تورم غدد لنفاوی در ناحیه گردن یا بالای ترقوه می‌تواند واکنشی طبیعی به یک عفونت ساده یا نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تر مانند اختلالات ایمنی یا سرطان‌ها باشد. آگاهی از علل و علائم این تورم‌ها نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع دارد.
نقش غدد لنفاوی در بدن
غدد لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند که مانند فیلترهایی برای عوامل عفونت‌زا، سلول‌های سرطانی و مواد زائد عمل می‌کنند. این غدد در نواحی مختلف از جمله گردن، زیربغل و کشاله ران قرار دارند و در صورت فعال‌سازی ایمنی یا التهاب ممکن است دچار تورم شوند.
علل شایع تورم غدد لنفاوی گردن و ترقوه
-
عفونت‌ها: ویروس‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا، مونونوکلئوز یا باکتری‌هایی مانند استرپتوکوک می‌توانند باعث تورم غدد شوند.
-
اختلالات ایمنی: مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید که باعث فعال‌شدن بیش از حد سیستم ایمنی می‌شوند.
-
سرطان‌ها: به‌ویژه لنفوم، لوسمی یا سرطان‌های متاستاتیک (مثلاً از ریه یا پستان) که ممکن است اولین نشانه‌شان، تورم بدون درد در ناحیه ترقوه باشد.
علائم هشداردهنده
در صورت وجود علائم زیر، لازم است سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
-
تورم بدون درد و پایدار غدد لنفاوی
-
تب مداوم، تعریق شبانه، یا کاهش وزن غیرقابل توضیح
-
غدد سخت و بی‌حرکت هنگام لمس
-
تورم در ناحیه بالای ترقوه، به‌خصوص سمت چپ (ممکن است با بدخیمی همراه باشد)
روش‌های تشخیص
پزشک برای تشخیص دقیق علت تورم از مراحل زیر استفاده می‌کند:
-
معاینه فیزیکی: بررسی اندازه، قوام و حساسیت غدد
-
آزمایش خون: بررسی شاخص‌های التهابی یا علائم اختلالات ایمنی
-
تصویربرداری: شامل سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا MRI برای بررسی ساختار غده
-
بیوپسی (نمونه‌برداری): در صورت تداوم یا شک به بدخیمی، نمونه‌برداری جهت بررسی سلول‌های غیرطبیعی انجام می‌شود
درمان تورم غدد لنفاوی
درمان بستگی کامل به علت زمینه‌ای تورم دارد:
-
در صورت عفونت باکتریایی یا ویروسی، درمان با آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضدویروس انجام می‌شود.
-
در بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس، از داروهای تنظیم‌کننده ایمنی استفاده می‌شود.
-
اگر علت سرطان باشد، بسته به نوع آن از شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا جراحی استفاده خواهد شد.
جمع‌بندی
تورم غدد لنفاوی گردن یا ترقوه هم می‌تواند نشانه یک بیماری گذرا باشد و هم زنگ هشداری برای بیماری‌های جدی‌تر. درک تفاوت بین علائم ساده و هشداردهنده و مراجعه سریع به پزشک در صورت شک، به‌ویژه در مواردی که تورم بدون درد یا مداوم است، نقش مهمی در حفظ سلامت عمومی ایفا می‌کند.
منابع :
Mayo Clinic – Swollen Lymph Nodes
American Cancer Society – Lymph Nodes and Cancer
No. 129
۰۴/۰۲
