بیماری‌های خودایمنی تیروئید مانند بیماری هاشیموتو و گریوز از شایع‌ترین دلایل کم‌کاری یا پرکاری تیروئید هستند. آزمایش‌های آنتی‌بادی ضد تیروئید، به‌ویژه Anti-TPO و Anti-TG، نقش کلیدی در شناسایی، تفکیک و پایش این بیماری‌ها دارند.
آشنایی با آنتی‌بادی‌های تیروئیدی
در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم تیروئید حمله می‌کند. دو نوع آنتی‌بادی مهم در این روند عبارتند از:
-
Anti-TPO (آنتی‌بادی ضد تیروئید پراکسیداز): علیه آنزیمی است که در ساخت هورمون‌های تیروئید نقش دارد.
-
Anti-TG (آنتی‌بادی ضد تیروگلوبولین): علیه پروتئینی است که پیش‌ساز تولید هورمون‌های T3 و T4 می‌باشد.
نقش آزمایش‌های Anti-TPO و Anti-TG در تشخیص
این آزمایش‌ها کمک می‌کنند بین بیماری‌های خودایمنی تیروئید و سایر اختلالات افتراق داده شود. در بیماری هاشیموتو، در بیش از ۹۰٪ موارد سطح Anti-TPO افزایش می‌یابد و Anti-TG نیز در برخی بیماران بالا می‌رود. در بیماری گریوز، حدود ۷۵٪ بیماران دارای Anti-TPO بالا هستند. البته تشخیص نهایی باید با در نظر گرفتن سایر آزمایش‌ها مانند TSH، T3 و T4 صورت گیرد.
چه زمانی باید این آزمایش‌ها انجام شوند؟
پزشک ممکن است در این شرایط درخواست آزمایش آنتی‌بادی بدهد:
-
وجود علائم پرکاری یا کم‌کاری تیروئید
-
سابقه خانوادگی بیماری‌های خودایمنی
-
بررسی علت گواتر یا وجود ندول در تیروئید
تفسیر نتایج آزمایش
نتیجه منفی نشان‌دهنده عدم وجود آنتی‌بادی و احتمال پایین بیماری خودایمنی است. نتیجه مثبت نشان‌دهنده وجود بیماری خودایمنی (هاشیموتو یا گریوز) می‌باشد. البته در برخی افراد بدون علائم، آنتی‌بادی‌ها ممکن است مثبت باشند؛ در این موارد پایش دوره‌ای عملکرد تیروئید اهمیت دارد.
پرسش‌های متداول
آیا وجود آنتی‌بادی‌های تیروئیدی همیشه نشانه بیماری است؟
خیر. گاهی آنتی‌بادی‌ها بدون علامت هستند، ولی نیاز به پایش دارند.
آیا راهی برای کاهش سطح آنتی‌بادی‌ها وجود دارد؟
مطالعاتی نشان داده‌اند که مصرف مکمل‌هایی مانند سلنیوم ممکن است سطح Anti-TPO را کاهش دهد، اما هنوز برای استفاده گسترده توصیه نمی‌شود.
آیا این آزمایش‌ها در بارداری اهمیت دارند؟
بله. وجود آنتی‌بادی‌ها در دوران بارداری می‌تواند خطر بروز تیروئیدیت پس از زایمان را افزایش دهد.
جمع‌بندی
آزمایش‌های Anti-TPO و Anti-TG از تست های کلیدی در تشخیص و پایش بیماری‌های خودایمنی تیروئید هستند. تحلیل دقیق این تست‌ها در کنار بررسی سایر هورمون‌های تیروئیدی به پزشک کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری درمانی درستی داشته باشد.
منابع:
Mayo Clinic – Thyroid Autoantibodies Profile
MedlinePlus – Thyroid Antibodies
No. 13
۰۴/۰۳
