مترونیدازول با الکل: چرا مصرف همزمان خطرناک است؟

مترونیدازول (Metronidazole) یکی از پرکاربردترین آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های بی‌هوازی، گوارشی، واژینال و پوستی است.
اما یک نکته بسیار مهم و گاه نادیده‌گرفته‌شده این است که مصرف همزمان مترونیدازول  و الکل می‌تواند منجر به بروز واکنشی شدید و خطرناک شود؛ وضعیتی به‌نام واکنش شبه‌دیسولفیرام (Disulfiram-like reaction).

در این مقاله، با تکیه بر منابع معتبر، توضیح می‌دهیم چرا نباید هنگام مصرف مترونیدازول ، الکل بنوشید، این تداخل چه علائمی دارد، و تا چه زمانی باید از الکل دوری کرد.

مکانیسم تداخل مترونیدازول با الکل

مترونیدازول با مهار آنزیم آلدهید دهیدروژناز (ALDH) در کبد، متابولیسم طبیعی الکل را مختل می‌کند. در نتیجه، ترکیبی به‌نام استالدهید در بدن تجمع می‌یابد که باعث بروز علائم شدید مسمومیت الکلی می‌شود.

علائم واکنش شبه‌دیسولفیرام

در صورت نوشیدن مشروبات حین مصرف مترونیدازول، ممکن است فرد طی چند دقیقه تا چند ساعت با علائم زیر مواجه شود:

• تهوع و استفراغ شدید

• گرگرفتگی و قرمزی صورت

• سردرد و تپش قلب

• تعریق زیاد و اضطراب

• افت فشار خون

• درد شکم و سرگیجه

• در موارد نادر: تشنج، شوک یا ایست قلبی

⚠️ این واکنش به‌ویژه در سالمندان، بیماران قلبی و مصرف‌کنندگان مزمن الکل می‌تواند خطرناک یا حتی تهدیدکننده حیات باشد.

تا چه مدت پس از پایان مصرف مترونیدازول  باید از الکل پرهیز کرد؟

✅ توصیه می‌شود تا ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از آخرین دوز مترونیدازول، از مصرف هرگونه الکل خودداری کنید.

این شامل موارد زیر نیز می‌شود:

• نوشیدنی‌های الکلی (شراب، آبجو، ویسکی و …)

• دهان‌شویه‌های الکلی (مثل لیسترین)

• شربت‌های دارویی حاوی الکل (شربت سرفه، تب‌بر)

• دسرهایی با الکل (شکلات لیکوردار، تیرامیسو)

• عطرهای خوراکی یا اسپری‌های خوشبوکننده با پایه الکل

چه کسانی در معرض خطر بیشتری هستند؟

• سالمندان

• افراد با بیماری کبدی، قلبی یا کلیوی

• بیماران با سابقه تشنج یا صرع

• افرادی که داروهای دیگر با تداخل مشابه مصرف می‌کنند

• مصرف‌کنندگان مزمن یا سنگین الکل

پرسش‌های متداول (FAQ)

❓ اگر اشتباهی همراه با مترونیدازول ،  الکل خوردم چه کنم؟
در صورت بروز علائم مانند تهوع، سردرد، یا ضربان قلب بالا، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. از ادامه مصرف دارو یا الکل خودداری شود.

❓ آیا استفاده موضعی الکل خطر دارد؟
خیر. استفاده موضعی مثل ضدعفونی‌کننده‌های دست بی‌خطر است، ولی تماس با دهان یا بینی باید محدود شود.

❓ آیا ژل یا شیاف واژینال مترونیدازول هم با الکل تداخل دارد؟
با وجود جذب کمتر، بهتر است از مصرف الکل پرهیز شود، چون واکنش در برخی افراد گزارش شده است.

جمع‌بندی

مصرف همزمان مترونیدازول همراه با الکل ممنوع است.
این تداخل می‌تواند منجر به بروز واکنش‌هایی خطرناک و ناخوشایند شود. پیشگیری از این مشکل ساده است:
📌 در حین مصرف مترونیدازول‌و تا ۳ روز پس از آن، از هر نوع محصول الکلی دوری کنید.

آگاهی از این هشدار ساده، می‌تواند جان شما را نجات دهد.

منابع :

Drugs.com – Metronidazole Interactions

Cleveland Clinic – Alcohol and Antibiotics

No. 58

۰۴/۰۴