آزمایش Inhibin-A یکی از شاخص‌های مهم در غربالگری سه ماهه دوم بارداری است که به همراه سایر مارکرهای خونی، بخشی از آزمایش چهارگانه (Quad Screen) را تشکیل می‌دهد. این مارکر به‌طور ویژه برای ارزیابی خطر ابتلای جنین به سندرم داون و برخی مشکلات دیگر استفاده می‌شود. Inhibin-A یک پروتئین هورمونی است که عمدتاً توسط جفت و تخمدان‌ها ترشح می‌شود و تغییرات سطح آن می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات کروموزومی یا مشکلات جفتی باشد.
Inhibin-A چیست؟
- Inhibin-A پروتئینی است که در دوران بارداری در خون مادر اندازه‌گیری می‌شود. در شرایط طبیعی، سطح آن متناسب با سن بارداری تغییر می‌کند، اما مقادیر غیرطبیعی می‌تواند خطر برخی مشکلات را افزایش دهد.
کاربرد آزمایش Inhibin-A
این آزمایش معمولاً بین هفته‌های ۱۵ تا ۲۰ بارداری و به همراه سه آزمایش دیگر انجام می‌شود:
– AFP (آلفا فتوپروتئین)
– hCG (هورمون جفتی)
– E3 (استرول آزاد یا unconjugated estriol)
ترکیب نتایج این چهار آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا خطر وجود مشکلات زیر را ارزیابی کند:
– سندرم داون (تریزومی ۲۱)
– تریزومی ۱۸
– برخی نقایص لوله عصبی (مانند اسپینا بیفیدا) – البته Inhibin-A در این مورد کمتر کاربرد دارد، بیشتر برای سندرم داون مهم است.
تفسیر نتایج
– سطح بالای Inhibin-A: معمولاً با افزایش خطر سندرم داون مرتبط است.
– سطح پایین یا نرمال: اغلب نشانه کاهش احتمال سندرم داون است، اما باید با سایر نتایج آزمایش چهارگانه و عوامل خطر مادر مانند سن ترکیب شود.
– نتایج این آزمایش غربالگری است، نه تشخیصی؛ بنابراین در صورت مشکوک بودن، آزمایش‌های دقیق‌تری مانند آمنیوسنتز یا CVS لازم است.
مزایای انجام آزمایش Inhibin-A
– امکان شناسایی زودهنگام خطر اختلالات کروموزومی
– کمک به تصمیم‌گیری درباره انجام تست‌های تشخیصی
– ترکیب با سایر مارکرها، دقت بالاتر نسبت به هر آزمایش به‌تنهایی
محدودیت‌ها
– نتیجه مثبت کاذب ممکن است رخ دهد، که می‌تواند باعث نگرانی بی‌مورد شود.
– نتیجه منفی کاذب نیز ممکن است، بنابراین حتی با نتایج نرمال، برخی مشکلات ممکن است وجود داشته باشند.
– تفسیر دقیق نیازمند توجه به سن بارداری و شرایط مادر است.
پرسش‌های متداول
۱. آیا سطح بالای Inhibin-A همیشه به معنای وجود مشکل است؟
خیر، این نتیجه فقط بیانگر افزایش خطر است و برای تشخیص قطعی باید تست‌های تکمیلی انجام شود.
۲. آیا انجام این آزمایش ضروری است؟
در بیشتر کشورها، آزمایش چهارگانه به‌عنوان غربالگری استاندارد سه ماهه دوم توصیه می‌شود، به‌ویژه برای زنانی که از سن و عوامل خطر بالاتری برخوردارند.
۳. تفاوت Inhibin-A با سایر مارکرهای خون چیست؟
Inhibin-A بیشتر برای شناسایی خطر سندرم داون اهمیت دارد، در حالی که مارکرهایی مانند AFP بیشتر در ارزیابی نقص‌های لوله عصبی کاربرد دارند.
جمع بندی
آزمایش Inhibin-A بخشی کلیدی از غربالگری سه ماهه دوم بارداری و آزمون چهارگانه است که برای ارزیابی خطر سندرم داون استفاده می‌شود. سطح بالای آن می‌تواند نشان‌دهنده افزایش خطر باشد، اما نتیجه نهایی باید با سایر مارکرها و فاکتورهای مادر ترکیب و توسط پزشک تفسیر شود. این آزمایش ایمن، غیرتهاجمی و ارزشمند در برنامه مراقبت‌های بارداری محسوب می‌شود.
منابع :
– Mayo Clinic – Quad Screen Test
– Cleveland Clinic – Prenatal Screening
No.6
۰۴/۰۷
