سینوزیت باکتریال نوعی التهاب و عفونت در سینوس‌هاست که به دلیل رشد باکتری ایجاد می‌شود. بسیاری از موارد سینوزیت ناشی از ویروس یا آلرژی هستند و بدون درمان خاص طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود پیدا می‌کنند. اما وقتی علائم شدیدتر یا طولانی‌تر شوند، پزشک احتمال عفونت باکتریال را در نظر گرفته و برای تشخیص دقیق، آزمایش‌های تکمیلی انجام می‌دهد.
معیارهای بالینی تشخیص سینوزیت باکتریال
پزشکان ابتدا بر اساس شرح‌حال و معاینه، تشخیص اولیه را مطرح می‌کنند. علائمی که احتمال سینوزیت باکتریال را بیشتر می‌کنند عبارت‌اند از:
علائم بیش از ۱۰ روز مداوم بدون بهبود
تب بالای ۳۸ درجه همراه با ترشحات چرکی بینی
الگوی دو‌مرحله‌ای (بهبود نسبی اولیه و سپس عود شدید علائم)
آزمایش‌های ضروری در موارد مشکوک
۱. سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها (CT-scan)
در موارد شدید یا مقاوم به درمان استفاده می‌شود. این روش انسداد سینوس‌ها و عوارض احتمالی را نشان می‌دهد. (عکس ساده سینوس معمولاً ارزش تشخیصی کافی ندارد.)
۲. کشت ترشحات سینوس یا بینی
اگر درمان‌های معمول مؤثر نباشند یا بیماری عودکننده باشد، پزشک نمونه ترشحات را برای شناسایی نوع باکتری و انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب بررسی می‌کند.
۳. آزمایش خون (CBC)
افزایش گلبول‌های سفید (WBC) می‌تواند به نفع عفونت باکتریال باشد، هرچند به‌تنهایی قطعی نیست.
۴. آندوسکوپی بینی
با استفاده از لوله باریک و دوربین، ترشحات چرکی و محل انسداد سینوس‌ها بررسی می‌شوند. این روش بیشتر در مراکز تخصصی گوش و حلق و بینی انجام می‌شود.
چه زمانی آزمایش‌ها لازم است؟
در بیشتر بیماران با سینوزیت خفیف یا متوسط، نیازی به آزمایش خاصی نیست و درمان بر اساس معاینه شروع می‌شود. آزمایش‌ها فقط در شرایط زیر ضروری‌اند:
علائم شدید یا بیش از ۱۰ روز مداوم
سینوزیت عودکننده یا مقاوم به درمان
وجود عوارض (مانند گسترش عفونت به اطراف چشم یا مغز)
بیماران با نقص ایمنی یا بیماری‌های زمینه‌ای جدی
جمع‌بندی
سینوزیت باکتریال معمولاً با علائم بالینی تشخیص داده می‌شود و اغلب بیماران نیاز به آزمایش پیچیده ندارند. اما در موارد شدید یا پرخطر، پزشک برای تأیید تشخیص و انتخاب درمان مناسب از سی‌تی‌اسکن، کشت ترشحات، CBC و آندوسکوپی بینی کمک می‌گیرد.
پرسش رایج درباره سینوزیت باکتریال
آیا هر سینوزیتی نیاز به آنتی‌بیوتیک دارد؟
خیر. تنها سینوزیت‌های باکتریال واقعی باید با آنتی‌بیوتیک درمان شوند. بیشتر سینوزیت‌ها ویروسی هستند و بدون داروی خاص بهبود پیدا می‌کنند.
منابع:
کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده (NCBI)
No. 90
۰۴/۰۵
