کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های متابولیک است که در صورت پیشرفت می‌تواند به التهاب کبد (NASH) و حتی سیروز کبدی منجر شود. در کنار اصلاح رژیم غذایی، ورزش منظم یکی از مؤثرترین و کم‌هزینه‌ترین روش‌ها برای کنترل و کاهش چربی کبد است. فعالیت بدنی با افزایش سوخت‌وساز و بهبود حساسیت به انسولین، نقش مهمی در پیشگیری و درمان کبد چرب دارد.
نقش ورزش در بهبود کبد چرب
۱. افزایش سوخت‌وساز و تجزیه چربی‌ها
ورزش‌های هوازی مثل:
-
پیاده‌روی سریع
-
دویدن
-
شنا
-
دوچرخه‌سواری
باعث افزایش مصرف انرژی و فعال‌سازی آنزیم‌های چربی‌سوز (لیپولیتیک) می‌شوند. این فرایند منجر به کاهش ذخایر چربی بدن و در نتیجه کاهش چربی کبدی خواهد شد. مطالعات نشان داده‌اند که ورزش هوازی با شدت متوسط تا زیاد می‌تواند اکسیداسیون چربی را تا ۳۰٪ افزایش دهد.
۲. بهبود حساسیت به انسولین
ورزش منظم باعث می‌شود سلول‌ها به انسولین پاسخ بهتری بدهند. این تغییر نه‌تنها قند خون را کاهش می‌دهد، بلکه از تجمع بیشتر چربی در کبد نیز جلوگیری می‌کند. به همین دلیل ورزش برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ یا مقاومت به انسولین اهمیت ویژه‌ای دارد.
۳. کاهش التهاب کبدی
فعالیت بدنی منظم هورمون‌ها و پروتئین‌های ضدالتهابی ترشح می‌کند. این مواد می‌توانند روند آسیب سلولی در کبد را کند کنند و احتمال پیشرفت بیماری به فیبروز یا سیروز را کاهش دهند.
توصیه‌های عملی برای بیماران کبد چرب
-
انجام حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی در هفته (مثلاً ۳۰ دقیقه در ۵ روز).
-
ترکیب ورزش‌های هوازی با تمرینات مقاومتی برای تقویت توده عضلانی.
-
شروع تدریجی و افزایش شدت تمرینات زیر نظر پزشک یا مربی.
-
انتخاب فعالیت‌های لذت‌بخش مثل پیاده‌روی گروهی، رقص یا شنا برای تداوم ورزش.
جمع‌بندی
تمرین منظم یک راهکار علمی، طبیعی و کم‌هزینه برای کاهش چربی کبد و بهبود سلامت متابولیکی است. حتی تغییرات کوچک در سبک زندگی و افزایش فعالیت بدنی روزانه می‌تواند نقش چشمگیری در پیشگیری و درمان کبد چرب غیرالکلی داشته باشد. بهترین نتیجه زمانی حاصل می‌شود که ورزش با یک رژیم غذایی سالم همراه شود.
پرسش متداول
❓ آیا تنها ورزش برای درمان کبد چرب کافی است؟
خیر. ورزش بسیار مؤثر است اما بدون اصلاح رژیم غذایی، نتیجه کامل حاصل نمی‌شود. ترکیب ورزش و تغذیه سالم بهترین روش برای کنترل کبد چرب است.
این مطلب براساس منابع علمی و با تألیف پروفسور سید موید علویان آماده شده است.
No. 129
۰۴/۰۵
