وقتی صحبت از دارو در دوران بارداری می‌شود، بسیاری از مادران نگران اثرات آن هستند. اما برخلاف تصور عمومی، مصرف آسپرین با دوز پایین (Low-dose Aspirin) در برخی شرایط خاص توسط پزشکان توصیه می‌شود.
این دارو می‌تواند خطراتی مانند پره‌اکلامپسی (مسمومیت بارداری)، زایمان زودرس یا محدودیت رشد جنین را کاهش دهد. در این مقاله، بررسی می‌کنیم مصرف آسپرین در بارداری برای چه افرادی مفید است و چه نکاتی باید رعایت شود.
آسپرین چگونه عمل می‌کند؟
آسپرین با مهار آنزیم COX-1 از تولید ترومبوکسان A2 جلوگیری می‌کند. این ماده موجب چسبندگی پلاکت‌ها و انقباض عروق می‌شود.
مصرف آسپرین با دوز ۷۵ تا ۱۵۰ میلی‌گرم در روز می‌تواند:
-
از تشکیل لخته‌های جفتی جلوگیری کند
-
باعث افزایش جریان خون رحم و جفت شود
-
فشار خون حاملگی را کنترل کند
چه کسانی باید در بارداری آسپرین مصرف کنند؟
بر اساس راهنماهای ACOG و WHO، مصرف آسپرین در بارداری برای زنان با ریسک بالا تجویز می‌شود:
| وضعیت پزشکی | تجویز آسپرین |
|---|---|
| سابقه پره‌اکلامپسی | ✅ ضروری |
| فشار خون مزمن | ✅ |
| بیماری‌های خودایمنی (لوپوس، APS) | ✅ |
| دیابت نوع ۱ یا ۲ | ✅ |
| دوقلویی یا چندقلویی | ✅ |
| بارداری با IVF | ⚠️ با نظر پزشک |
| سابقه رشد ناکافی جنین یا مرده‌زایی | ✅ |
آیا آزمایش قبل از مصرف لازم است؟
در اکثر موارد، نیازی به آزمایش خاص نیست. ولی در افراد با بیماری زمینه‌ای، ممکن است موارد زیر بررسی شوند:
-
CBC و تست‌های انعقادی
-
عملکرد کلیه و کبد
-
سونوگرافی داپلر جفت
✅ معمولاً مصرف آسپرین از هفته ۱۲ تا ۱۴ بارداری آغاز و تا هفته ۳۶ ادامه می‌یابد.
چه کسانی نباید آسپرین مصرف کنند؟
-
زنان با اختلالات انعقادی یا مصرف داروهای ضدپلاکت دیگر
-
بارداری‌های کم‌ریسک (مصرف بدون تجویز پزشک ممنوع است)
-
در صورت خونریزی گوارشی، حساسیت به NSAIDs یا زخم معده
پرسش‌های متداول (FAQ)
آیا آسپرین باعث سقط می‌شود؟
خیر. دوز پایین آسپرین (81mg) نه‌تنها خطر سقط ندارد، بلکه در موارد خاص می‌تواند از سقط ناشی از لخته جفتی پیشگیری کند.
آیا مصرف خودسرانه مجاز است؟
خیر. فقط با تجویز پزشک و در صورت وجود شرایط خاص توصیه می‌شود.
آیا باید قبل از زایمان قطع شود؟
بله. در اغلب موارد، پزشک آسپرین را تا هفته ۳۶ بارداری ادامه داده و سپس قطع می‌کند تا خطر خونریزی کاهش یابد.
جمع‌بندی
مصرف آسپرین با دوز پایین در بارداری برای مادران پرریسک می‌تواند نجات‌بخش باشد و از پره‌اکلامپسی و عوارض جفتی پیشگیری کند.
بدون نظر پزشک، مصرف آن در بارداری مجاز نیست , در شرایط خاص، بهترین زمان شروع آن از هفته ۱۲ تا ۱۴ بارداری است. قبل از مصرف، باید سابقه پزشکی، نتایج آزمایش و نوع بارداری بررسی شود.
منابع :
Mayo Clinic – Aspirin during pregnancy
WHO – Recommendations on Antenatal Care
No. 69
۰۴/۰۴