غربالگری و آزمایش‌های ضروری پیش از ازدواج؛ از تالاسمی تا HIV و مشاوره ژنتیکی

غربالگری پیش از ازدواج مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و مشاوره‌های تخصصی است که با هدف شناسایی بیماری‌های ژنتیکی، عفونی و خونی در زوج‌هایی که قصد ازدواج دارند انجام می‌شود. این فرآیند علمی نقش مهمی در پیشگیری از انتقال بیماری‌ها، افزایش آگاهی و انتخاب آگاهانه در آغاز زندگی مشترک ایفا می‌کند.

---

چرا غربالگری پیش از ازدواج اهمیت دارد؟

• پیشگیری از بیماری‌های ژنتیکی
  مانند تالاسمی ماژور، کم‌خونی داسی‌شکل، و فیبروز کیستیک که می‌توانند به نسل بعد منتقل شوند.

• کاهش خطر انتقال عفونت‌های مزمن
  مانند هپاتیت B و C، HIV و سیفلیس که در صورت شناسایی زودهنگام، قابل کنترل یا درمان هستند.

• بررسی سازگاری خونی زوجین
  تشخیص فاکتور Rh و ناسازگاری آن می‌تواند از بروز مشکلات جدی در بارداری‌های آینده جلوگیری کند.

• تصمیم‌گیری آگاهانه
  مشاوره ژنتیکی و پزشکی، زوجین را برای یک زندگی مشترک سالم و با چشم‌انداز روشن آماده می‌سازد.

 

---

آزمایش‌های اصلی در غربالگری پیش از ازدواج

۱. آزمایش‌های خونی

• تعیین گروه خونی و Rh

• تست هموگلوبینوپاتی برای شناسایی بیماری‌های ارثی مانند تالاسمی و کم‌خونی داسی‌شکل

• آزمایش G6PD برای بررسی کمبود آنزیم گلوکز-۶-فسفات دهیدروژناز

۲. آزمایش‌های عفونی

• بررسی HIV، هپاتیت B و C

• تست سیفلیس (VDRL)

• ارزیابی ایمنی نسبت به سرخجه، به‌ویژه در زنان پیش از بارداری

۳. مشاوره ژنتیکی

• بررسی سابقه خانوادگی بیماری‌های ارثی

• ارجاع به آزمایش‌های تکمیلی مانند بررسی جهش‌های ژنی در صورت لزوم

 

 

---

 مراحل انجام غربالگری پیش از ازدواج

1. مراجعه به مرکز بهداشتی یا کلینیک مشاوره ازدواج

2. انجام آزمایش‌ها توسط پرسنل تخصصی

3. مشاوره پیش‌آزمایش درباره اهداف و اهمیت غربالگری

4. دریافت نتایج و مشاوره تخصصی

5. تصمیم‌گیری نهایی زوج‌ها با آگاهی کامل درباره وضعیت سلامت

 

---

 مزایای غربالگری پیش از ازدواج

• کاهش چشمگیر تولد نوزادان با بیماری‌های ژنتیکی قابل پیشگیری

• جلوگیری از انتقال عفونت‌های مزمن به همسر یا جنین

• افزایش آگاهی زوج‌ها نسبت به سلامت خود و طرف مقابل

• کاهش هزینه‌های بلندمدت درمانی برای خانواده و نظام سلامت

 

 

---

📌 جمع‌بندی

غربالگری پیش از ازدواج اقدامی پیشگیرانه، آگاهانه و انسان‌دوستانه است که نه تنها به سلامت خانواده کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در ارتقاء سلامت جامعه ایفا می‌نماید. انجام این غربالگری ساده، اما حیاتی، گامی مهم برای شروع یک زندگی مشترک ایمن، سالم و بدون دغدغه‌های ژنتیکی یا عفونی است.

منابع:

Mayo Clinic – Genetic Testing

WHO – Premarital Testing and Counselling Guidelines

No. 92

۰۴/۰۲