رشد بیش از حد موهای زائد در زنان با موهای ضخیم و تیره در صورت، سینه یا شکم زنان می‌تواند علاوه بر ناراحتی‌های ظاهری، نشان‌دهنده‌ی اختلالات مهم هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا بیماری‌های غدد باشد. این وضعیت در پزشکی با عنوان هیرسوتیسم (Hirsutism) شناخته می‌شود و در صورت تشخیص زودهنگام، قابل درمان است.
هیرسوتیسم چیست؟
هیرسوتیسم به رشد موهای مردانه‌مانند در نواحی غیرمعمول بدن زنان گفته می‌شود، به‌ویژه در:
-
چانه و بالای لب
-
قفسه سینه
-
شکم
-
کمر و پشت
-
ران‌های داخلی و باسن
این موها معمولاً ضخیم، تیره و مقاوم به درمان‌های معمول هستند. علت اصلی این وضعیت اغلب افزایش هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) یا افزایش حساسیت فولیکول‌های مو به این هورمون‌هاست.
علائم هشداردهنده هیرسوتیسم
رشد بیش از حد موهای زائد در زنان ممکن است همراه با علائم دیگری باشد که نشان‌دهنده عدم تعادل هورمونی یا اختلالات جدی‌تر هستند:
-
رشد ناگهانی و سریع موهای ضخیم
-
بم شدن صدا
-
آکنه شدید و مقاوم
-
ریزش موی شقیقه‌ها
-
قاعدگی نامنظم یا قطع پریود
-
دشواری در بارداری
-
علائم مقاومت به انسولین (تیرگی پوست گردن، زیربغل)
مهم‌ترین علل رشد بیش از حد مو زائد
۱. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
شایع‌ترین علت هیرسوتیسم. در این سندرم، تخمدان‌ها به‌طور غیرطبیعی آندروژن تولید می‌کنند و چرخه قاعدگی نیز مختل می‌شود.
۲. اختلالات غده فوق کلیوی
مانند سندرم کوشینگ یا تومورهای آدرنال که منجر به افزایش آندروژن می‌شوند.
۳. تومورهای آندروژنیک تخمدان
در موارد نادر، تومورهایی در تخمدان می‌توانند مستقیماً هورمون‌های مردانه تولید کنند.
۴. داروها
داروهایی مانند دانازول، ماینوکسیدیل، استروئیدهای آنابولیک و برخی مکمل‌های بدنسازی ممکن است موجب رشد موهای ناخواسته شوند.
۵. هیرسوتیسم ایدیوپاتیک (با علت نامشخص)
حدود ۲۰٪ از موارد هیچ علت مشخصی ندارند اما همچنان با دارو و روش‌های زیبایی قابل مدیریت‌اند.
روش‌های تشخیص هیرسوتیسم
-
معاینه فیزیکی و بررسی شدت رشد مو
-
آزمایش خون برای سنجش سطح هورمون‌ها (تستوسترون، DHEA-S، ۱۷-OH پروژسترون)
-
سونوگرافی تخمدان برای بررسی PCOS
-
سی‌تی اسکن یا MRI برای بررسی غدد آدرنال در صورت لزوم
درمان‌های مؤثر برای رشد بیش از حد مو زائد
۱. درمان دارویی
-
قرص‌های ضدبارداری ترکیبی: کاهش سطح آندروژن‌ها
-
اسپیرونولاکتون: داروی ضدآندروژن برای کاهش حساسیت فولیکول‌ها
-
کرم افلورنتین: مناسب برای موهای صورت
۲. روش‌های زیبایی برای حذف مو
-
لیزر موهای زائد: کاهش طولانی‌مدت رشد مو
-
الکترولیز: حذف دائمی مو با تخریب فولیکول
۳. اصلاح سبک زندگی
در مواردی مانند PCOS، کاهش وزن، ورزش منظم و رژیم غذایی کنترل‌شده می‌تواند به بهبود حساسیت به انسولین و کاهش رشد مو کمک کند.
🔔 درمان دارویی به تنهایی کافی نیست. بهترین نتیجه زمانی حاصل می‌شود که دارو، روش‌های زیبایی و تغییر سبک زندگی با هم ترکیب شوند.
کلام پایانی
رشد بیش از حد مو در زنان فقط یک نگرانی زیبایی نیست، بلکه ممکن است نشانه‌ای از اختلالات هورمونی جدی باشد. تشخیص به‌موقع، پیگیری پزشکی و درمان اصولی می‌تواند از بروز عوارض جدی‌تر مانند ناباروری، دیابت یا افسردگی جلوگیری کند. در صورت مشاهده علائم، حتماً با متخصص غدد یا زنان مشورت کنید.
منابع:
No. 97
۰۴/۰۲