هورمون لوتئینه‌کننده (LH) یکی از هورمون‌های مهم غده هیپوفیز است که نقش اساسی در عملکرد سیستم تولیدمثل در زنان و مردان ایفا می‌کند. اندازه‌گیری سطح این هورمون در خون می‌تواند به تشخیص اختلالات قاعدگی، مشکلات باروری، بلوغ زودرس یا تأخیری و بیماری‌های غدد درون‌ریز کمک کند.
نقش هورمون لوتئینه‌کننده (LH) در بدن
-
در زنان:
-
تحریک تخمک‌گذاری: افزایش ناگهانی LH در اواسط چرخه قاعدگی باعث آزادسازی تخمک از تخمدان می‌شود.
-
تشکیل جسم زرد: پس از تخمک‌گذاری، LH باعث تشکیل جسم زرد و تولید هورمون پروژسترون می‌شود که برای تثبیت بارداری ضروری است.
-
-
در مردان:
-
LH سلول‌های لایدیگ در بیضه‌ها را تحریک می‌کند تا تستوسترون تولید کنند، هورمونی حیاتی برای تولید اسپرم، حفظ میل جنسی و صفات ثانویه جنسی.
-
چه زمانی تست LH تجویز می‌شود؟
پزشک ممکن است تست LH را در موارد زیر درخواست کند:
-
بررسی ناباروری در زنان یا مردان
-
تشخیص اختلالات قاعدگی یا قطع قاعدگی (آمنوره)
-
پایش عملکرد هیپوفیز و سایر غدد درون‌ریز
-
بررسی بلوغ زودرس یا دیررس در کودکان
-
پیش‌بینی زمان تخمک‌گذاری در زنان (برای افزایش شانس بارداری)
نحوه انجام آزمایش هورمون لوتئینه‌کننده (LH)
-
نوع نمونه‌گیری: آزمایش از طریق نمونه‌گیری خون از ورید بازو انجام می‌شود.
-
آمادگی لازم: نیاز به ناشتایی نیست. با این حال، پزشک ممکن است زمان خاصی از چرخه قاعدگی را برای دقت بیشتر تعیین کند.
تفسیر نتایج آزمایش LH
مقادیر نرمال LH بسته به جنس، سن و مرحله چرخه قاعدگی متفاوت است:
در زنان:
| مرحله چرخه قاعدگی | محدوده نرمال (IU/L) |
|---|---|
| فاز فولیکولی | ۱.۹ تا ۱۲.۵ |
| اوج تخمک‌گذاری | ۸.۷ تا ۷۶.۳ |
| فاز لوتئال | ۰.۵ تا ۱۶.۹ |
| پس از یائسگی | ۱۵.۹ تا ۵۴.۰ |
علل افزایش یا کاهش LH
افزایش سطح LH:
-
نارسایی تخمدان یا بیضه
-
یائسگی
-
بلوغ زودرس
کاهش سطح LH:
-
اختلال در عملکرد هیپوفیز یا هیپوتالاموس
-
کم‌کاری غدد جنسی (Hypogonadism)
-
کاهش وزن شدید یا بی‌اشتهایی عصبی
-
استرس مزمن یا سوءتغذیه
سؤالات متداول
آیا این تست برای تشخیص زمان تخمک‌گذاری کاربرد دارد؟
بله. افزایش سریع LH در اواسط چرخه نشان‌دهنده نزدیک بودن زمان تخمک‌گذاری است. کیت‌های خانگی نیز از این اصل برای تعیین زمان باروری استفاده می‌کنند.
آیا تست LH فقط برای زنان کاربرد دارد؟
خیر. در مردان نیز برای ارزیابی عملکرد بیضه‌ها و بررسی علل ناباروری بسیار مهم است.
آیا کودکان هم باید تست LH انجام دهند؟
بله، در مواردی مانند بلوغ زودرس یا تأخیری، پزشک سطح LH را برای تشخیص اختلالات غدد جنسی بررسی می‌کند.
جمع‌بندی
آزمایش LH ابزاری ارزشمند در تشخیص مشکلات باروری، ارزیابی چرخه قاعدگی، عملکرد بیضه‌ها و بررسی بلوغ در کودکان است. تفسیر صحیح نتایج این تست نیازمند در نظر گرفتن وضعیت بالینی فرد، سایر هورمون‌ها و شرایط همراه است و باید توسط پزشک متخصص انجام شود.
منابع :
Mayo Clinic Laboratories – LH, Serum
No. 88
۰۴/۰۲