آزمایش Clomid Challenge (CCCT) یکی از روش‌های تخصصی برای بررسی وضعیت ذخیره تخمدانی و ارزیابی توان پاسخ‌دهی تخمدان‌ها به داروهای محرک در درمان ناباروری است. این تست برای زنانی که قصد انجام IVF دارند یا مشکوک به کاهش ذخیره تخمدانی هستند، اهمیت زیادی دارد.
آزمایش Clomid Challenge چیست؟
در این روش، سطح هورمون‌های FSH و استرادیول در روز سوم چرخه قاعدگی اندازه‌گیری می‌شود. سپس ، داروی کلومیفن سیترات برای چند روز تجویز می‌شود و در روز دهم چرخه، سطح هورمون FSH مجدداً اندازه‌گیری می‌گردد. در صورتی که سطح FSH افزایش یافته باشد، این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده کاهش ذخیره تخمدان باشد.
چگونگی انجام آزمایش Clomid Challenge
فرآیند انجام آزمایش در سه مرحله ساده انجام می‌شود:
-
روز سوم قاعدگی: انجام آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح اولیه FSH و استرادیول
-
روزهای پنجم تا نهم: مصرف روزانه ۱۰۰ میلی‌گرم قرص کلومیفن سیترات (Clomid)
-
روز دهم قاعدگی: انجام مجدد آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح FSH و مقایسه با روز سوم
این آزمایش نیازمند پایبندی دقیق به زمان‌بندی چرخه قاعدگی است و معمولاً توسط متخصص زنان تجویز و پیگیری می‌شود.
چه زمانی این آزمایش توصیه می‌شود؟
پزشک ممکن است در شرایط زیر انجام این آزمایش را توصیه کند:
-
زنان بالای ۳۵ سال با سابقه ناباروری
-
زنانی با قاعدگی‌های نامنظم یا کوتاه
-
بیمارانی که قرار است تحت درمان IVF یا تحریک تخمدان قرار گیرند
تفسیر نتایج آزمایش
میزان FSH در روز دهم نسبت به روز سوم تحلیل می‌شود. اگر مقدار آن کمتر از ۱۰ mIU/mL باشد، عملکرد تخمدان طبیعی در نظر گرفته می‌شود. مقدار بین ۱۰ تا ۱۵ نشان‌دهنده پاسخ متوسط است و مقادیر بالای ۱۵ معمولاً بیانگر کاهش ذخیره تخمدانی هستند. البته تفسیر نهایی باید با در نظر گرفتن شرایط فردی و سایر تست‌ها انجام شود.
مزایا و محدودیت‌های آزمایش Clomid Challenge
این تست اطلاعات بیشتری نسبت به آزمایش FSH پایه ارائه می‌دهد و می‌تواند به پیش‌بینی موفقیت درمان‌های باروری کمک کند. با این حال، نیاز به دو نوبت خون‌گیری و مصرف داروهایی که ممکن است عوارضی مانند گرگرفتگی یا تحریک‌پذیری خلقی ایجاد کنند، از جمله محدودیت‌های آن است. همچنین، برای همه بیماران مناسب نیست.
پرسش‌های متداول
آیا این تست جایگزین AMH یا AFC است؟
خیر، این آزمایش به‌عنوان مکمل سایر تست‌های ارزیابی ذخیره تخمدانی استفاده می‌شود.
آیا مصرف کلومیفن باعث تخمک‌گذاری می‌شود؟
در این تست، دوز و هدف استفاده از کلومیفن برای ارزیابی عملکرد تخمدان است، نه تحریک تخمک‌گذاری.
آیا همه زنان نابارور باید این آزمایش را انجام دهند؟
خیر، بسته به سن، سابقه پزشکی و نتایج سایر آزمایش‌ها، پزشک تصمیم به انجام آن می‌گیرد.
جمع‌بندی
آزمایش Clomid Challenge یک ابزار تکمیلی ارزشمند در ارزیابی ذخیره تخمدان و پیش‌بینی پاسخ به درمان‌های ناباروری است. تفسیر دقیق نتایج و در نظر گرفتن سایر عوامل، می‌تواند به برنامه‌ریزی دقیق‌تر درمانی کمک کند.
منابع:
Cleveland Clinic: Diminished Ovarian Reserve
No. 12
۰۴/۰۳
