سرطان کولورکتال، یکی از بیماری‌های جدی و رو‌به‌رشد عصر ماست که نه‌تنها در بین بزرگسالان، بلکه به‌طور نگران‌کننده‌ای در میان جوانان زیر ۵۰ سال نیز در حال افزایش است. این نوع سرطان، پس از سرطان پوست، سومین سرطان شایع در آمریکا به شمار می‌رود و هرساله جان هزاران نفر را تهدید می‌کند. با این حال، نکته‌ای که امید را زنده نگه می‌دارد این است که اغلب موارد سرطان کولورکتال قابل پیشگیری هستند — به‌ویژه اگر در مراحل ابتدایی شناسایی شوند.
آگاهی از نشانه‌های اولیه، انجام غربالگری‌های منظم و اتخاذ یک سبک زندگی سالم، سه گام کلیدی در مسیر محافظت از خود و خانواده در برابر این بیماری خاموش هستند. در واقع، هر چه زودتر این آگاهی در جامعه گسترش یابد، می‌توان جان افراد بیشتری را نجات داد و فشار کمتری به نظام درمانی وارد کرد.
سرطان کولورکتال چیست؟
این سرطان در روده بزرگ یا راست‌روده شکل می‌گیرد و معمولاً از پولیپ‌هایی خوش‌خیم آغاز می‌شود که به‌آرامی به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌گردند. شایع‌ترین نوع آن «آدنوکارسینوم» است که از سلول‌های پوشاننده داخلی روده منشا می‌گیرد. شناخت این روند تدریجی، نشان‌دهنده اهمیت بالای غربالگری زودهنگام است.
علائم هشداردهنده‌ای که نباید نادیده بگیرید
در مراحل اولیه، سرطان کولورکتال معمولاً علائم بارزی ندارد. اما نشانه‌هایی مانند موارد زیر می‌توانند زنگ خطری جدی باشند:
-
کاهش وزن بدون دلیل
-
خون در مدفوع (رنگ قرمز روشن یا بسیار تیره)
-
تغییرات طولانی‌مدت در عادات دفع
-
دردهای شکمی، خستگی یا ضعف مزمن
با پیشرفت بیماری، در صورت انتشار به اندام‌های دیگر، علائمی نظیر زردی پوست، تنگی نفس یا درد استخوان نیز ممکن است بروز کند.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
عوامل غیرقابل کنترل:
-
سن بالای ۵۰ سال
-
سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال
-
ابتلا به بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت یا کرون
-
سندرم‌های ژنتیکی خاص مانند FAP یا HNPCC
عوامل قابل کنترل:
-
مصرف زیاد گوشت‌های قرمز و فرآوری‌شده
-
چاقی و سبک زندگی بی‌تحرک
-
استعمال دخانیات و مصرف الکل
-
دیابت نوع ۲
چطور از سرطان کولورکتال پیشگیری کنیم؟
غربالگری منظم
طبق توصیه انجمن سرطان آمریکا، همه افراد با خطر متوسط باید از سن ۴۵ سالگی غربالگری را آغاز کنند. تست‌هایی مانند کولونوسکوپی، FIT، یا سی‌تی کولونوگرافی نقش مهمی در تشخیص زودهنگام دارند.
سبک زندگی سالم
-
مصرف بیشتر میوه، سبزی و غلات کامل
-
کاهش مصرف گوشت قرمز و سوسیس کالباس
-
حفظ وزن سالم و فعالیت بدنی مداوم
-
ترک دخانیات و محدود کردن الکل
-
مشاوره پزشکی درباره مصرف آسپرین در افراد با ریسک بالا
افزایش نگرانی درباره جوانان
اخیراً شاهد افزایش آمار سرطان کولورکتال در جوانان هستیم. خونریزی مقعدی یا درد شکم در افراد زیر ۵۰ سال نباید ساده تلقی شود. در صورت وجود سابقه خانوادگی یا علائم مشکوک، غربالگری زودتر توصیه می‌شود.
سخن پایانی
سرطان کولورکتال با وجود جدیت آن، در بسیاری از موارد قابل پیشگیری است. کلید موفقیت، در آگاهی، غربالگری منظم و اتخاذ سبک زندگی سالم نهفته است. هر گام کوچک شما در مسیر مراقبت از بدن‌تان، می‌تواند اثر بزرگی بر سلامت فردی و جامعه داشته باشد.
منابع:
No. 10
۰۴/۰۲