آندومتریوز بیماری است که در آن بافتی شبیه به بافتی که داخل رحم را می‌پوشاند (آندومتر) در خارج از رحم رشد می‌کند. این بافت اضافی در طول قاعدگی خونریزی می‌کند و می‌تواند باعث درد شدید، چسبندگی و مشکلات باروری شود.
آندومتریوز چگونه ایجاد می‌شود؟
علت دقیق آندومتریوز هنوز مشخص نیست، اما چندین نظریه وجود دارد:
جریان برگشتی خون قاعدگی: برخی محققان معتقدند که در طول قاعدگی، مقداری از خون قاعدگی حاوی سلول‌های آندومتر از طریق لوله‌های فالوپ به عقب جریان می‌یابد و در نقاط دیگر لگن کاشته می‌شود.
جابه‌جایی سلول‌های آندومتر: نظریه دیگر این است که سلول‌های آندومتر در دوران جنینی از طریق خون یا سیستم لنفاوی به نقاط دیگر بدن منتقل می‌شوند و در آنجا رشد می‌کنند.
سیستم ایمنی ضعیف: برخی مطالعات نشان می‌دهند که سیستم ایمنی افراد مبتلا به آندومتریوز ممکن است نتواند سلول‌های آندومتر اضافی را از بین ببرد.
علائم آندومتریوز
علائم آندومتریوز در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد. برخی از شایع‌ترین علائم عبارتند از:
درد شدید قاعدگی: شدیدترین و شایع‌ترین علامت آندومتریوز است.
درد لگن: درد لگن ممکن است در هر زمانی از چرخه قاعدگی یا حتی در طول رابطه جنسی رخ دهد.
درد هنگام دفع مدفوع یا ادرار
خستگی مزمن
خونریزی شدید قاعدگی
مشکلات باروری
درد در قسمت پایین کمر
عوارض آندومتریوز
اگر آندومتریوز درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند، از جمله:
چسبندگی‌های لگنی: بافت‌های آندومتریوز می‌توانند به اندام‌های اطراف بچسبند و باعث ایجاد درد و مشکلات باروری شوند.
کیست‌های تخمدان: کیست‌های پر از خون (آندومتریوما) در تخمدان‌ها ایجاد می‌شوند.
ناباروری: آندومتریوز یکی از علل شایع ناباروری در زنان است.
تشخیص آندومتریوز
تشخیص قطعی آندومتریوز با لاپاراسکوپی انجام می‌شود. در این روش، جراح با استفاده از یک لوله باریک مجهز به دوربین، داخل شکم را بررسی می‌کند و نمونه‌هایی از بافت مشکوک را برای بررسی به آزمایشگاه می‌فرستد.
درمان آندومتریوز
درمان آندومتریوز به شدت علائم، سن بیمار و تمایل او برای بچه‌دار شدن بستگی دارد. گزینه‌های درمانی عبارتند از:
داروها: داروهای ضد درد، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) و داروهای هورمونی برای کاهش درد و کنترل علائم استفاده می‌شوند.
جراحی: جراحی لاپاراسکوپی برای برداشتن بافت‌های آندومتریوز انجام می‌شود.
درمان‌های مکمل: برخی از زنان از درمان‌های مکمل مانند طب سوزنی، فیزیوتراپی و طب گیاهی برای کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی استفاده می‌کنند.
آندومتریوز یک بیماری مزمن است و درمان قطعی ندارد. با این حال، با مدیریت مناسب، می‌توان علائم را کنترل کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.