پروتئین واکنشی C (CRP) یک پروتئین فاز حاد است که توسط کبد تولید می‌شود و سطح آن در پاسخ به التهاب در بدن افزایش می‌یابد. آزمایش CRP یک ابزار تشخیصی مهم برای شناسایی و پایش التهاب در شرایط مختلف بالینی است.
CRP چیست و چه زمانی اندازه‌گیری می‌شود؟
CRP در پاسخ به التهاب ناشی از عفونت‌ها، بیماری‌های خودایمنی، آسیب‌های بافتی یا بیماری‌های مزمن در بدن تولید می‌شود. سطح بالای CRP می‌تواند نشان‌دهنده وجود التهاب باشد، اما محل یا علت دقیق آن را مشخص نمی‌کند. پزشکان از این آزمایش برای:
پایش بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس
ارزیابی خطر بیماری‌های قلبی عروقی با استفاده از آزمایش CRP با حساسیت بالا (hs-CRP)
بررسی اثربخشی درمان‌های ضدالتهابی
آزمایش CRP یک آزمایش خون ساده است که نیاز به آمادگی خاصی ندارد. نمونه خون از ورید بازو گرفته می‌شود و نتایج معمولاً در عرض یک یا دو روز آماده می‌شود.
تفسیر نتایج آزمایش CRP
سطح CRP در خون به صورت میلی‌گرم در لیتر (mg/L) گزارش می‌شود. مقادیر طبیعی معمولاً کمتر از ۱۰ mg/L هستند. افزایش سطح CRP می‌تواند نشان‌دهنده:
- التهاب خفیف تا متوسط: ۱۰–۴۰ mg/L، ممکن است ناشی از عفونت‌های ویروسی یا بیماری‌های التهابی مزمن باشد.
- التهاب شدید یا عفونت باکتریایی: ۴۰–۲۰۰ mg/L، معمولاً در عفونت‌های باکتریایی حاد یا بیماری‌های التهابی شدید مشاهده می‌شود.
- عفونت‌های باکتریایی شدید یا سوختگی‌ها: بیش از ۲۰۰ mg/L، نشان‌دهنده شرایط بحرانی مانند سپسیس یا سوختگی‌های گسترده است.
در آزمایش hs-CRP، که حساسیت بالاتری دارد، مقادیر زیر برای ارزیابی خطر بیماری‌های قلبی عروقی استفاده می‌شود:
کمتر از ۱.۰ mg/L: خطر پایین
۱.۰ تا ۳.۰ mg/L: خطر متوسط
بیش از ۳.۰ mg/L: خطر بالا
توجه داشته باشید که سطح CRP می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند سن، جنسیت، چاقی، سیگار کشیدن و داروها قرار گیرد. بنابراین، تفسیر نتایج باید در زمینه بالینی مناسب انجام شود.
محدودیت‌های آزمایش C (CRP)
آزمایش CRP محل دقیق یا علت التهاب را مشخص نمی‌کند.
سطح CRP می‌تواند در شرایط غیر التهابی مانند بارداری یا استفاده از داروهای خاص افزایش یابد.
برای تشخیص دقیق، ممکن است نیاز به آزمایش‌های تکمیلی باشد.
جمع‌بندی
آزمایش CRP یک ابزار مفید برای شناسایی و پایش التهاب در بدن است. با این حال، نتایج آن باید در کنار سایر یافته‌های بالینی و آزمایشگاهی تفسیر شود. در صورت افزایش سطح CRP، مشورت با پزشک برای بررسی علت و برنامه‌ریزی درمانی مناسب ضروری است.
منابع:
No. 16
۰۴/۰۲