خونریزی شدید قاعدگی که به آن منوراژی نیز گفته می‌شود، یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان در سن باروری است و حدود ۲۰ درصد از زنان را درگیر می‌کند. این مشکل نه‌تنها باعث خستگی، کم‌خونی و اختلال در فعالیت‌های روزانه می‌شود، بلکه در صورت عدم درمان به‌موقع، کیفیت زندگی فرد را به‌طور جدی کاهش می‌دهد.
منوراژی چیست؟
اگر در هر دوره قاعدگی:
- بیش از ۷ روز خونریزی داشته باشید
- مجبور شوید هر ۱ تا ۲ ساعت نوار بهداشتی عوض کنید،
- یا لخته‌های خونی بزرگ دفع کنید، ممکن است دچار منوراژی باشید.
علت‌های شایع خونریزی شدید قاعدگی
پزشکان از یک سیستم علمی به نام PALM-COEIN برای دسته‌بندی علل منوراژی استفاده می‌کنند. این علل به دو گروه کلی تقسیم می‌شوند:
🔹 علل ساختاری (PALM):
- پولیپ‌ها: رشدهای کوچک داخل رحم یا دهانه آن
- آدنومیوز: نفوذ بافت داخل رحم به دیواره‌های عضلانی
- فیبروم رحم (میوم): توده‌های غیرسرطانی که گاهی باعث تغییر شکل رحم می‌شوند
- بدخیمی یا پیش‌سرطان: در زنان پرخطر باید بررسی شوند
🔸 علل غیرساختاری (COEIN):
- اختلالات انعقادی (مثل بیماری فون‌ویلبراند)
- اختلال تخمک‌گذاری (در PCOS یا قبل از یائسگی)
- التهاب یا اختلال عملکرد آندومتر
- مصرف برخی داروها مثل ضدانعقادها یا قرص‌های هورمونی
چگونه منوراژی تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص دقیق، پزشک ممکن است موارد زیر را بررسی کند:
- شرح حال و معاینه لگنی
- آزمایش خون برای بررسی کم‌خونی یا اختلالات هورمونی
- تست بارداری (در صورت تأخیر یا نامنظمی قاعدگی)
- سونوگرافی ترانس‌واژینال یا هیستروسونوگرافی
- در برخی موارد: نمونه‌برداری از رحم (بیوپسی) یا MRI
بهترین روش‌های درمان خونریزی شدید قاعدگی
درمان دارویی
- ترانگزامیک اسید: کاهش ۴۰ تا ۶۰ درصدی خونریزی
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مثل مفنامیک اسید): کاهش خونریزی و درد
- قرص‌های ضدبارداری ترکیبی یا پروژسترون خوراکی
- آی‌یو‌دی لوونورژسترل (میرنا): یکی از مؤثرترین درمان‌های بلندمدت با کاهش خونریزی تا ۹۵٪
درمان‌های غیر دارویی
- ابلیشن آندومتر: حذف یا سوزاندن پوشش داخلی رحم
- امبولیزاسیون شریان رحمی: قطع خون‌رسانی به فیبروم‌ها
- هیسترکتومی (برداشتن رحم): درمان قطعی، اما فقط برای موارد خاص
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
- اگر خونریزی شما بسیار زیاد است و باعث ضعف، تنگی نفس یا رنگ‌پریدگی می‌شود
- اگر خونریزی بیش از ۷ روز طول می‌کشد
- اگر بین دوره‌ها لکه‌بینی یا خونریزی دارید
- اگر در خانواده‌تان سابقه بیماری‌های خونریزی‌دهنده وجود دارد
جمع‌بندی
خونریزی شدید قاعدگی قابل کنترل و درمان است. امروزه با پیشرفت روش‌های دارویی و غیرجراحی، بسیاری از زنان بدون نیاز به عمل‌های تهاجمی، بهبود پیدا می‌کنند. تشخیص زودهنگام و انتخاب درمان مناسب، کلید جلوگیری از عوارض بلندمدت مانند کم‌خونی مزمن یا کاهش باروری است.
منبع:
کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان
No. 57
۰۴/۰۲