آدنوکارسینوم نوعی سرطان است که از سلول‌های غددی منشأ می‌گیرد. این نوع سلول‌ها معمولاً مسئول ترشح موادی مانند مخاط هستند و در بخش‌های مختلف بدن حضور دارند. آدنوکارسینوم می‌تواند در اندام‌هایی مانند ریه، معده، روده بزرگ، پانکراس، پروستات، مری و رحم ایجاد شود. شناخت به‌موقع این بیماری، کلید اصلی موفقیت در درمان است.
آدنوکارسینوم چیست؟
آدنوکارسینوم از سلول‌هایی شروع می‌شود که نقش ترشحی دارند یا ویژگی‌های غددی را در بافت‌های اپیتلیال نشان می‌دهند. این سلول‌ها به‌طور طبیعی در بسیاری از اندام‌های داخلی حضور دارند، بنابراین آدنوکارسینوم می‌تواند در نقاط مختلفی از بدن شکل بگیرد. این نوع سرطان شایع‌ترین شکل سرطان در برخی اندام‌ها مانند پروستات، پانکراس و روده بزرگ است.
شایع‌ترین محل‌های بروز آدنوکارسینوم
-
ریه: شایع‌ترین نوع سرطان ریه در کشورهای غربی
-
پروستات: تقریباً تمام موارد سرطان پروستات از نوع آدنوکارسینوم هستند
-
معده: منشأ گرفته از سلول‌های مخاطی در پوشش معده
-
روده بزرگ: شایع‌ترین نوع سرطان کولورکتال
-
پانکراس: اغلب از مجرای پانکراسی منشأ می‌گیرد
-
مری: معمولاً در بخش انتهایی مری، به‌ویژه در بیماران با سابقه رفلاکس مزمن
-
پستان و رحم: نیز می‌توانند آدنوکارسینوم ایجاد کنند، هرچند کمتر از موارد فوق
علائم آدنوکارسینوم
علائم این نوع سرطان به محل بروز آن وابسته است، اما به‌طور کلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-
کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل
-
خستگی مفرط و ضعف عمومی
-
دردهای ناحیه‌ای بسته به محل تومور
-
تغییر در عملکرد اندام درگیر (مانند مشکلات تنفسی، گوارشی یا ادراری)
روش‌های تشخیص آدنوکارسینوم
پزشکان معمولاً از ترکیبی از روش‌های زیر برای تشخیص استفاده می‌کنند:
-
تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن، MRI یا PET
-
نمونه‌برداری (بیوپسی) از بافت مشکوک و بررسی با میکروسکوپ
-
آزمایش خون برای بررسی مارکرهای سرطانی مانند CEA یا CA 19-9
-
آندوسکوپی در صورت درگیری دستگاه گوارش
روش‌های درمان آدنوکارسینوم
-
جراحی: برداشت کامل تومور، در صورتی که امکان‌پذیر باشد
-
شیمی‌درمانی: استفاده از داروهای سیتوتوکسیک برای کشتن سلول‌های سرطانی
-
پرتودرمانی: به‌ویژه در تومورهای ناحیه‌ای یا غیرقابل جراحی
-
ایمونوتراپی: تحریک سیستم ایمنی برای حمله به سلول‌های سرطانی
-
درمان هدفمند: استفاده از داروهایی که گیرنده‌ها یا مسیرهای خاص در سلول سرطانی را هدف قرار می‌دهند
پیش‌آگهی و عوامل مؤثر بر آن
پیش‌آگهی بیماری به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
-
مرحله تشخیص: هر چه سرطان در مراحل اولیه شناسایی شود، شانس درمان بیشتر است
-
محل بروز سرطان: برخی اندام‌ها پاسخ بهتری به درمان می‌دهند
-
وضعیت عمومی سلامت بیمار و وجود بیماری‌های هم‌زمان
جمع‌بندی
آدنوکارسینوم یکی از رایج‌ترین انواع سرطان‌ها در جهان است که می‌تواند هر اندامی با سلول‌های ترشحی را درگیر کند. شناخت علائم، تشخیص به‌موقع و درمان مناسب، شانس بهبود را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. مراجعه منظم به پزشک و انجام غربالگری‌ها به‌ویژه در افراد پرخطر، در پیشگیری و کنترل بیماری نقش کلیدی دارد.
❓ پرسش‌های متداول
آیا آدنوکارسینوم قابل درمان است؟
بله، به‌خصوص اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، درمان کامل ممکن است.
چه عواملی احتمال ابتلا را افزایش می‌دهند؟
سیگار، چاقی، رژیم غذایی ناسالم، سابقه خانوادگی، عفونت‌های مزمن و تماس با مواد سرطان‌زا.
آیا آدنوکارسینوم فقط در اندام‌های گوارشی دیده می‌شود؟
خیر، می‌تواند در اندام‌های دیگر مانند ریه، پستان، پروستات و رحم نیز ایجاد شود.
منابع:
Mayo Clinic – Adenocarcinoma Overview
PubMed – Adenocarcinoma Research
No. 130
۰۴/۰۲
