایی قلبی |
🔸 در بیماران با EF پایین (کمتر از ۴۰%)، سطح بالای ST2 با افزایش خطر مرگ در یک سال آینده مرتبط است.
مقایسه ST2 با BNP و سایر مارکرها
| مارکر | منشأ | کاربرد | محدودیت |
|---|---|---|---|
| BNP/NT-proBNP | پاسخ به کشش بطنی | تشخیص نارسایی و ارزیابی حجم مایعات | تحت‌تأثیر چاقی، سن و کلیه |
| تروپونین | نکروز سلولی قلب | تشخیص انفارکتوس | افزایش دیرهنگام |
| ST2 | التهاب و فیبروز | پیش‌آگهی نارسایی قلبی | هزینه بالاتر، دسترسی محدود |
چه افرادی کاندید آزمایش ST2 هستند؟
-
بیماران با نارسایی قلبی مزمن یا حاد
-
افراد با EF پایین (HFrEF) یا EF حفظ‌شده (HFpEF)
-
بیمارانی با علائم بالینی شدید اما BNP نرمال
-
جهت پایش اثربخشی درمان با ACEi، ARNI، بتابلوکر
-
مناسب برای درمان شخصی‌سازی‌شده در نارسایی قلبی
تفسیر بالینی ST2 چه کمکی به پزشک می‌کند؟
ST2 بالا: نیاز به درمان قوی‌تر و پایش بیشتر
ST2 پایین: پیش‌آگهی بهتر و احتمال پاسخ مناسب به درمان
کاهش ST2 در پی درمان: نشانه‌ی بهبود عملکرد قلب و موفقیت مداخله دارویی
سؤالات متداول
آیا ST2 می‌تواند جایگزین BNP باشد؟
خیر، ST2 مکمل BNP است و اطلاعات متفاوتی درباره فرآیند التهاب و فیبروز قلبی ارائه می‌دهد.
آیا ST2 در بیماران کلیوی هم کاربرد دارد؟
بله، ST2 برخلاف BNP کمتر تحت‌تأثیر عملکرد کلیه قرار می‌گیرد و در بیماران کلیوی معتبر است.
آیا ST2 برای افراد بدون علامت قلبی قابل استفاده است؟
در حال حاضر این تست بیشتر در پایش بیماران قلبی با علائم مشخص استفاده می‌شود و کاربرد غربالگری عمومی ندارد.
جمع‌بندی
آزمایش ST2 یکی از دقیق‌ترین بیومارکرها برای پیش‌آگهی نارسایی قلبی است و می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در کنار BNP و تروپونین برای تعیین شدت بیماری و استراتژی درمانی ارائه دهد.
اندازه‌گیری sST2 به‌ویژه در بیماران با EF پایین، نارسایی مقاوم یا علائم بالینی مبهم می‌تواند مسیر درمانی پزشک را به سمت درمان شخصی‌شده و مبتنی بر پیش‌آگهی هدایت کند.
منابع :
Mayo Clinic – Biomarkers in Heart Failure
ESC – Guidelines on Heart Failure Biomarkers
No. 31
۰۴/۰۴