این آزمایش برای بررسی ارگانیسمهایی که منجر به عفونت در دستگاه تنفسی شدهاند به کار میرود. در صورت درخواست سه نوبتی آزمایش، نمونه اول هنگام مراجعه بیمار گرفته می‌شود. نمونه دوم، خلط صبحگاهی است که بیمار به‌صورت ناشتا، پس از یک نفس عمیق و با سرفه، خلط خارج شده را در ظرف می‌ریزد. نمونه سوم با مراجعه بیمار برای تحویل نمونه دوم به واحد جمعآوری دریافت میگردد.
توصیه‌‌‌‌‌های قابل ارایه به بیماران
- نمونه صبحگاهی مناسبتر است.
- بهتر است بیمار ناشتا باشد. لازم است قبل از گرفتن خلط، دهان چند بار با آب معمولی شسته شود. درب ظرف را باز کرده نفس عمیقی را از راه بینی کشیده و برای لحظهای نفس خود را در سینه حبس کنید و با سرفه عمیق خلط خود را داخل ظرف مربوطه تخلیه نمایید. سعی شود خلط با آب دهان مخلوط نگردد و یا آب دهان به جای خلط داده نشود (آب دهان شفاف و رقیق است ولی خلط چسبندگی دارد).
- در صورتی که نتوانید با سرفه کردن برای انجام آزمایش نمونه خلط بدهید سر را روی بخار آب گرفته، استنشاق نموده یا با آب نمک رقیق غرغره نمایید تا خلط بیاید.
- چنانچه نمونهگیری در منزل انجام شود, نمونه را پس از جمعآوری در یخچال قرار دهید و در کمتر از یک ساعت به آزمایشگاه برسانید.
- در مورد نمونههای چند نوبته هر روز یک نوبت انجام شود و پس از جمعآوری در یخچال قرار گیرد. هر نمونه در کمتر از یک ساعت به آزمایشگاه برسد.
- توجه شود مشخصات بیمار روی بدنه ظرف ثبت شده باشد
نمونهگیری در منزل
- صبح پس از بیدار شدن حتی‌المقدور در بستر، بدون این‌که غذایی بخورید، با سرفه‌ای عمیق خلط خود را خارج و در ظرف مربوطه تخلیه نمایید و هر چه سریعتر به آزمایشگاه بیاورید.
- حجم نمونه باید در هر بار نمونهگیری حداقل ۲ میلیلیتر (بهتر است ۵-۳ میلیلیتر) باشد.
شرایط نگهداری نمونه و نحوه انتقال
- نمونه‌‌‌‌‌ها پس از تهیه در دمای یخچال نگهداری شود
- حین حمل، نمونه از گرما و نور مستقیم آفتاب دور نگه داشته شود.
- ماندن بیش از حد نمونه خلط در خارج از آزمایشگاه در جواب آزمایش تاثیر می‌گذارد.
ملاحظات ایمنی
در تمام مراحل گرفتن نمونه و هنگام ثبت مشخصات روی آن، باید از دستکش یک‌بار مصرف استفاده شود.