افزایش یا کاهش HBsAg ( آنتی‌ژن هپاتیت B ) نشانه چیست؟

تازه‌ترین مطالب

پربازدیدترین‌ها

آزمایش HBsAg یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین تست‌های خونی برای بررسی عفونت با ویروس هپاتیت B است. نتیجه این آزمایش نقش کلیدی در تشخیص عفونت فعال، بررسی واگیردار بودن فرد و تصمیم‌گیری‌های درمانی دارد. مشاهده نتیجه مثبت یا منفی HBsAg ممکن است نگرانی‌هایی ایجاد کند، اما تفسیر علمی و صحیح آن می‌تواند بسیاری از ابهامات را برطرف کند.

در این مقاله توضیح می‌دهیم HBsAg چیست، مثبت یا منفی بودن آن چه معنایی دارد و نتیجه این آزمایش چگونه باید در کنار سایر مارکرهای هپاتیت B تفسیر شود.


HBsAgچیست و چه چیزی را نشان می‌دهد؟

HBsAgیا آنتی‌ژن سطحی هپاتیت B، پروتئینی است که روی سطح ویروس هپاتیت B قرار دارد.

وجود این آنتی‌ژن در خون به معنای حضور ویروس در بدن است.

نکته مهم:

  • HBsAgاولین مارکری است که بعد از ورود ویروس به بدن مثبت می‌شود
  • مثبت بودن آن یعنی ویروس هنوز در بدن فعال است و فرد می‌تواند ناقل باشد

 


HBsAg مثبت به چه معناست؟

HBsAg مثبت نشان می‌دهد که فرد به ویروس هپاتیت B آلوده است و ویروس در بدن او حضور دارد.

دلایل مثبت شدن HBsAg

  • عفونت حاد هپاتیت B (در ماه‌های ابتدایی ابتلا)
  • هپاتیت B مزمن (بیش از ۶ ماه باقی ماندن HBsAg)
  • ناقل بدون علامت هپاتیت B
  • فعال شدن مجدد ویروس در افراد با نقص ایمنی

 


HBsAgمثبت حاد یا مزمن؟

  • اگر HBsAg کمتر از ۶ ماه مثبت باشد → عفونت حاد
  • اگر بیش از ۶ ماه مثبت بماند → هپاتیت B مزمن

برای تشخیص دقیق، بررسی آزمایش‌های مکمل ضروری است.


HBsAg منفی به چه معناست؟

HBsAg منفی یعنی:

  • ویروس هپاتیت B در حال حاضر در خون فعال نیست

این وضعیت می‌تواند نشانه یکی از موارد زیر باشد:

  • فرد هیچ‌گاه به هپاتیت B مبتلا نشده است
  • فرد در گذشته مبتلا شده و بهبود یافته است
  • فرد فقط واکسن هپاتیت B دریافت کرده و دچار عفونت نشده است

تفسیر HBsAgدر کنار سایر آزمایش‌ها

برای تفسیر دقیق، HBsAg باید همراه با سایر مارکرها بررسی شود:

  • HBsAgمثبت + HBcAbمثبت

    عفونت فعال (حاد یا مزمن)

  • HBsAgمنفی + HBsAbمثبت

    ایمنی کامل (پس از واکسن یا بهبودی طبیعی)

  • HBsAgمثبت + HBsAbمنفی

    عفونت فعال و واگیردار

  • HBsAgمنفی + HBcAbمثبت

    تماس قبلی با ویروس (بهبود‌یافته یا عفونت مخفی)

 


آیا مثبت بودنHBsAg خطرناک است؟

مثبت بودن HBsAgبه‌تنهایی شدت بیماری را نشان نمی‌دهد. عوامل مهم در تعیین خطر:

  • سطح آنزیم‌های کبدی (ALT و AST)
  • مقدار HBV DNA
  • شدت التهاب یا آسیب کبدی
  • زمان ابتلا (حاد یا مزمن)

بسیاری از افراد با HBsAgمثبت، سال‌ها بدون علامت زندگی می‌کنند، اما نیاز به پیگیری پزشکی دارند.


HBsAgچه زمانی منفی می‌شود؟

HBsAgممکن است منفی شود اگر:

  • عفونت حاد به‌طور کامل بهبود یابد
  • سیستم ایمنی ویروس را مهار کند
  • فرد وارد مرحله بهبودی و ایمنی طبیعی شود

در این حالت معمولاً HBsAbمثبت می‌شود.


چه افرادی باید آزمایشHBsAg بدهند؟

  • زنان باردار
  • افراد با افزایش آنزیم‌های کبدی
  • اهداکنندگان خون
  • افراد با تماس پرخطر
  • بیماران قبل از شروع شیمی‌درمانی یا داروهای سرکوب‌کننده ایمنی
  • اعضای خانواده افراد مبتلا به هپاتیت B
  • کادر درمان

 


جمع‌بندی 

  • HBsAgمثبت یعنی عفونت فعال هپاتیت B و احتمال واگیردار بودن
  • HBsAgمنفی یعنی ویروس فعال وجود ندارد
  • این آزمایش به‌تنهایی کافی نیست و باید همراه با سایر تست‌های هپاتیت B تفسیر شود
  • تشخیص زودهنگام، نقش مهمی در پیشگیری از آسیب کبدی دارد

 


پرسش‌های متداول

آیا HBsAgمثبت یعنی حتماً بیماری شدید دارم؟

خیر، شدت بیماری به فعالیت ویروس و وضعیت کبد بستگی دارد.

آیا واکسن هپاتیت B باعث مثبت شدنHBsAg می‌شود؟

خیر، واکسن فقط باعث مثبت شدنHBsAb می‌شود.

آیا HBsAgمثبت نیاز به درمان دارد؟

فقط در صورت عفونت مزمن فعال یا آسیب کبدی، درمان لازم است.

منابع :

  • Mayo Clinic – Hepatitis B Diagnosis

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hepatitis-b/diagnosis-treatment

  • MedlinePlus – Hepatitis B Tests

https://medlineplus.gov/lab-tests/hepatitis-b-tests

  • CDC – Hepatitis B Serologic Testing

https://www.cdc.gov/hepatitis/hbv

no. 74

۰۴/۰۹