نوعی آنتی‌بادی که در واکنش‌های آلرژیک نقش اصلی دارد IgE است.
-
IgE کلی: نشان‌دهنده‌ی تمایل عمومی بدن به واکنش‌های آلرژیک یا برخی شرایط دیگر است، اما به‌تنهایی نمی‌گوید به چه چیزی حساسیت دارید یا شدت آلرژی چقدر است.
-
IgE اختصاصی (sIgE): برای هر آلرژن (مثلاً بادام‌زمینی، گرده گیاهان) جداگانه اندازه‌گیری می‌شود. اگر بالا باشد، احتمال حساسیت به همان ماده را مطرح می‌کند، ولی عدد آن شدت واکنش را پیش‌بینی نمی‌کند.
IgE چیست و چرا آزمایش می‌شود؟
IgE روی ماست‌سل‌ها و بازوفیل‌ها قرار می‌گیرد و هنگام برخورد با آلرژن‌ها، موادی مثل هیستامین آزاد می‌کند. همین فرآیند باعث علائمی مانند آبریزش بینی، کهیر، آسم آلرژیک یا حتی آنافیلاکسی می‌شود.
-
پزشک از IgE کلی برای ارزیابی روند کلی استفاده می‌کند.
-
از IgE اختصاصی برای بررسی حساسیت به مواد مشخص بهره می‌برد.
محدوده‌های نرمال IgE
-
مقادیر مرجع IgE با سن تغییر می‌کنند و بین آزمایشگاه‌ها متفاوت‌اند.
-
در بزرگسالان معمولاً حداکثر ۱۵۰–۲۱۴ kU/L گزارش می‌شود.
-
در کودکان به‌ویژه در سنین پایین، مقادیر مرجع بالاتر است.
-
برای sIgE، آستانه‌ی منفی معمولاً <0.35 kU/L است، اما روش کلاس‌بندی بسته به برند آزمایش فرق دارد.
IgE بالا چه معنایی دارد؟
-
IgE بالا: نشان‌دهنده‌ی فعالیت آلرژیک یا شرایط دیگر است، اما به‌تنهایی دلیل قطعی آلرژی نیست.
-
IgE اختصاصی بالا: احتمال حساسیت به ماده‌ی خاص را مطرح می‌کند، ولی شدت واکنش (مثلاً آنافیلاکسی) را پیش‌بینی نمی‌کند.
علل افزایش IgE
-
بیماری‌های آلرژیک: رینیت آلرژیک، آسم، درماتیت آتوپیک، کهیر مزمن.
-
بیماری‌های خاص: سندرم IgE بالا (Hyper-IgE).
-
عفونت‌ها: به‌ویژه عفونت‌های انگلی یا آلرژیک برونکولُنگی آسپرژیلوس (ABPA).
-
عوامل دیگر: سیگارکشیدن، برخی نقایص ایمنی اولیه، بیماری‌های التهابی یا بدخیمی‌ها
IgE در کنار چه تست‌هایی معنی دارد؟
-
IgE اختصاصی (sIgE): برای آلرژن‌های مشخص.
-
تست پوستی (Skin Prick): در مواردی حساس‌تر است، اما همیشه قابل‌انجام نیست.
-
CBC و ائوزینوفیل‌ها: کمک به افتراق علل.
-
غربالگری انگلی: در افرادِ در معرض (سفر یا زندگی در مناطق اندمیک)
تفسیر گام‌به‌گام نتیجه IgE
-
نوع تست را مشخص کنید (کلی یا اختصاصی).
-
واحد و رنج مرجع آزمایشگاه را بررسی کنید.
-
علائم بالینی همیشه مهم‌تر از عدد هستند.
-
sIgE شدت آلرژی را نشان نمی‌دهد؛ برای تصمیم‌گیری به شرح‌حال و تست‌های تکمیلی نیاز است.
-
استثناها:
-
در ABPA، IgE کلی بسیار بالا از معیارهای تشخیصی است.
-
در درمان با داروی ضد IgE (مثل اومالیزوماب)، سطح IgE در تعیین دوز اهمیت دارد.
-
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
-
علائم شدید مانند تنگی‌نفس، خس‌خس یا تورم زبان/گلو.
-
IgE کلی بسیار بالا یا sIgE مثبت برای چندین ماده.
-
وجود ائوزینوفیلی بدون علت مشخص یا احتمال عفونت انگلی.
پرسش‌های پرتکرار (FAQ)
۱. IgE کلی بالا یعنی حتماً آلرژی دارم؟
خیر. این فقط یک علامت است و باید کنار علائم و تست‌های اختصاصی تفسیر شود.
۲. sIgE بالا یعنی واکنش من شدید خواهد بود؟
نه لزوماً. sIgE فقط احتمال حساسیت را نشان می‌دهد.
۳. عدد طبیعی IgE چقدر است؟
به سن و آزمایشگاه بستگی دارد. در بزرگسالان معمولاً تا ۱۵۰–۲۱۴ kU/L طبیعی است.
۴. چه علل غیرآلرژیکی باعث IgE بالا می‌شوند؟
عفونت‌های انگلی، سیگار، برخی بیماری‌های ایمنی و بدخیمی‌ها.
۵. آیا IgE طبیعی یعنی آلرژی ندارم؟
خیر. ممکن است فرد به یک یا چند آلرژن حساس باشد ولی IgE کُلّی طبیعی داشته باشد.
جمع‌بندی
-
IgE کلی بالا نشانه است، نه تشخیص قطعی.
-
IgE اختصاصی کمک می‌کند آلرژن‌ها شناسایی شوند، اما شدت آلرژی را نشان نمی‌دهد.
-
تشخیص و درمان باید بر اساس علائم بالینی، شرح‌حال و نظر متخصص آلرژی باشد.
منابع :
Mayo Clinic Laboratories – IgE Test Reference Values
CDC – Parasites and Allergic Diseases
No. 42
۰۴/۰۶