ویروس HTLV-1 و HTLV-2 از خانواده رتروویروس‌ها هستند که با حمله به لنفوسیت‌های T در بدن، می‌توانند زمینه‌ساز بیماری‌های مزمن عصبی و خونی شوند. آزمایش HTLV (1+2) Ab یکی از راه‌های مؤثر برای شناسایی این عفونت‌ها در مراحل اولیه است و نقش کلیدی در جلوگیری از انتقال ویروس، به‌ویژه در اهدای خون و بارداری، دارد.
HTLV چیست و چرا اهمیت دارد؟
HTLV مخفف Human T-lymphotropic Virus است. دو نوع اصلی آن، یعنی HTLV-1 و HTLV-2، از طریق تماس مستقیم با خون آلوده، روابط جنسی، شیر مادر و انتقال از مادر به جنین قابل انتقال‌اند.
-
HTLV-1 با بیماری‌هایی مانند لوسمی سلول T بزرگسالان (ATL) و میلوپاتی وابسته به HTLV (HAM/TSP) در ارتباط است.
-
HTLV-2 معمولاً بدون علائم است، اما در برخی مطالعات با اختلالات عصبی مزمن دیده شده است.
برخلاف HIV، بسیاری از مبتلایان به HTLV تا سال‌ها بدون علامت باقی می‌مانند، اما همچنان می‌توانند ناقل باشند.
آزمایش HTLV (1+2) Ab چیست؟
این آزمایش، وجود آنتی‌بادی‌های تولیدشده در پاسخ به عفونت HTLV-1 و HTLV-2 را در خون شناسایی می‌کند. فرآیند تشخیص به صورت مرحله‌ای انجام می‌شود:
-
آزمایش اولیه (الایزا): برای غربالگری و شناسایی آنتی‌بادی‌ها
-
آزمایش تأییدی (وسترن بلات یا PCR): در صورت مثبت بودن نتیجه اولیه برای تأیید نهایی
تشخیص دقیق نیازمند هر دو مرحله است، زیرا نتیجه الایزا ممکن است مثبت کاذب داشته باشد.
چرا استفاده از خون بند ناف برای این تست مناسب نیست؟
در نوزادانی که از مادران آلوده متولد می‌شوند، ممکن است آنتی‌بادی‌های مادری (IgG) از جفت عبور کرده و در نمونه خون بند ناف وجود داشته باشند. این انتقال می‌تواند باعث نتیجه مثبت کاذب شود.
به همین دلیل، روش‌های مولکولی مانند PCR روی خون خود نوزاد راه‌حل مطمئن‌تری برای تشخیص عفونت هستند.
چه افرادی باید آزمایش HTLV بدهند؟
-
اهداکنندگان خون، بافت یا اندام
-
افراد دارای علائم عصبی غیرقابل توضیح یا بیماری‌های لنفوسیتی
-
کسانی که سابقه تماس جنسی محافظت‌نشده با فرد آلوده دارند
-
افراد دریافت‌کننده خون یا فرآورده‌های خونی در مناطق پرخطر
-
مادران مبتلا به HTLV جهت ارزیابی احتمال انتقال به جنین
این آزمایش بخشی از غربالگری‌های استاندارد در بسیاری از کشورهاست، به‌ویژه در مراکز انتقال خون و مراکز ناباروری.
تفسیر نتایج آزمایش HTLV
-
نتیجه منفی: به‌طور معمول به معنای عدم وجود عفونت است، البته اگر در دوره پنجره (اوایل عفونت) نباشید.
-
نتیجه مثبت: نیاز به بررسی تأییدی با تست وسترن بلات یا PCR دارد.
-
نتیجه مثبت کاذب: ممکن است در نوزادان یا افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی دیده شود.
آیا HTLV درمان دارد؟
در حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای عفونت HTLV وجود ندارد. با این حال، در صورت بروز بیماری‌های ناشی از این ویروس، مانند ATL یا HAM/TSP، از درمان‌های دارویی، شیمی‌درمانی، یا مراقبت‌های حمایتی برای کنترل علائم استفاده می‌شود. پیشگیری از انتقال، به‌ویژه از طریق غربالگری دقیق و مشاوره، کلید کنترل انتشار این ویروس است.
جمع‌بندی نهایی
آزمایش HTLV (1+2) Ab روشی مطمئن برای شناسایی عفونت با ویروس لنفوتروپیک انسانی است. تشخیص زودهنگام نه‌تنها امکان پیگیری وضعیت سلامت فرد مبتلا را فراهم می‌کند، بلکه در جلوگیری از انتقال به دیگران، به‌ویژه از طریق خون، رابطه جنسی یا بارداری، نقش حیاتی دارد. اگر در گروه‌های پرخطر قرار دارید یا علائم مشکوک دارید، انجام این آزمایش توصیه می‌شود.
منابع:
CDC – Human T-Lymphotropic Virus (HTLV)
No. 106
۰۴/۰۲