تیتر آنتی‌استرپتولیزین O یا ASO، میزان آنتی‌بادی‌هایی را که بدن در پاسخ به عفونت با باکتری‌های استرپتوکوک گروه A تولید می‌کند، اندازه‌گیری می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها علیه سمی به نام استرپتولیزین O ساخته می‌شوند که توسط باکتری ترشح می‌شود. آزمایش ASO به‌طور مستقیم برای تشخیص عفونت حاد انجام نمی‌شود، بلکه به شناسایی این موضوع کمک می‌کند که آیا فرد اخیراً به عفونت استرپتوکوکی مبتلا بوده است یا خیر، به‌ویژه زمانی که عوارضی مانند تب روماتیسمی یا گلومرولونفریت پس از عفونت ظاهر شده‌اند.
کاربردهای اصلی آزمایش ASO
– کمک به تشخیص عوارض تأخیری عفونت‌های استرپتوکوکی مانند:
– تب روماتیسمی
– گلومرولونفریت پس‌استرپتوکوکی
– تأیید ابتلای اخیر به عفونت استرپتوکوک گلو یا پوست در مواردی که علائم اولیه دیگر قابل مشاهده نیستند.
– پشتیبانی از تشخیص در افراد با علائم غیر اختصاصی ولی سابقه عفونت احتمالی استرپتوکوکی.
چگونگی انجام آزمایش
– نمونه خون از ورید بازو گرفته می‌شود.
– معمولاً نیازی به ناشتایی نیست.
– پزشک ممکن است درخواست کند که تست در دو نوبت به فاصله ۱۰ تا ۱۴ روز انجام شود تا تغییر یا افزایش تیتر آنتی‌بادی‌ها مشخص شود.
تفسیر نتایج
سطح بالای ASO:
– عفونت اخیر یا گذشته نزدیک با استرپتوکوک گروه A
– در صورت همراهی با علائم، می‌تواند به تشخیص تب روماتیسمی یا گلومرولونفریت کمک کند.
سطح طبیعی یا پایین ASO:
– احتمال کم‌تر برای عفونت اخیر
– برخی بیماران با عفونت استرپتوکوکی هرگز ASO بالایی ندارند.
عوامل مؤثر بر نتیجه آزمایش
– مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از نمونه‌گیری می‌تواند سطح ASO را کاهش دهد.
– سن: کودکان معمولاً پس از عفونت سطح بالاتری نسبت به بزرگسالان نشان می‌دهند.
– برخی عفونت‌های پوستی ناشی از استرپتوکوک ممکن است باعث افزایش قابل توجه ASO نشوند.
ارتباط با سایر آزمایش‌ها
برای اطمینان بیشتر، پزشک ممکن است در کنار ASO از تست ضد DNase B یا سایر مارکرهای سرولوژیک استفاده کند، زیرا همه بیماران پاسخ ایمنی مشابهی ندارند.
پرسش‌های پرتکرار (FAQ)
۱. آیا نتیجه مثبت ASO به معنی وجود عفونت فعال است؟
خیر، این تست فقط نشان می‌دهد که بدن اخیراً با باکتری استرپتوکوک تماس داشته است، نه لزوماً فعلاً درگیر عفونت باشد.
۲. آیا همه افراد پس از عفونت ASO بالا دارند؟
خیر، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد بیماران افزایش قابل توجهی در سطح ASO نشان نمی‌دهند.
۳. آیا درمان عفونت استرپتوکوک باعث کاهش سریع ASO می‌شود؟
سطح آنتی‌بادی‌ها معمولاً به آهستگی و طی هفته‌ها یا ماه‌ها کاهش می‌یابد، حتی پس از درمان موفقیت‌آمیز
نتیجه‌گیری
آزمایش تیتر ASO تست مهمی برای تشخیص غیرمستقیم عفونت اخیر استرپتوکوکی و بررسی علل عوارض تأخیری آن است. این تست باید در کنار بررسی بالینی، سابقه بیمار و سایر آزمایش‌های تکمیلی تفسیر شود. تشخیص به‌موقع و درمان صحیح عفونت‌های استرپتوکوکی می‌تواند از بروز عوارض جدی پیشگیری کند.
منابع
Mayo Clinic – Antistreptolysin O Titer Test
Cleveland Clinic – Antistreptolysin O (ASO) Titer Test
No.62
۰۴/۰۶
