هپاتیت A یک بیماری ویروسی شایع و مسری کبد است که معمولاً از طریق مصرف آب یا غذای آلوده و تماس نزدیک با فرد بیمار منتقل می‌شود. این بیماری اغلب حاد و خودبهبودشونده است، اما در برخی موارد می‌تواند علائم شدیدی ایجاد کند. یکی از مهم‌ترین راه‌های تشخیص عفونت فعال، آزمایش IgM Anti-HAV است که وجود آنتی‌بادی‌های اختصاصی علیه ویروس هپاتیت A را بررسی می‌کند.
آزمایش IgM Anti-HAVچیست؟
پس از ورود ویروس هپاتیت A به بدن، سیستم ایمنی آنتی‌بادی‌هایی برای مقابله با آن تولید می‌کند:
-
IgM Anti-HAV: نشانگر عفونت فعال یا اخیر است و معمولاً چند روز پیش از بروز علائم تا حدود ۶ ماه پس از عفونت قابل شناسایی می‌باشد.
-
IgG Anti-HAV: نشان‌دهنده ایمنی پایدار پس از بهبودی یا واکسیناسیون است.
کاربردهای آزمایش
این تست معمولاً در موارد زیر درخواست می‌شود:
-
تأیید عفونت حاد هپاتیت A در بیماران با علائم مشکوک
-
بررسی علت افزایش آنزیم‌های کبدی (ALT و AST)
-
غربالگری در شرایط اپیدمی یا پس از تماس نزدیک با فرد آلوده
-
افتراق هپاتیت A از سایر انواع هپاتیت ویروسی (B، C، E)
نحوه انجام تست
-
نمونه‌گیری از خون وریدی انجام می‌شود.
-
روش‌های الایزا (ELISA) یا ایمونواسی (Immunoassay) برای شناسایی IgM به کار می‌رود.
-
نیازی به ناشتا بودن نیست، اما بهتر است بیمار اطلاعات دارویی و سابقه پزشکی خود را ارائه دهد.
تفسیر نتایج
| نتیجه آزمایش | تفسیر |
|---|---|
| IgM مثبت | عفونت حاد یا اخیر (معمولاً در دو هفته اول بیماری به اوج می‌رسد) |
| IgM منفی + IgG مثبت | ایمنی قبلی به دلیل واکسیناسیون یا عفونت گذشته |
| IgM و IgG هر دو منفی | عدم ایمنی و نبود عفونت فعال |
نکات مهم و محدودیت‌ها
-
در برخی بیماران مسن یا افراد با نقص ایمنی، IgM ممکن است دیرتر مثبت شود.
-
در برخی بیماری‌های کبدی مزمن، احتمال نتیجه مثبت کاذب وجود دارد.
-
در موارد مشکوک، استفاده از تست RNA ویروس (PCR) برای تأیید توصیه می‌شود.
پرسش‌های متداول
۱. آیا برای انجام این تست باید ناشتا باشم؟
خیر، نیازی به ناشتا بودن نیست.
۲. اگر نتیجه IgM مثبت باشد، آیا درمان خاصی لازم است؟
هپاتیت A معمولاً بدون درمان خاص بهبود می‌یابد، اما استراحت، تغذیه مناسب و پایش عملکرد کبد ضروری است.
۳. آیا پس از بهبودی، احتمال ابتلای مجدد وجود دارد؟
خیر، ابتلا به هپاتیت A ایمنی مادام‌العمر ایجاد می‌کند.
منابع :
Mayo Clinic – Hepatitis A: Diagnosis and Treatment
CDC – Hepatitis A Testing Guidelines
No. 41
۰۴/۰۵