سرطان پستان معمولاً به‌عنوان بیماری‌ای زنانه شناخته می‌شود، اما واقعیت این است که مردان نیز می‌توانند به آن مبتلا شوند. هرچند این بیماری در مردان نادر است، اما در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع می‌تواند خطرناک باشد.
علائم هشداردهنده در مردان
علائم سرطان پستان در مردان اغلب شبیه به زنان است، اما ممکن است دیرتر تشخیص داده شود زیرا بسیاری از مردان احتمال آن را در نظر نمی‌گیرند. مهم‌ترین نشانه‌ها عبارت‌اند از:
- توده‌ی بدون درد یا ضخیم شدن پوست در ناحیه سینه
- تغییراتی در پوست روی قفسه سینه مثل چین‌خوردگی، پوسته‌پوسته شدن یا تغییر رنگ
- تغییرات در نوک سینه، از جمله برگشت به داخل یا ترشح خون‌آلود یا شفاف
در صورت مشاهده این علائم، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه شود.
علت‌ها و عوامل خطر
سرطان پستان زمانی آغاز می‌شود که سلول‌های بافت پستان دچار جهش در DNA خود می‌شوند. این جهش‌ها باعث رشد و تقسیم غیرقابل کنترل سلول‌ها می‌گردد. با گذشت زمان، توده‌ای سرطانی شکل می‌گیرد که می‌تواند به سایر نقاط بدن گسترش یابد.
از جمله عوامل خطر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش سن (بیشتر موارد در دهه شصت زندگی رخ می‌دهد)
- سابقه خانوادگی سرطان پستان
- جهش‌های ژنتیکی ارثی مانند BRCA1 و BRCA2
- چاقی و بیماری‌های کبدی که سطح هورمون‌های استروژنی را افزایش می‌دهند
- سندرم کلاین‌فلتر (اختلال ژنتیکی با افزایش کروموزوم X)
- سابقه اورکیت یا جراحی بیضه
- درمان‌های هورمونی برای سرطان پروستات
انواع سرطان پستان در مردان
شایع‌ترین نوع، کارسینوم مجرایی (Ductal Carcinoma) است که از مجاری شیردهی منشأ می‌گیرد. نوع کمتر رایج، کارسینوم لوبولی، از غدد شیردهی ناشی می‌شود. سایر انواع نادر شامل بیماری پاژه نوک پستان و سرطان التهابی پستان هستند.
روش‌های تشخیص
برای تشخیص این بیماری از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
- معاینه بالینی سینه
- تصویربرداری پزشکی شامل ماموگرافی، سونوگرافی یا MRI
- نمونه‌برداری (بیوپسی) برای بررسی سلول‌های مشکوک زیر میکروسکوپ
پس از تشخیص، مرحله‌بندی سرطان با استفاده از اسکن استخوان، سی‌تی‌اسکن یا PET-Scan انجام می‌شود. همچنین ویژگی‌های مولکولی مانند گیرنده‌های هورمونی (استروژن، پروژسترون، HER2) نیز بررسی می‌شوند.
درمان
درمان سرطان پستان در مردان مشابه زنان است و بسته به مرحله بیماری و وضعیت سلامت فرد طراحی می‌شود:
- جراحی: معمولاً ماستکتومی (برداشتن کل بافت پستان) رایج‌ترین روش است. در برخی موارد از لامپکتومی استفاده می‌شود.
- پرتودرمانی: پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های باقی‌مانده به‌کار می‌رود.
- هورمون‌درمانی: در مواردی که سرطان حساس به هورمون است، دارویی مانند تاموکسیفن تجویز می‌شود.
- شیمی‌درمانی: به‌خصوص در سرطان‌های پیشرفته یا پرخطر استفاده می‌شود.
- درمان هدفمند: در موارد خاص که سلول‌های سرطانی دارای ویژگی‌های مولکولی مشخصی هستند.
پیشگیری و غربالگری
برای بیشتر مردان، راه قطعی برای پیشگیری از سرطان پستان وجود ندارد. بااین‌حال، اگر سابقه خانوادگی مثبت یا جهش ژنتیکی شناخته‌شده دارید، بررسی‌های منظم و مشاوره ژنتیک توصیه می‌شود. آگاهی از شکل و احساس طبیعی ناحیه سینه و گزارش هرگونه تغییر به پزشک از اقدامات مؤثر در کشف زودهنگام بیماری است.
منبع:
No. 46
۰۴/۰۲