لنفادنوپاتی عفونی و آنتی‌بیوتیک: پیگیری غدد لنفاوی متورم پس از درمان با آنتی‌بیوتیک

تازه‌ترین مطالب

پربازدیدترین‌ها

تورم غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی) اغلب پاسخی طبیعی به عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی است. پس از شروع درمان، معمولاً درد و حساسیت طی چند روز کاهش می‌یابد؛ اما کوچک‌شدن کامل غدد می‌تواند چند هفته طول بکشد و این مسئله به‌تنهایی نشانه‌ی شکست درمان نیست. دانستن مدت زمان بهبود لنفادنوپاتی عفونی، علائم هشدار و آزمایش‌های لازم، باعث پیگیری منطقی‌تر و کاهش اضطراب می‌شود.


زمان‌بندی طبیعی بهبود

  • در عفونت‌های شایع تنفسی فوقانی، علائم طی ۱۰ تا ۱۴ روز برطرف می‌شوند، اما تورم غدد ممکن است چند هفته دیرتر بهبود یابد

  • اگر پس از ۲ تا ۴ هفته تورم باقی بماند یا بزرگ‌تر شود، نیاز به ارزیابی مجدد دارید

  • در برخی عفونت‌ها مثل بیماری خراش گربه (Bartonella henselae)، تورم می‌تواند حتی تا ۸ هفته ادامه داشته باشد

 


چرا غدد بعد از آنتی‌بیوتیک هنوز بزرگ‌اند؟

  • علت ویروسی: بیشتر موارد ناشی از ویروس‌اند و آنتی‌بیوتیک اثری ندارد؛ تورم با گذشت زمان خودبه‌خود برطرف می‌شود

  • التهاب باقیمانده: حتی پس از درمان موفق، التهاب می‌تواند هفته‌ها یا ماه‌ها باقی بماند.

  • آبسه یا علت دیگر: اگر پاسخ کافی به درمان داده نشود، ممکن است آبسه یا بیماری زمینه‌ای وجود داشته باشد که نیاز به بررسی بیشتر دارد

 


علائم هشدار که نیاز به مراجعه فوری دارند

  • تورم سفت و بی‌حرکت یا در حال افزایش

  • تب مداوم، تعریق شبانه یا کاهش وزن بی‌دلیل

  • مشکل در بلع یا تنفس، یا درگیری غدد بالای ترقوه/زیربغل بدون علت مشخص

در این موارد مراجعه به پزشک ضروری است


الگوی پیگیری مرحله‌ای

۱) مراقبت در منزل

  • کمپرس گرم برای کاهش درد

  • مسکن‌های مجاز مانند استامینوفن یا ایبوپروفن

  • پایش تب و اندازه‌ی غده در روزهای نخست

۲) ویزیت پیگیری در صورت تداوم

  • معاینه کامل و بررسی شرح‌حال

  • آزمایش‌های پایه:

    • CBC برای بررسی الگوی گلبول‌های سفید 

    • CRP/ESR برای پایش التهاب

۳) آزمایش‌های اختصاصی

  • EBV (مونو): تست آنتی‌بادی یا Monospot در صورت شک بالینی

  • Bartonella (بیماری خراش گربه): سرولوژی یا PCR در موارد خاص؛ آزیترومایسین می‌تواند روند بهبود را سریع‌تر کند 

  • بیوپسی غده: در موارد پایدار یا غیرتیپیک، نمونه‌برداری غده برای رد بدخیمی یا علل دیگر لازم است 

 

 


علائم رایج

  • بعد از گلودرد یا سرماخوردگی → بهبود طی ۲ هفته، اما تورم ممکن است تا چند هفته بماند.

  • بیماری خراش گربه → ورم غدد ۲ تا ۸ هفته طول می‌کشد.

  • لنفانژیت (خطوط قرمز پوستی) → با درمان بهبود می‌یابد اما التهاب غدد می‌تواند طولانی‌تر باقی بماند.

 


پرسش‌های متداول

۱) بعد از آنتی‌بیوتیک چه مدت طول می‌کشد غده‌ها کوچک شوند؟
معمولاً چند هفته؛ اگر بیش از ۴ هفته ماندگار شد یا بزرگ‌تر شد، باید بررسی شود

۲) آیا همیشه آزمایش خون لازم است؟
خیر؛ در موارد تیپیک و رو به بهبود، ممکن است نیازی نباشد. در تداوم یا بدترشدن علائم، CBC و CRP کمک‌کننده‌اند.

۳) آیا کمپرس گرم واقعاً مفید است؟
بله، کمپرس گرم و مسکن‌ها می‌توانند درد و حساسیت غده را کاهش دهند


جمع‌بندی

در لنفادنوپاتی عفونی، انتظار داریم علائم در چند روز بهبود یابند و تورم غدد طی چند هفته برطرف شود. اگر تورم بیش از ۲ تا ۴ هفته ماندگار شد یا همراه با علائم هشدار بود، باید مجدداً بررسی شوید همچنین مسیر منطقی پیگیری: مراقبت حمایتی → ارزیابی بالینی → CBC/CRP در صورت نیاز → تصویربرداری یا بیوپسی در موارد خاص

منبع:

mayoclinic

 

No. 79

۰۴/۰۵