ایمونوگلوبولین E یا IgE یکی از انواع آنتی‌بادی‌های سیستم ایمنی بدن است که در پاسخ به آلرژن‌ها (مواد محرک ایجادکننده واکنش آلرژیک) ترشح می‌شود. این آنتی‌بادی نقش اصلی را در بروز علائمی مانند عطسه، خارش، قرمزی پوست و حتی واکنش‌های شدید آلرژیک ایفا می‌کند. تست سنجش IgE به پزشکان کمک می‌کند تا وجود واکنش آلرژیک، شدت آن و گاهی نوع آلرژن مشکوک را بررسی کنند.
IgE چیست و چه نقشی دارد؟
یکی از پنج دسته اصلی آنتی‌بادی‌ها در بدن (IgG، IgA، IgM، IgD، IgE)
- تولیدشده توسط سلول‌های B در پاسخ به قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها مانند گرده گیاهان، موی حیوانات، برخی مواد غذایی یا نیش حشرات
- فعال‌کننده سلول‌های ماست‌سل و بازوفیل که منجر به ترشح هیستامین و علائم آلرژیک می‌شوند
کاربردهای بالینی تست IgE
– شناسایی آلرژی‌ها: کمک به تشخیص آلرژی غذایی، آلرژی فصلی، آلرژی تنفسی یا آلرژی پوستی
– پایش شدت آلرژی: تعیین سطح کلی IgE برای برآورد فعالیت واکنش ایمنی
– ارزیابی برخی بیماری‌های ایمنی و انگلی: سطح بالا ممکن است در عفونت‌های انگلی یا اختلالات ایمنی خاص دیده شود
– کمک به افتراق واکنش آلرژیک از سایر بیماری‌ها مانند آسم غیرآلرژیک یا درماتیت غیرآلرژیک
انواع تست‌های IgE
IgE کلی: میزان کلی IgE در خون را نشان می‌دهد
IgE اختصاصی: پاسخ ایمنی به آلرژن‌های مشخص را بررسی می‌کند (مانند بادام‌زمینی، تخم‌مرغ یا گرده گیاهان)
روش انجام و آمادگی قبل از تست
– نمونه‌گیری: از طریق خون‌گیری وریدی
– آمادگی خاص: نیاز به ناشتایی ندارد؛ مصرف داروها باید طبق نظر پزشک بررسی شود، چون برخی داروها ممکن است بر نتیجه اثر بگذارند
– زمان آماده شدن نتیجه: معمولاً ۱ تا ۳ روز کاری
تفسیر نتایج
- سطح نرمال: بر اساس سن و روش آزمایشگاهی متفاوت است
- سطح بالا: می‌تواند ناشی از آلرژی فعال، آسم آلرژیک، درماتیت آتوپیک، عفونت‌های انگلی یا برخی بیماری‌های نقص ایمنی باشد
- سطح پایین یا نرمال: عدم وجود واکنش آلرژیک فعال یا عدم مواجهه اخیر با آلرژن خاص
محدودیت‌های تست
– سطح بالای IgE همیشه به معنای داشتن آلرژی نیست؛ برخی بیماری‌های غیرآلرژیک هم می‌توانند سطح آن را افزایش دهند
– نتیجه منفی IgE اختصاصی لزوماً به معنی عدم آلرژی نیست، زیرا برخی واکنش‌ها از نوع IgE-غیر وابسته هستند
– بهترین نتیجه زمانی به دست می‌آید که تست با تاریخچه بالینی و مشاوره تخصصی همراه باشد
پرسش‌های متداول
۱. آیا تست IgE می‌تواند آلرژی را به‌طور قطعی تشخیص دهد؟
نه، این تست به‌تنهایی قطعی نیست و باید همراه با شرح حال و گاهی تست‌های پوستی انجام شود.
۲. آیا باید پیش از انجام تست داروها را قطع کنم؟
در بیشتر موارد نیازی نیست، اما برخی داروها می‌توانند نتایج را تحت تأثیر قرار دهند و بهتر است با پزشک مشورت شود.
۳. آیا این تست برای پیگیری درمان آلرژی مناسب است؟
بله، تغییر سطح IgE می‌تواند روند بهبود یا شدت واکنش آلرژیک را نشان دهد.
جمع‌بندی
تست سنجش ایمونوگلوبولین E تستی مهم در ارزیابی پاسخ ایمنی به آلرژن‌ها و تشخیص افتراقی برخی بیماری‌ها است. با وجود محدودیت‌ها، این تست در کنار معاینه بالینی، تاریخچه پزشکی دقیق و سایر روش‌های تشخیصی می‌تواند مسیر درمانی مناسبی را برای بیماران مبتلا به آلرژی فراهم کند.
منابع :
– [LabTestsOnline – ایمونوگلوبولین E کلی و اختصاصی]
– [Mayo Clinic – آزمایش آلرژی و IgE]
No.100
۰۴/۰۶
