آزمایش آنتی‌بادی کاردیولیپین یا ACLA – Total یکی از تست‌های مهم خون است که برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌های غیرطبیعی علیه فسفولیپیدها انجام می‌شود. این آنتی‌بادی‌ها می‌توانند با افزایش خطر ایجاد لخته‌های خونی در عروق، بروز سقط‌های مکرر یا مشکلات خودایمنی همراه باشند. این آزمایش بخشی از بررسی سندروم آنتی‌فسفولیپید (Antiphospholipid Syndrome – APS) است که یک اختلال ایمنی پیچیده به شمار می‌رود.
آزمایش ACLA چیست؟
آنتی‌بادی کاردیولیپین نوعی پروتئین غیرطبیعی است که از سوی سیستم ایمنی تولید می‌شود و به فسفولیپیدها (چربی‌های ضروری غشاهای سلولی) حمله می‌کند. سه نوع اصلی آنتی‌بادی در این گروه اندازه‌گیری می‌شوند:
– IgG
– IgM
– IgA
آزمایش ACLA Total معمولا مجموع این سه کلاس را ارزیابی می‌کند.
دلایل انجام آزمایش
پزشک ممکن است این آزمایش را توصیه کند اگر:
– بیمار سابقه لخته خون بدون علت مشخص (مانند ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریه) دارد.
– سقط‌های مکرر یا مشکلات بارداری بدون علت واضح رخ داده است.
– علائم یا نتایج آزمایش‌ها به نفع سندروم آنتی‌فسفولیپید باشد.
– نتایج تست‌های انعقادی به طور غیرمنتظره غیرطبیعی باشد.
آمادگی قبل از آزمایش
– معمولا نیازی به ناشتایی نیست.
– اطلاع دادن به پزشک درباره مصرف داروهای ضدانعقاد (مانند وارفارین یا هپارین) مهم است.
– در برخی موارد، آزمایش باید دو بار با فاصله حداقل ۱۲ هفته تکرار شود تا تشخیص قطعی باشد.
روش انجام آزمایش
– نمونه خون از ورید بازو گرفته می‌شود.
– سرم یا پلاسما برای وجود آنتی‌بادی‌ها بررسی می‌گردد.
– معمولا با روش‌های ELISA اندازه‌گیری انجام می‌شود.
تفسیر نتایج
– منفی: وجود آنتی‌بادی کاردیولیپین در خون تشخیص داده نشده است.
– کم تا متوسط : ممکن است موقتی و بدون علائم بالینی باشد، گاه ناشی از عفونت یا دارو.
– بالا : همراه با خطر بیشتر لخته خون یا مشکلات بارداری، احتمال وجود APS زیاد است.
نکته: برای تشخیص قطعی، باید نتایج مثبت در دو نوبت و با فاصله بیش از ۱۲ هفته دیده شود.
عوامل مؤثر بر نتایج
– عفونت‌های اخیر (مانند سفلیس یا بعضی ویروس‌ها)
– مصرف برخی داروها
– بیماری‌های خودایمنی (مانند لوپوس)
محدودیت‌ها
هیچ آزمایشی به تنهایی برای تشخیص APS کافی نیست. معمولا در کنار تست‌هایی مانند آنتی‌بادی ضد بتا-۲ گلیکوپروتئین I و لایپوس آنتیکوآگولانت انجام می‌شود.
سوالات متداول
۱. آیا نتیجه مثبت آزمایش ACLA به معنی بیماری قطعی است؟
خیر. نتیجه مثبت می‌تواند موقتی باشد و نیاز به تکرار آزمایش و بررسی بالینی دارد.
۲. آیا هر شخص با ACLA بالا باید دارو مصرف کند؟
این تصمیم به وضعیت بالینی، سابقه لخته و نظر پزشک بستگی دارد.
۳. چه کسانی بیشتر در معرض خطر مثبت شدن این تست هستند؟
افراد با اختلالات خودایمنی، زنان با سابقه سقط‌های مکرر، یا افرادی که بدون علت مشخص دچار ترومبوز شده‌اند.
جمع‌بندی
آزمایش ACLA – Total تستی کلیدی برای بررسی خطر لخته خون و تشخیص سندروم آنتی‌فسفولیپید است. تفسیر صحیح نتایج آن نیازمند تکرار بررسی‌ها و تحلیل در کنار سایر آزمایش‌ها و علائم بیمار است. پیگیری پزشکی و رعایت توصیه‌های تخصصی می‌تواند به پیشگیری از عوارض جدی کمک کند.
منابع :
[LabTestsOnline: Cardiolipin Antibodies Test]
[Mayo Clinic: Antiphospholipid Syndrome Diagnosis & Treatment]
No. 55
۰۴/۰۶