مایوگلوبین یکی از نخستین نشانگرهای زیستی است که پس از آسیب به عضله قلبی وارد جریان خون می‌شود. این پروتئین کوچک و محلول، که در سلول‌های عضلانی یافت می‌شود، در ارزیابی سریع حمله قلبی (سکته قلبی) نقش مهمی دارد، به‌ویژه در شرایط اورژانسی که تشخیص سریع حیاتی است.
مایوگلوبین چیست؟
مایوگلوبین یک پروتئین حامل اکسیژن در عضلات اسکلتی و قلبی است. عملکردی مشابه هموگلوبین دارد اما درون سلول‌های عضلانی فعالیت می‌کند. پس از آسیب به عضلات، به‌ویژه میوکارد (عضله قلب)، این پروتئین به سرعت وارد خون می‌شود و قابل اندازه‌گیری است.
چرا مایوگلوبین یک مارکر مهم برای حمله قلبی است؟
-
سرعت پاسخ بالا: سطح مایوگلوبین در طی ۲ تا ۳ ساعت پس از آغاز علائم قلبی افزایش می‌یابد.
-
پیک در ۶ تا ۱۲ ساعت: مقدار آن به سرعت به اوج رسیده و معمولاً تا ۲۴ ساعت به حالت طبیعی بازمی‌گردد.
-
کاربرد بالینی: برای رد سریع سکته قلبی در مراحل اولیه کاربرد دارد، اما برای تأیید قطعی، باید با مارکرهای اختصاصی‌تر همراه شود.
چه زمانی پزشک آزمایش مایوگلوبین تجویز می‌کند؟
-
ارزیابی اولیه بیماران با درد قفسه سینه حاد
-
بررسی آسیب عضله قلب در مراحل اولیه سکته
-
افتراق درد عضلانی قلبی از غیرقلبی
-
پایش حمله قلبی در کنار تروپونین و CK-MB
تفسیر نتایج آزمایش Myoglobin
-
افزایش سریع: نشانه‌ای از آسیب عضله (قلب یا اسکلتی)
-
سطح طبیعی در ساعات اولیه: احتمال حمله قلبی را کاهش می‌دهد
-
عدم اختصاصی بودن: به دلیل حضور در عضلات دیگر، افزایش آن همیشه نشانگر سکته نیست
مقایسه مایوگلوبین با سایر مارکرهای قلبی
| مارکر | زمان افزایش | زمان اوج | ماندگاری | ویژگی اصلی |
|---|---|---|---|---|
| مایوگلوبین | ۲–۳ ساعت | ۶–۱۲ ساعت | <۲۴ ساعت | سریع‌ترین اما غیر اختصاصی |
| CK-MB | ۳–۱۲ ساعت | ۲۴ ساعت | ۲–۳ روز | اختصاصی‌تر برای عضله قلب |
| تروپونین | ۳–۶ ساعت | ۱۲–۴۸ ساعت | ۷–۱۰ روز | حساس‌ترین و اختصاصی‌ترین |
عواملی که بر نتیجه آزمایش تأثیر می‌گذارند
-
آسیب عضلات اسکلتی (تمرین شدید، ضربه، تصادف)
-
بیماری‌های عضلانی مانند دیستروفی
-
نارسایی کلیوی
-
سوختگی‌های شدید یا شوک الکتریکی
سؤالات متداول
آیا مایوگلوبین به‌تنهایی برای تشخیص سکته قلبی کافی است؟
خیر، به دلیل غیر اختصاصی بودن باید در کنار تروپونین یا CK-MB استفاده شود.
آیا در آسیب‌های غیرقلبی هم سطح مایوگلوبین بالا می‌رود؟
بله، آسیب عضلات اسکلتی نیز می‌تواند موجب افزایش آن شود.
آیا از Myoglobin برای غربالگری سکته استفاده می‌شود؟
مایوگلوبین بیشتر برای رد سریع سکته در اورژانس کاربرد دارد، نه برای تأیید نهایی.
جمع‌بندی
مایوگلوبین اولین مارکری است که پس از آسیب قلبی یا عضلانی وارد خون می‌شود و به دلیل سرعت بالا، در تشخیص سریع حمله قلبی در اورژانس بسیار ارزشمند است. با این حال، به علت غیر اختصاصی بودن، باید همراه با مارکرهای دقیق‌تری مانند تروپونین مورد بررسی قرار گیرد.
منابع:
Cleveland Clinic – Cardiac biomarkers
No. 12
۰۴/۰۴